4.3
Hoe vloeiender en constanter de les verloopt, hoe makkelijker het is voor de leerling om betrokken
te blijven bij de les. Deze doorgaande lijn in een les noemen we het continu signaal. Een continu
signaal zorgt voor het voorkomen van orde problemen.
Een continu signaal wil niet zeggen dat jij constant aan het woord bent. Het continu signaal kan ook
in een groepje zitten die werkt aan een opdracht.
Om de regie op eigen les te behouden, is een goed doordacht lesplan onontbeerlijk.
Principes die relevant zijn voor elk lesplan:
Goed nadenken hoe je leerlingen op een actieve wijze bij de les betrekt.
Maak een les zinvol, motiveer de lesdoelen naar een leerling toe.
Zorg voor variatie in de les.
Om het continu signaal te realiseren moet je contact maken en regie houden.
Goede manieren om contact te leggen met leerlingen, zijn oogcontact zoeken of ogenschijnlijk
eenvoudige routines zoals het ontvangen van je leerlingen in jouw lokaal bij de deur door ze letterlijk
persoonlijk te groeten.
Als je regie wilt houden moet je zorgen als docent dat alle communicatie via jou verloopt.
4.4
Alertheid houdt in dat je ordeverstoring signaleert en er tijdig en adequaat op reageert.
Je bent alert als je de juiste leerling tot orde roept en deze reactie vroegtijdig laat zien.
Het is belangrijk dat je de namen van leerlingen kent.
Door alert te zijn toon je leiderschap.
Om leiderschap te tonen moet je erover nadenken hoe je de docenten rol wilt invullen en vraag je af
of je neiging heb meer vriend dan leraar te willen zijn. Verder moet je beseffen dat het spannend is
om in te grijpen. Ook moet je proberen effectief in te grijpen als je merkt dat je tegen de
bovenstaande drempel aanloopt.
Alertheid zit ook in het gedrag dat je laat zien. Een gebaar is vaak zelfs effectiever dan woorden om
ongewenst gedrag van de leerlingen te stoppen.
4.5
Overlappen is twee dingen tegelijk doen wanneer dat nodig is. Je moet bijvoorbeeld de doorgaande
lijn in een les bewaken en tegelijkertijd beginnende onrust signaleren en uitdoven.
Kleine conflicten die niet serieus worden genomen of niet goed worden opgepakt kunnen escaleren.
Deze natuurwet verloopt in drie hoofdtreden van de zogenoemde escalatieladder .
1 De partijen zien hun verschil van mening als een zakelijk conflict dat met zakelijke argumenten kan
worden opgelost.
2 Als dat niet gebeurt, worden de standpunten opgeblazen en houdt iedereen vast aan zijn gelijk.
3Uiteindelijk gaat eigenlijk niet meer om het oorspronkelijke conflict en heeft men de wens de ander
te vernietigen.
Als leerlingen de les verstoren , dan is dat in eerste instantie ook niet tegen jou als persoon gericht
maar veeleer tegen de rol van de docent. Dat betekent dat jij als professional professionele grenzen
moet trekken. Jouw professionele grenzen zijn dus eerder bereikt dan jouw persoonlijke grenzen.
4.6
De aandacht van de klas houden kan op veel manieren waarbij gegoocheld wordt met de aandacht.
1 goochelen met de kleding: Beter dan de leerlingen gekleed en verzorgd er uit zien.
,2 goochelen met de leerstof: Je moet er voor zorgen de leerstof in behapbare vorm te weten
brengen.
3 goochelen met de focus: Richt je niet te veel op de leerling die je les verstoord.
4.7
Van leerling-verantwoordelijkheid is sprake wanneer de leerling daadwerkelijk verantwoordelijkheid
nemen voor hun leer- en werkproces. Dit gedrag kun je bevorderen door te delegeren, responsief te
reageren en door op een strategische manier consequent te zijn.
Delegeren houdt in
De taak duidelijk en met doelgerichte aanwijzingen omschrijven
Heldere afspraken maken over de termijn
De uitvoering over laten aan de leerling
Op het afgesproken tijdstip de uitvoering te controleren.
Bij responsief reageren moet je letten op de volgende zaken.
Erken het gevoel of de behoefte van de leerling
Stel vragen om de gevoelens en de behoeften van de leerling beter te verkennen
Help de leerling om zaken in een ander licht te bezien
Help de leerling de essentie duidelijk te maken door terug te koppelen, te ordenen en samen te
vatten.
