Summary
samenvatting psychodiagnostiek
- Course
- Institution
samenvatting psychodiagnostiek: handouts + colleges
[Show more]
Seller
Follow
vanbesauwhanne
Content preview
Samenvatting psychodiagnostiekInleiding
Omschrijving en belang van psychodiagnostiek
1. Alledaags impliciet diagnosticeren
= toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen (attributietheorie)
- Iedereen doet het, elke dag en vooral als er een afwijking is van een onverwacht
patroon
- Tijdsschriften en magazines als entertainment
- Media, televisie en documentaires: extremer (on)gewenst gedrag
Probleem van impliciet diagnosticeren
het ongewapende oordeel of impliciet diagnosticeren
foutenbronnen = tekorten en vertekeningen
onderzoek naar foutenbronnen:
Hoe gaan mensen om met kansen en waarschijnlijkheden?
Voorbeeld 1: welk type woorden zijn het meest frequent in het engels?
a. Woorden die beginnen met een ‘r’ of
b. Woorden die r als derde letter hebben?
→ de meeste mensen vinden (a) waarschijnlijker dan (b)
Voorbeeld 2: mijn vriend is professor. Hij schrijft graag gedichten, is nogal verlegen en klein
van gestalte. Op welk terrein is hij werkzaam: chinese literatuur of psychologie?
→ de meeste mensen denken dat het om een hoog leraar chinese literatuur gaat
→ mensen zijn slecht in inschatten, afwegen en herzien van kansen
Wat is de oorzaak?
• Heuristiek (vuistregel)
= (vuist)regel om sneller tot de oplossing van een probleem te komen (vaak impliciet of
onbewust)
- Informele, intuïtieve en speculatieve oplossingsstrategieën
- In tegenstelling tot algoritmen, die altijd en overal werken, zijn heuristieken
specifieke strategieën die we leren gebruiken in specifieke situaties en die niet altijd
een oplossing garanderen
- Hoe meer ervaring met een taak hoe beter heuristieken ontwikkeld zijn
→ vaak oorzaak van foutenbron
- Beschikbaarheidsheuristiek: makkelijk uit het geheugen te halen
- Representatieve heuristiek: vergelijking met typische voorbeelden, prototypes of
stereotypen
Wat is de impact op de kwaliteit van de psychodiagnostiek?
→ wat is er aan de hand? Wat zou je adviseren?
→ extra aandachtspunt: confirmation bias
, 2. Impliciet diagnosticeren in psychodiagnostiek: mogelijke foutenbronnen
- Vaak geen systematische en consistente werkwijze
- Informatie zoeken die idee bevestigd (confirmation bias)
- Te vlug adviezen formuleren
- Gebrekkige betrouwbaarheid en validiteit van de onderzoeksmiddelen en
ongeschikte normen
- Voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
- Diagnostische proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
- Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens: geen objectieve
criteria hanteren (= verhoging van de subjectiviteit)
- Besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd en daardoor onvoldoende duidelijk voor
collega’s en clienten
- Eigen persoon als foutenbron
- Onvoldoende samenwerking met client en zijn omgeving
- Teveel vakjargon in de communicatie
Fouten en vertekeningen mogelijk in elke fase van de psychodiagnostische besluitvorming →
de invloed van foutenbronnen kan verminderd worden door gebruik van een duidelijk
procesmodel
3. Expliciete psychodiagnostiek als oplossing?
Expliciete psychodiagnostiek
- Wetenschappelijk verantwoorde vormgeving van het proces
- Valide en betrouwbare producten (instrumenten/methodieken)
= precriptief kader of mode
= psychodiagnostisch procesmodel
Basis van het PSD procesmodel. →
- Empirische cyclus
- Hypothesetoetsend denken
Empirische cyclus als statistiek
wat betekent expliciete psychodiagnostiek in de praktijk?
