Les 1 Inleiding, aard omvang criminaliteit
Lezen hoofdstuk 1 en 2 “Basisboek Criminologie”
Criminologie:
Een multidisciplinaire wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil
opleveren over criminaliteit, over daders en slachtoffers en over hoe het beste
gereageerd kan worden op criminaliteit (beleidsadvisering).
De wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van kennis uit verschillende disciplines;
Geneeskunde
Economie
Sociologie
Rechten
Sociologie
Psychologie
(Antropologie)
(Politicologie)
Het object van de studie = Wat is criminaliteit?
• Menselijk gedrag wat strafbaar is gesteld = Criminaliteit
• Wat men criminaliteit noemt is afhankelijk van menselijke afspraken en
conventies!
Criminaliteit = een SOCIAAL CONSTRUCT:
Wil zeggen dat criminaliteit is waarover binnen de samenleving afspraken zijn
gemaakt.
Definiëring van criminaliteit: Criminaliteit: in een formele wet strafbaar
gesteld gedrag.
• =Strafbare feiten, = delinquentie, =misdaad
• Misdrijven en overtredingen
• Wetgever bepaalt wat strafbaar is.
• Veranderingen in wetgeving zijn een weerspiegeling van maatschappelijke
ontwikkelingen.
Criminaliseren:
Van niet strafbaar vroeger naar wel strafbaar nu
(Verkrachting binnen huwelijk was niet strafbaar maar nu wel, openbaar roken)
– Cybercrime
– Verkrachting binnen het huwelijk
– Illegaal downloaden!
Decriminaliseren:
Van wel strafbaar vroeger naar niet strafbaar nu
(overspel was vroeger strafbaar maar nu niet meer, abortus)
Aandachtsgebieden van criminologie
• Beschrijvende criminologie
De statistische verdeling van criminaliteit in tijd en ruimte
• Ethiologie
Onderzoek naar de oorzaken van crimineel gedrag.
Bronnen van criminaliteit:
• Statistieken
• Cijfers van politie en justitie als graadmeter voor criminaliteit?
• CBS, Ministerie van Justitie, veiligheidsmonitor (politiemonitor).
Deze bronnen zijn niet betrouwbaar, denk aan bv dark number (verborgen
criminaliteit)
Haalwerk: Geconstateerde feiten door de politie zelf.
Rijden onder invloed
Heling of handel in drugs
Vaak delicten zonder direct aanwijsbaar slachtoffer.
Brengwerk: Wat door de burgers naar de politie wordt gebracht.
Aangifte van slachtoffers = Niet verplicht, met uitzondering van:
Moord/ doodslag
Verkrachting
Misdrijf tegen de staat
Factoren van invloed op cijfers/ statistieken aantal misdrijven?
Aangiftebereidheid
Aandacht van politie waar let de politie extra op
Registratiebeleid hoe zet de agent het strafbaar feit weg in het
systeem?
Waarom afzien van een aangifte: (aangiftebereidheid)
Reputatieschade
Geen zin
Represailles
Te weinig schade opgelopen (bv materiaal)
Maar dit is maar het topje van de ijsberg Verborgen criminaliteit
Ofwel: The Dark Number
• Topje van de ijsberg is variabel
• Dus moet zelf informatie verzamelen
• Hoe meet men verborgen criminaliteit?
– Onmisbare meetinstrumenten!
Meten van verborgen criminaliteit:
• Observatie
• Enquêtes
• Self-report-studies (zelf aangeven wat je hebt gedaan als delict)
Kritiek hierop
o Representativiteit
o Onbetrouwbare antwoorden
o Cultuurverschillen
o Meting over langere periode: Dwaling geheugen
o Definiëring
• Slachtofferenquêtes
Kritiek hierop
2
, o Representativiteit
o (onbewuste) verzwijging van slachtofferschap
o Vergeten/ verdringen van slachtofferschap
o Onterechte kwalificatie van gedrag als delict
o Verkeerde situering van slachtofferschap in tijd.
Verschil in politiestatistieken vs slachtofferenquêtes??
Veranderde aangiftebereidheid van slachtoffer
Veranderde registratiebereidheid van politie
Sommigen vormen van criminaliteit worden niet gemeten bij
slachtofferenquêtes (bv. zeer ernstig geweld, geweld gepleegd door
bekenden)
Non-response
Herhaling Meten van criminaliteit
• Streven naar empirisme
• Cijfermateriaal noodzaak
• Feiten en cijfers Feiten en fictie ???
• Justitie: hoeveel veroordelingen (onbetrouwbaar)
• Politiecijfers: Haalwerk en brengwerk!
o Aangiften en eigen registratie
o Aangiftebereidheid
o Aandacht politie: Opsporing, waarneming, prioritering, selectie
o Registratiebeleid
• Interregionaal en internationaal vergelijken
• Verborgen criminaliteit: daderonderzoek (zelfrapportage en
slachtofferonderzoek
Historie
Er bestaan 3 denkwijzen
1) Klassieke school: (misdadigers handelen rationeel/ vanuit
verstand handelen)
a. Montesquieu: Scheiding der machten. Trias Politica.
Niet alle macht naar 1 persoon
b. Rousseau: Sociaal contract, democratisch gekozen
c. Beccaria: Proportionaliteitsbeginsel, geen straf zonder
voorafgaande wettelijke strafbaarstelling, straffen snel en
voorspelbaar worden uitgevoerd.
d. Bentham: Pleasure-pain-principe. Het idee dat menselijk gedrag
zoveel mogelijk wordt gedreven door het behalen van zo veel
mogelijk voordeel en het vermijden van nadeel.
Panopticon gebouw (ronde gevangenis)
2) Italiaanse school: Criminaliteit is aangeboren, gebaseerd op
uiterlijke kenmerken
a. Lombroso (1835-1909): Op basis van natuurwetenschappelijke
methode om gelijk te halen. (atavisme)
3) Franse school: (milieuschool) Oorzaak criminaliteit komt door
omgeving/ milieu waar persoon opgroeit.
a. Lacassagne (1843- 1924) en Manouvrier: Elke maatschappij
heeft de criminaliteit die zij verdient.
Grondleggers criminologie:
-Ontstaan in de 19e eeuw
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller htj. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.