Summary
Gehele samenvatting burgerlijk procesrecht
- Course
- Institution
- Book
Belangrijkste punten boek samengevat.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: anoukpronk • 3 year ago
Seller
Followkayleedeboer
Reviews received
Content preview
Burgerlijk procesrechtCompendium
Week 1
H1. Inleiding
1.1 Doelstellingen van het burgerlijk procesrecht
Vermogensrecht = rechten in beginsel ter vrije beschikking van rechtssubjecten staan. Rechter voor
geschil over inhoud rechtsbetrekking.
Personen- en familierecht = private rechten niet (zonder meer) ter vrije beschikking staan, de taak
van de rechter is hier gericht op bescherming van specifieke belangen.
Vermogensrecht
Taak BP = de uit het privaatrecht voortvloeiende aanspraken op een efficiënte, effectieve en eerlijke
wijze te verwezenlijken. Het burgerlijk proces moet de door het materiële recht nagestreefde orde
handhaven. Van een goed functionerend rechtsbestel gaat een zekere preventieve werking jegens de
debiteur uit en het maakt eigenrichting door de crediteur overbodig. 2 regelingen: 1. Procedure die
tot een beslissing omtrent rechtsverhouding tussen partijen moet leiden en 2. Voor de
tenuitvoerlegging van die beslissing (executie). Samen verbonden door beslissing rechter = meestal
vonnis = 1. Sluitstuk procedure, 2. Uitgangspunt voor de tenuitvoerlegging.
Kenmerkend burgerlijke rechtspleging is, dat de gedingvoerenden daarbij aanspraak hebben op
overheidshulp ter handhaving van hun private rechten.
Personen- en familierecht
Rechtssubject in beperkte mate zelf in staat zijn materiële rechtspositie te bepalen en treedt de
rechter vaak ordenend op, als orgaan van de uitvoerende macht (het bestuur). BP moet mogelijk
maken dat het rechtssubject op eenvoudige wijze toegang tot de rechter heeft. Voorts moet het
procesrecht de rechter in staat stellen de hem opgedragen staatszorg actief uit te oefenen. Vanwege
de door de rechter te behartigen belangen wordt zijn ingrijpen niet alleen bepaald door
wetsconforme rechtstoepassing (rechtmatigheid) maar door de doelmatigheid van zijn beslissing.
1.2 Eigenrichting
Op het terrein van vermogensrecht is de hoofddoelstelling van het BP het mogelijk maken dat de
crediteur die een aanspraak heeft op een geven, doen of nalaten, een veroordeling van de debiteur
krijgt, die hij zo nodig met overheidshulp kan executeren, art. 3:296 BW.
Eigenrichting = het zonder overheidshulp met eigen machtsmiddelen afdwingen van een
(vermeende) burgerrechtelijke aanspraak, dus onrechtmatig. Leidt vaak tot escalatie. Het BP stelt
daarom middelen tot handhaving van de privaatrechtelijke rechtsorde ter beschikking, die met
staatsmacht kunnen worden afgedwongen. Er zijn gevallen waarin de wetgever, de betrokken
belangen afwegend, voor rechtsuitoefening geen voorafgaande tussenkomst van de rechter heeft
willen voorschrijven, bv. art. 6:52, 3:290 BW. Soms wel rechtvaardigingsgrond, vaak verband met
ontbreken tijdige of adequate overheidshulp.
1.3 Eigenlijke en oneigenlijke rechtspraak
De taak van de burgerlijke rechter om vermogensrechtelijke geschillen te beslissen en/of
afdwingbare veroordelingen uit te spreken wordt wel contentieuze (= een twistgeding betreffende)
of ook eigenlijke rechtspraak genoemd. Bemoeienis rechter terrein personen- en familierecht is met
term voluntaire jurisdictie (vrijwillige rechtspraak) ofwel oneigenlijke rechtspraak. Echter rechtspraak
niet vrijwillig, want beslissing rechter nodig om wijziging tot stand te brengen.
1.4 De dagvaardings- en de verzoekschriftprocedure
Zie blz. 5 voor verschillen.
,1.5 De rechtsvordering
Heersende leer = begrip rechtsvordering ziet op de in rechte ingestelde eis. Het is het processuele
middel dat in het procesrecht is vereist om een beslissing te verkrijgen.
Uitgangspunt bij rechtsvordering is dat een partij meent een materiële aanspraak te hebben, een in
het materiële recht geworteld subjectief recht. Aan dit subjectieve recht is in beginsel het recht
verbonden om het af te dwingen door ter zake een rechtsvordering in te stellen, het vorderingsrecht.
Subjectieve rechten die niet afdwingbaar zijn = natuurlijke verbintenis, van meet af aan of
tijdsverloop.
Bij bevrijdende verjaring gaat het vorderingsrecht teniet, subjectieve recht blijft bestaan als
natuurlijke verbintenis, art. 6:3 BW.
