Summary
Samenvatting hoofdstukken grondrechten 5e druk 2020/2021
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek hoofdstukken grondrechten, 5e druk.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: kjkssingh • 1 year ago
By: msnilwad-caynashe • 2 year ago
Seller
Follow
shannahoekstra
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUKKEN GRONDRECHTENA.J. NIEUWENHUIS, M. DEN HEIJER, A.W. HINS
5E DRUK
___________________________________________________________________________
WEEK 1
___________________________________________________________________________
H1 – Inleiding
Fundamentele normen
Grondrechten: fundamentele normen die de strekking hebben het individu persoonlijke
vrijheid en een menswaardig bestaan te verzekeren en die de handelingsvrijheid van met
name de overheid beperken.
- Gelden in de relatie burger > overheid.
De 2 soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten: onthoudingsplicht van de overheid (geen inmenging)
- Worden ook wel genoemd: vrijheidsrechten
- Klassieke grondrechten kunnen ook positieve verplichtingen voor de overheid met
zich meebrengen (de plicht om juist wel iets te doen)
2. Sociale grondrechten: zorgplicht van de overheid (wel inmenging)
Rechtsstaat
Grondrechten (vrijheidsrechten & gelijkheidsbeginsel) zijn verbonden met de rechtsstaat.
De 4 pijlers:
1. Ingrijpen van de overheid mag slechts geschieden op grond van algemene regels
2. Scheiding der machten (trias politica & checks and balances)
3. Rechtsbescherming door onafhankelijke rechter
4. Grondrechten
Mensenrechten
Mensenrechten: rechten die ieder mens van nature toekomen.
Rechtsbronnen
Rechtsbronnen:
1. Internationale verdragen
- EVRM, Handvest, IVBPR, IVESCR, ESH
2. Jurisprudentie van internationaalrechtelijke organen
- EHRM (over EVRM), HvJEU (over Handvest)
,3. Grondwet
4. Uitwerking van bepaalde grondrechten in nationale wetgeving
- Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB), Wet Openbare Manifestaties (WOM)
5. Jurisprudentie van nationale rechter
Overzicht
De 2 soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten
- 1 t/m 18 lid 1, 23 lid 2 en 114 Gw
- 6 t/m 13 Handvest
2. Sociale grondrechten
- 18 lid 2 t/m 22, 23 overige leden Gw
- 34 t/m 38 Handvest
Klassieke grondrechten
Zie lijst in boek
Sociale grondrechten
Zie lijst in boek
Toenemend belang
Oorzaken toenemend belang grondrechten:
1. Werkingssfeer van de grondrechten neemt toe door groei in aantal en reikwijdte
2. Grondrechten spelen een rol bij actuele maatschappelijke kwesties (corona)
3. Steeds vaker horizontale werking
4. Onthoudingsplichten gekoppeld aan sociale verplichtingen
5. Grondrechten werken door binnen het nationale recht
- Verdragen hebben voorrang op nationaal recht (94 Gw)
- Nationale rechter is ten aanzien van EVRM gebonden aan uitleg door EHRM
Belang in rechtenstudie
-
Algemene leerstukken
-
Opzet
-
,H2 – Geschiedenis en achtergronden
2.1 – Introductie
Tijdlijn:
1. Grondrechten ontbreken in de Griekse staatsleer
2. Grondrechten ontbreken in de christelijke middeleeuwen
3. 17e & 18e eeuw > idee van grondrechten
4. Grondrechten worden vastgelegd in het geldende recht
5. 19e & 20e eeuw > uitbreiding grondrechten
6. Na WO II > vastlegging grondrechten in verdragen op internationaal en EU-niveau
2.2 – Geschiedenis
2.2.1 – Athene en de Griekse staatsleer
Enigszins abstracte individuele gelijkheid wordt niet uitgewerkt rechten tegen de overheid.
2.2.2 – Christendom en Middeleeuwen
Rechtspositie van het individu wordt in belangrijke mate bepaald door zijn stand (adel,
burger, boer).
2.2.3 – Achtergrond van de opkomst van de idee van grondrechten
Vergroting van de macht van de overheid vraagt om tegenwicht.
2.2.4 – Contractstheorieën: Hobbes en Locke
Hobbes
Het menselijk bestaan in natuurtoestand (zonder overheid) is aanleiding voor strijd over
macht en eigendom. Mensen beslissen met rede (bewustzijn) dat er een overheid moet
komen.
Orde en veiligheid zijn van primair belang, vrijheden zijn van secundair belang.
Locke
Individuen hebben onvervreemdbare natuurlijke rechten. Mensen beslissen dat er een
overheid moet komen voor de waarborging van deze rechten. De overheid is daarbij zelf ook
gebonden aan de rechten.
2.2.5 – Positivering van grondrechten
Verenigde staten
, -
Frankrijk
-
2.2.6 – Nederland: Zeven Provinciën en Bataafse Republiek
-
2.2.7 – Nederland: 1813 – heden
-
2.2.8 – Internationalisering: Verenigde Naties
Na WO II moest er opnieuw naar de grondrechten worden gekeken. De grondrechten bleken
niet bestand tegen de nationaal-socialistische machtsovername door Duitsland. Er moest
meer nadruk komen op het natuurrechtelijke en onveranderlijke karakter van de
grondrechten.
De bescherming van mensenrechten is de verantwoordelijkheid van de VN.
De UVRM (Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens) werd aangenomen door de
VN en was het eerste verdrag waarin mensenrechten werden afgekondigd. Het verdrag was
echter niet bindend.
- UVRM heeft geleid tot IVBPR (klassieke grondrechten) en EVESCR (sociale grondrechten)
2.2.9 – Internationalisering: Europa
Supranationale rechten
-
2.3 – Drie themata
2.3.1 – Klassieke en sociale grondrechten
Klassiek-liberale grondrechtsleer: gaat uit van een economisch zelfstandige burger.
In sommige gevallen kan echter niet worden volstaan met overheidsonthouding en moeten
de vrijheidsrechten worden aangevuld met sociale grondrechten.
Sociale grondrechten kunnen ook onthoudingsplichten met zich meebrengen.
- Het recht op gezondheidszorg (sociaal grondrecht) brengt met zich mee dat de overheid de
toegang tot bestaande medische voorzieningen niet mag verhinderen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shannahoekstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now