- Explicieter werken met theorieën
- Bewust rekenschap geven van de keuze van bepaalde theorie
- Praktijkkennis gebaseerd op gesystematiseerde praktijkervaringen
- Duidelijk de denkstappen vastleggen die geleid hebben tot het advies
- Onderzoek doen naar de waarde van theorieën en de effecten van interventies
- Resultaten uitwisselen met collega’s
,Conclusie: waarom doen we aan psychodiagnostiek?
Alledaags impliciet diagnosticeren is niet hetzelfde als expliciete diagnosticeren door
wetenschappelijk opgeleide diagnostici
= schatten, afwegen en herzien van kansen obv psychodiagnostisch procesmodel
(empirische cyclus)
→ adviezen en behandeling op maat van de cliënt
De geschiedenis v/d psychodiagnostiek
Historische voorlopers (diagnostiek voor psychologie als wetenschap)
2200 v. chr. (tot nu) : Ratrace
- ratrace = selectie via schriftelijk examen + fysiek examen
- Test om leger samen te stellen (apostelen, gideonsbende (oude T)
- Bestaat nu ook nog: test bij overheid, politie, bedrijven
de
4 eeuw v. chr: griekse typologieën
- Hippocrates, plato, aristoteles
- Gebruik typologieën : temperamenttypes,…
- Nu : big five
de
13 eeuw (tot nu): schoolprestaties via examens
- Univ. Van Bologna: mondelinge examens
- 17de eeuw: univ. Van Oxford
- Nu: CITO toetsen nederland, LVS( test op basisvaardigheden) (belgië)
16de eeuw: meten uitzonderlijke intelligentie
- Eerste poging door Huarte (spanje)
18 &19de eeuw: persoonlijkheid afgeleid op basis van uiterlijk
de
- Frenologie (hersenschedelleer van Gal)
- Nu: niet meer
maatschappelijke context
19de eeuw
- Europa: bevolkingsgroei/verstedelijking: mensen selecteren & afwijkend gedrag
identificeren
- Opkomst wetenschappen & biologie: ontstaan psychologie
Emigratie vanuit europa
- Vs: verspreiding tests & testmisbruik
- Testen of immigranten binnen mogen in een land
WOI (1914-1918)
- Vs: recrutering leger
- Collectieve tests: intelligentie, persoonlijkheid (= in grote groep door tijdgebrek)
- Meestal niet evidence based
Na WOII in VS
- Diversiteit in test & testmisbruik
- Tests voor specifieke vaardigheden (selectie)
- Toename beschikbare tests
- Sterkere en kritische bezinning op theoretische achtergronden
Na WOII in EU
- In schaduw van VS
- Tot 1950: intuÏtieve diagnostiek
, Bijdrage uit verwante disciplines
1. psychiatrie
bijdrage psychiatrie Pinel
- zachte psychologische aanpal (→ wrede behandelingen voor bezeten patiënten)
o open, vriendelijke relatie naar patiënt
o doelgerichte activiteiten
o correcte fysieke verzorging & voeding
- diagnostiek obv observatie en onderzoek
- dossier voor elk patiënt
- kennis bij personeel door training
esquirol (student van Pinel)
- zwakzinnigheid = permanent, ongeneeselijk. Vb.idiotie
- psychiatrische stoornis:
o kan ontstaan op latere leeftijd
o kan verbeteren
o voorbeelden: dementie, manie en melancholie
séquin (student van esquirol)
‘idiotie’ door degeneratie van het centraal zenuwstelsel
→ zwakzinnigheid = veranderlijk door zenuwstelsel te stimuleren, trainen & versterken
Trainingsmethode:
- training op zwakzinnige kinderen
- focus op motorische en sensorische functies
kraepelin
- eerste classificatie in de psychiatrie (verbanden leggen, vastleggen)
o symptoomcluster met verloop van ziekte, oorzaak en afloop
▪ bv. Manisch-depressie & dementia-precox, Alzheimer,..)
→ voorloper van DSM-classificatie
o nadruk op fysiologische oorzaak
o test en meting noodzakelijk om psychiatrische stoornissen te onderscheiden
→ testontwikkeling van persoonlijkheidsstoornissen
samenvatting:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanbesauwhanne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now