1.6 Wisselwerking tussen formeel en materieel recht
In verschillende opzichten een wisselwerking. Materieel = bv. dagvaarden, verweer voeren,
rechtsmiddelen instellen, executeren. Formeel = de daarbij in acht te nemen vorm- en
termijnvoorschriften. Formeel en materieel recht vullen elkaar aan, het een ligt in het verlengde van
het andere.
Ander soort wisselwerking -> veel rechterlijke beslissingen procesrechtelijk zijn bepaald, in de zin dat
de wijze waarop is geprocedeerd van invloed is geweest op de uitkomst; de wijze van procederen zal
vaak mede zijn bepaald door procesrechtelijke regels.
1.7 Doorwerking van redelijkheid en billijkheid
In de civiele procedure staat de (vermogensrechtelijke) rechtsbetrekking tussen partijen ter
beoordeling. Die rechtsbetrekking wordt mede bepaald door de eisen van de R&B. Deze eisen
kunnen mede doorwerking in de processuele fase en ook daar weer bepalend zijn voor de vraag welk
gedrag partijen van elkaar mogen verwachten.
1.8 Misbruik van procesrecht
In procesrecht kan een partij de mogelijkheid tot het verrichten van een processuele handeling, die
als misbruik van bevoegdheid wordt beschouwd, worden onthouden.
Het belang van de kwalificatie als misbruik van procesrecht ligt hier veelal in de (integrale)
proceskostenvergoeding die bij dat misbruik past.
1.10 Nederlandse regelingen van burgerlijk procesrecht
1.10.2 Andere nationale regelingen dan Rv en RO
Regelingen die tot het BP kunnen worden gerekend vindt men ook in andere wetten dan Rv en RO,
zoals in BW en wetboek van Sv, Faillissementswet etc. Blz. 11.
1.10.3 Rechters regelingen
Rechterlijke macht, onder meer in overleg met deskundigen en belanghebbenden uit het
desbetreffende praktijkgebied, algemene regelingen opgesteld waarbij, ter vergroting van de
rechtseenheid, de beslissingsruimte die rechters in bepaalde zaken hebben nader worden ingevuld.
1.13 Procesrecht van Europese herkomst
Art. 65 EG-Verdrag. Verder uitgebreid in art. 81 VWEU.
H2. Artikel 6 EVRM en algemene voorschriften voor procedures
2.1.1 Art. 6 EVRM
Eisen in art. 6 EVRM zijn fundamenteel. De eisen zien vooral op de wijze waarop de overheid de
civiele procedure moet inrichten en de rechterlijke macht moet toerusten en instrueren. Kracht ->
strijd met art. 6 kan tot buitenwerkingstelling leiden van een nationale regeling, want art. 6 heeft
interne werking en voorrang boven strijdige nationale regelingen, art. 92-95 GW.
,Een beperking van art. 6 is dat het geen horizontale werking heeft: burgers kunnen art. 6 alleen
inroepen tegen de overheid, niet rechtstreeks tegen de wederpartij. Indirect is wel sprake van
horizontale werking doordat de Staat de procedure zo moet inrichten dat ongewenst procesgedrag
wordt tegengegaan en de rechter gevraagd kan worden op naleving toe te zien. Bereik van art. 6 is
beperkt tot de vaststelling van burgerlijke rechten en verplichtingen. EHRM: alleen bij uitzondering,
bv. spoedeisende gevallen, behoeven met het in geding zijnde belang niet te verenigen voorschriften
van art. 6 niet in acht genomen te worden. Jo. Art. 13 EVRM.
2.1.2 Algemene voorschriften voor procedures (art. 19-35 Rv)
2.2 De toegang tot de rechter
Met de eisen die art. 6 stelt aan de kwaliteit van de civiele procedure hangt samen dat die procedure
ook daadwerkelijk voor de rechtzoekende open moet staan; de eisen van rechtsgelijkheid en
rechtsbescherming brengen dat mee. Procedure zelf zo eenvoudig en informeel mogelijk inrichten,
zo min mogelijk feitelijke (met name financiële) en wettelijke belemmeringen om de procedure
daadwerkelijk te beginnen en te doorlopen. Zie blz. 23.
2.2.1 De kosten van de civiele procedure
- Rechtsbijstand.
- Griffierecht.
- Kosten deurwaarder.
- Eventuele bewijslevering verbonden kosten.
Kostenveroordeling -> kosten ten laste van de in het ongelijk gestelde partij.
2.2.2 Gefinancierde rechtshulp
Art. 18 lid 2 GW.
2.3 De eerlijke behandeling
Omvat onder meer het recht om zich over en weer in voldoende mate over de zaak uit te laten (hoor
en wederhoor), de gelijkheid in procespositie en de aanspraak dat de rechter er in zijn beslissing blijk
van geeft dat hij met essentiële stellingen van partijen rekening heeft gehouden (motiveringsplicht).
Gelijke gevallen gelijk behandelen.