Help de leerling op basis van deze punten een oplossing te verzinnen.
Strategisch consequent zijn is een effectieve communicatiestrategie in gesprekken met leerlingen die
zich verzetten tegen sancties. Het komt erop neer dat je:
Toont dat je snapt hoe de leerling zich voelt
Vervolgens uitlegt waarom jij wilt dat de leerling bepaalde dingen doet
Het gesprek afrondt door te goochelen met de aandacht(we maken nu deze afspraak, maar als je
verder over wilt praten kan dat na de les).
Je houdt zo met deze strategie de regie over het gesprek.
6
Een klas kan op verschillende manieren tot een groep worden gevormd.
1 Je kunt alles op zijn beloop laten, maar dan ontstaat er mogelijk geen positieve groep waarin
gewerkt kan worden.
2 Er zijn scholen die leerlingen bewust bij elkaar in klassen plaatsen, bijvoorbeeld kinderen uit
dezelfde regio of juist niet, om de integratie met andere leerlingen te bevorderen.
3 Je kunt ook bewust het groepsvormingproces begeleiden.
6.1
Interne groepsnormen zijn de normen waaraan de groepsleden zich moeten houden. Wat men goed
en fout vindt van elkaar, wordt uitgesproken.
Externe groepsnormen zijn de normen die de groep heeft over de school, de docent en het leren.
Of er sprake van een leuke groep, wordt bepaald door de volgende factoren:
1 Positieve normen: Binnen een prettige groep worden positieve normen gehanteerd. Een voorbeeld
is dat belang gehecht wordt aan leren.
2 grote cohesie:Een prettige groep heeft een grote cohesie ofwel samenhang.
Groepscohesie
Samenhang en onderlinge verbondenheid in een groep die het resultaat is van alle krachten die op
de groepsleden worden uitgeoefend om in de groep te blijven.
, Drie factoren die van invloed zijn op de mate van cohesie zijn:
1. De omvang van de groep;
2. Druk van buitenaf;
3. Aantrekkelijkheid van de groep.
1 In een kleine groep voelen leerlingen zich meer verbonden met elkaar dan in een grote groep. De
belangrijkste reden is dat er in een kleine groepjes frequenter contact mogelijk is dan in grote
groepen. In een grote groep ontstaan er subgroepjes.
2 Soms leiden incidenten tot die buiten de groep plaats vinden en een slachtoffer in de groep tot
verhoogde cohesie.
3 De aantrekkelijkheid van een groep wordt bepaald door het succesvol uitvoeren van taken en door
populaire leerlingen of gangmakers.
Positieve groepsnorm en hoge cohesie: In deze groepen wordt goed samengewerkt. De klas kan
grote groepsbrede opdrachten aan. Leerlingen helpen en corrigeren elkaar om tot een goede
taakuitvoering te komen.
Positieve groepsnorm en lage cohesie: Deze groep komt niet tot een gezamenlijke aanpak van
opdrachten. Individuele taken worden wel bevredigend uitgevoerd.
Negatieve groepsnorm en hoge cohesie: Dit kan leiden tot slechte leerprestaties omdat het dan in
de klas te gezellig is.
Negatieve groepsnorm en lage cohesie: De klas hangt als los zand aan elkaar en de leerlingen hebben
ook nog eens een hekel aan leren.
6.2
De individuele behoefte van leerlingen zijn veiligheid, invloed en persoonlijk contact.
Met veiligheid wordt er op geduid, dat leerlingen gewaardeerd en gerespecteerd willen worden door
andere leerlingen in de groep.
Leerlingen kunnen zowel passief als actief invloed uitoefenen. De ene leerling zal invloed willen
uitoefenen door een leidersrol naar zich toe te trekken , de ander voert invloed uit door een
leidersfiguur te ondersteunen.
Bij persoonlijk contact gaat het om het contact tussen individuen binnen de groep.
Bestudeer even de piramide van Maslow op blz. 211
6.3
Om het groepsvormingproces positief te beïnvloeden, moet je weten hoe groepsvorming in haar
werk gaat. Wat dit juiste moment is voor beïnvloeding, is afhankelijk van de fase waarin de
groepsvorming zich bevind.
Deze theorie wordt Tuckerman stages genoemd en beschrijft de vijf fasen in ontwikkeling van een
groep:
Forming: Dit is de fase waarin kennismaking plaatsvindt. De school kan dit aftast- en
kennismakingsproces op verschillende manieren in positieve banen leiden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Danny94. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.