Summary
Samenvatting Oplossing overzichtsvragen architectuurgeschiedenis
- Course
- Institution
Uitgebreide oplossing architectuurgeschiedenis. Heel volledig en zeker voldoende als je dit (+Watkin) leert voor de vraag. Ik behaalde 17/20.
[Show more]
Seller
Follow
Aarch9
Content preview
ToetsvragenARCHITECTUUR EN TIJD
De Paltskapel is blijkbaar een toonaangevend voorbeeld geweest voor paleiskapellen
uit de vroege middeleeuwen. Bespreek.
De paltskapel in Aken, eind 8e E. Architect: Odo van Metz
• Centraalbouw met voorhof (geen basilica)
• Nieuw soort dak, oude was piramide- tent dak
• Centrale ruimte: 8-hoek met 1 grote vide = overwelfd met 8-hoekig kloostergewelf
(kruising 2 tongewelven) of koepel
• Daarrond 16-hoekig ambulatorium op 1e verdiep overwelfd met kruis-
/graatgewelven
• Tribune
• Zuilen uit marmer uit Italië (meegenomen door Napoleon, Domes des invalides)
• Afwisselend vierkanten en driehoekige traveeën
• Oostzijde: rechthoekig koor wordt vervangen door veel groter Gotisch koor
• Westzijde: westwerk met monumentale nis en 2 traptorens
• Functie als paleiskapel
o Bood keizer een troon tijdens eredienst
o Bood plaats aan geestelijken v.h. hof met taak het onafgebroken bidden
voor het welzijn v.d. keizer en zijn rijk
o Bood plaats aan de reliekschat v.d. keizer, waarborg voor zijn
overwinningen
• Gewijd aan H. maagd Maria en aan Christus (zoals gebruikelijk bij paleiskapel)
è Tribune in westwerk was in bijzonder gewijd aan de Verlosser
• Latere keizers v.h. heilig Roomse Rijk werden in deze kapel gekroond
• KDG werd er begraven
• Overspanning is zeer complex: stenen gewelf
è Bouwtechniek dat uit het niets komt (non -byzantijns)
San Vitale, Ravenna 6e E
• Basistype uit het oosten, uit Byzantium (veel gelijkenissen paltskapel)
è Veel vb. van dit type te zien in Constantinopel
• Andere travee opbouw: radiale trapezia
• Bouwtechniek van gewelven erg verschillend: Byzantium è lichtgewicht uit
terracottastenen
• Holle overgang naar ambulatorium
• Model voor veel kopieën
è Was een inspiratie voor de paltskapel
Middeleeuwse kopie is geen letterlijke imitatie van het voorbeeld Paltskapel:
• Aachen, Groningen: duidelijk hetzelfde
• Luik (200j later, begin 11e E): lijkt op Paltskapel
è stemt overeen qua afmetingen, algemene opzet en functie (begraafplaats)
• Brugge (10e E): op oud- grafelijk domein: “naar den Aecsen gewerke gemaect”
è algemene opzet, wijding (aan Maria en Christus) stemmen overeen
• Nijmegem en Muizen: horen bij kleinere Karolingische gebouwen
• OL-vrouw, Ottmarscheim (Frankrijk), 1040: kloosterkerk hoort bij vrouwenklooster
o Geen paleiskapel (Mariakerk)
o Zelfde zuilenschema
o Gewijd aan Maria, Christus de Verlosser
o Schept toch een nauwe band voor de middeleeuwse mentaliteit, ondanks
afstand met Aken toch gelijkenissen
• Essen (11e E): voormalige abdijkerk: onderste gedeelten westwerk werd
uitgewerkt/uitgebreid zoals palstkapel: westelijke apsis/koor, incl. zuilenscherm
• Germigny-les-Prés (9e E) vergelijkbaar met Paltskapel, maar ander grondplan
, è Vierkant opgedeeld door 4 pijlers die centrale toren dragen met een
ingeschreven Grieks kruis ontstaan met een apsis aan de N,W en Z- zijde en 3
apsissen naast elkaar ad Oostzijde (als koor)
OPMERKING
Ad Instar van Aken= Letterlijk zoals Aken
è wat we overeenstemt is de functie en wijding: Paleiskapel gewijd aan Maria
Het grote aantal kopieën van de Paltskapel wijst o de Politieke prestige van KDG in de ME:
Overdracht van betekenis > vormelijk(nu)
è originaliteit is een onbekend begrip, zich beroepen op prestigieuze vb. is passend
Wat wordt er bedoeld met de term “martyrium”?
= martelarenkerk è grafarchitectuur
Vb.: St. Pieter Rome (4e E)
• Doel, vereren van een heilige/martelaar: graf ve martelaar, bewaarplaats van
relieken
• Overeenkomt met grafruimtenuit keizerrijk: laatantieke mausolea
• Vaak centraalbouw (rond, 8-hoekig, kruisvorm, klaverblad)
• Terminologie a.d.h.v. de st pieter
o Vaak centraalplan, maar kan veelheid aan vormen aannemen
o Meer-beukig: 5-beukig schip (middenbeuk+ 2 zijbeuken) +
dwarsbeuk/transept
o Apsis (naar Westen door omstandigheden (ongewoon!))
o Transept/ dwarsbeuk tussen schip en apsis
o Altaar op graf van St-Pieter op scheiding apsis en transept (basilica-
martyrium)
• Combinatie basilica-martyrium
o Nieuwbouw (meteen martyrium +basilica)
o Eerst kapel met relieken è veel succes è basilica toegevoegd
o Abdijwerken/basilica’s gelegen op begraafplaatsen, relieken w
toegev
è w uitgebreid met een crypte (eerst bovengronds, dan
ondergronds) voor bewaring en tentoonstelling van een reliek
è Al snel w crypte geïntegreerd in basilica zelf, in nabijheid v.h. koor
(Voor pelgrims toegankelijke ruimte)
• Vb.: crypte Saint- Germain, Auxerre, Fr (5e E)
o Het oudste deel
o Aanvankelijk overwelfde kapel (crypte) aanwezig voor H. Germanus
o Daarna basilica bijgebouwd
o Wordt later nog uitgebreid
, In de abdijkerk van Tournus (Boergondië) komen verschillende overwelvingssystemen
naast en boven elkaar voor. Leg uit (tekenen).
st Michel/st. Philibert
• Premier Art roman = centraal Europa tot Noord-Spanje
• Tongewelf geleed met gordelbogen
• Middenbeuk:
o 3kruis/graatgelven met dwarse tongewelven op
o Tongewelf staat erop: lichtbeul met ramen
è muur is niet krachtig genoeg
è tongewelf samentrekken!
è mbv trekbalken (ook dwarsliggende)
• Stond en schip dat niet overwelfd was
o Op de bogen: oorspronkelijk een plafond gerust (slanke hoge pijlers,
dus niet mogelijk om zwaar gewicht te dragen)
o Beslissen in de 11e E toch een gewelf te zetten op de slanke
pilasters
è 5 tongewelven dwars zetten op pilasters
è zijdruk wordt geneutraliseerd
è MAAR: andere akoestiek! Niet goed voor koor/zang
Goede methode, wordt niet veel toegepast
• MB:tongewelf/kruisgewelf + houten trekker (vestibule)
• ZB: half tongewelf/dwars tongewelf (vestibule)
• Gordelbogen en lisenen aal geleding
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Aarch9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now