2.3.1 Hoor en wederhoor
Ook wel verdedigings- of gelijkheidsbeginsel, is het meest fundamentele beginsel van BP. Art. 19 Rv.
Enkele specifieke toepassingen zie blz. 27.
2.3.2 Equality of arms
Gelijkheid van processuele middelen. Hoor en wederhoor is essentieel voor kwaliteit procedure in
absolute zin. Gelijkheid processuele middelen alleen om of de processuele positie van de ene partij
niet minder is dan die van de andere.
2.3.3 De motiveringsplicht
Rechter redenen voor beslissing geven. Art. 121 GW, art. 5 RO, art. 30 Rv, art. 230 Rv en art. 287 Rv.
Deze eis beoogt rechterlijke partijdigheid of willekeur tegen te gaan door controle op zijn
besluitvorming mogelijk te maken. Inzicht geven in de aan haar ten grondslag liggende
gedachtegang, dit om beslissing zowel voor partijen als voor derden controleerbaar en aanvaardbaar
te maken. Art. 23 en 24 Rv.
2.4 De openbaarheid van de behandeling
, Doel om door publieke controle de procespartijen tegen kafkaëske rechtsgang te beschermen, het
vertrouwen in de rechtspleging te ondersteunen en, per saldo, door de rechtsbedeling zichtbaar te
maken, de algemene doelstelling van art. 6, fair trial, te verwezenlijken. Ook in art. 121 GW.
Uitzonderingen in art. 4 RO, art. 27 en 28 Rv.
Uitspraak op openbare terechtzitting, art. 5 RO. Openbaarheid vergroot door aan eenieder afschrift
verstrekt, art. 28 lid 2 Rv, of op website.
Het geheim van de raadkamer
De rechtelijke beraadslaging die tot het vonnis heeft geleid is geheim, art. 7 lid 3 RO.
2.5 Redelijke termijn
Nationale overheden hebben o.g.v. art. 6 EVRM de plicht hun rechtssysteem zo in te richten dat een
definitieve beslissing omtrent de vaststelling van burgerlijke rechten en verplichtingen binnen een
redelijke termijn kan worden gegeven en geëxecuteerd. Jo. Art. 13 EVRM, immateriële schade =
wegens spanning en frustratie die het uitblijven van een rechtelijke beslissing oproept. Staat moet
hierdoor benodigde middelen ter beschikking stellen. De rechter is verantwoordelijk voor het verloop
van de afzonderlijke procedures.
EHRM verplichtingen aan rechter, zie blz. 32. Redelijke termijn = hangt van specifieke
omstandigheden geval af. Relevante factoren zijn: complexiteit van zaak, gedrag partijen zelf en van
de rechterlijke autoriteiten en de belangen die voor de klager op het spel staan.
Meer specifieke toepassingen van de zorg voor een voortvarend procesverloop, zie blz. 33, art. 133
lid 4, 130 lid 1, 132 lid 1 jo. 134 lid 1, 134 lid 2 Rv.
2.6 De onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter
Art. 112 GW. De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht ten opzichte van de andere machten in
de Staat, wordt grondwettelijke gewaarborgd doordat:
- Art. 116 GW en art. 117 GW.
Onpartijdigheid -> EHRM: 1. Eis rechter daadwerkelijk onpartijdig (subjectieve aspect), 2. Eis dat de
indruk wordt voorkomen dat de rechter niet onpartijdig zou zijn (objectieve aspect). Art. 36 en 40 Rv.
Art. 37 jo. 39 Rv.
Deskundigheid
Met de voor benoembaarheid tot de rechterlijke macht voorgeschreven juridische vorming is de
deskundigheid nog niet voldoende verzekerd. Veel procedures eisen maatschappelijke ervaring,
bekendheid met handelsgebruiken en inzicht in menselijke verhoudingen, die niet zijn bijgebracht.
Rechters moeten specialiseren.
2.7 Onmiddellijkheidsbeginsel, recht op oral hearing
Het recht op het geven van een mondelinge toelichting op de zaak ten overstaan van de
behandelende rechter = pleidooi. Soms kern procedure. Bij mondelinge behandeling aanwezig, ook
vonnis wijzen. Blz. 37.
2.8 Volledigheids- en waarheidsplicht
Art. 21 Rv. Niet nageleefd, dan kan de rechter daaruit de gevolgtrekkingen maken die hij geraden
acht.
2.9 De zeggenschap in de civiele procedure
De vrijheid die partijen hebben om naar eigen inzicht contracten van bepaalde inhoud aan te gaan,
en al dan niet staande te houden, werkt door wanneer het tussen hen tot een procedure is gekomen.
Maar rechter ingeschakeld, dan waken zij over zowel kwaliteit als kosten van de rechtspleging.
De omvang van partijautonomie vormt nog een van de weinige inhoudelijke verschillen tussen de
dagvaardings- en de verzoekschriftprocedure.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayleedeboer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now