Exam (elaborations)
Examenvragen Nieuwe tijd met uitwerking
- Course
- Institution
Dit bestand bevat alle vragen van het mondeling examen nieuwe tijd.
[Show more]
Seller
Follow
jakobvanrenterghem
Content preview
InhoudWetenschappelijke cultuur in de 17de eeuw.........................................................................................4
Crisissen ca. 1650...................................................................................................................................6
Consumptierevolutie: wat + gevolgen....................................................................................................7
Heksenvervolging...................................................................................................................................7
Waarom succes van Luther in de steden?..............................................................................................8
Confessionalisering.................................................................................................................................8
Ottomaanse rijk: successen + nederlagen, wat dominant voor ontwikkeling + gevolgen......................9
Karel V, succesvol of niet?....................................................................................................................10
Wetenschap in de ME en 16de eeuw...................................................................................................10
Evolutie van Godsbeeld........................................................................................................................11
Loop van de 16de eeuw: verschuiving eco. centrum Noord + Zuid......................................................12
Impact van de staat in 17de-eeuwse economie...................................................................................13
Gelijkenissen absolutisme en verlicht despotisme...............................................................................14
Cash labour revolution.........................................................................................................................15
Hendrik IV : waarom memorabel.........................................................................................................15
Waarom waren de Habsburgers grootmacht in 16de eeuw?...............................................................15
Wat is een samengestelde staat?.........................................................................................................16
Leg de opkomst van Antwerpen als handelsmetropool in de 16de eeuw uit CAPITA SELECTA............16
Geef de verschillende meningen van Voltaire en Montesquieu over de houding van de overheid en
zeg welke invloed dit had op onze politiek nu......................................................................................16
Zowel in de Nederlandse Republiek als in Engeland werd op een bepaald moment
godsdiensttolerantie ingevoerd. Waarom?..........................................................................................17
Leg jansenisme uit................................................................................................................................17
Waarom werd Europa vanaf de 16de eeuw een belangrijk thema bij kunstenaars?............................18
Verklaar of de Habsburgse monarchie een grootmacht was in de 16de eeuw en of deze lang stand
hield......................................................................................................................................................18
Hoe veranderde het arbeidsproces in de 18de eeuw...........................................................................20
Wat was het gevolg van het mislukte beleg te Wenen van de Ottomanen..........................................20
Leg uit: het mechanistische wereldbeeld van Descartes (1596-1650)..................................................21
Leg Rusland tijdens de 18de eeuw uit..................................................................................................22
Waarom zijn aviso en kranten belangrijk voor de markten..................................................................22
Rond 1500 was er een concentratie in de drukkerscentra, licht dit toe...............................................23
Cosimo de medici profileerde zich als Vorst en Republikein. Waarin toont zich dat............................23
De Verlichting: wat zijn de keerzijde (donkere kantjes)........................................................................23
Welke voordelen haalde Engeland uit Spaanse Successieoorlog?........................................................24
1
,Wat is de radicale verlichting ONDUIDELIJK.........................................................................................24
Wat waren de gevolgen van het Edict van Nantes in Frankrijk.............................................................24
Geef de grote lijnen van de ontwikkeling van de geneeskunde in de vroegmoderne tijd....................25
Paulus III: wat was er zo bijzonder aan zijn pontificaat?.......................................................................26
In de tweede helft van de 16de eeuw was er economische groei? Welke verdeling van de welvaart
kwam daaruit........................................................................................................................................26
De economie op het platteland gaat in de 16de eeuw achteruit, leg uit + geef reactie van de
plattelandsbevolking erop....................................................................................................................28
Ontstaan van de opera: waar, wanneer hoe CAPITA SELECTA.............................................................28
De verlichting was in zijn kern optimistisch. Leg uit.............................................................................28
Justius Lipsius en zijn neostoïcisme: een reactie op wat hij in zijn leven meemaakte of niet?.............29
Waarom was de roof van Europa een zo felbegeerd schilderthema in de 16de eeuw?.......................29
Waarom waren er massale heksenprocessen gehouden in de 16de eeuw, geef hier de reden van, en
leg uit waarom deze gestopt waren.....................................................................................................29
Wat waren de gevolgen van de Engelse burgeroorlog?.......................................................................29
Leg de nieuwe wetenschappelijke cultuur in de 17de eeuw uit en vergelijk met de oude...................30
Heeft het humanisme de reformatie beïnvloed? Leg uit......................................................................30
Er was een zilvertekort in Europa, welke maatregelen namen burgers en regeringen?.......................31
Historici zijn het erover eens dat de stedelijke middenstand sterk was aangetrokken tot de
reformatie, weet je ook waarom?........................................................................................................31
In de 17de eeuw stagneerde de bevolking, maar toch nam de verstedelijking toe, leg deze paradox
uit.........................................................................................................................................................32
Had Machiavelli invloed op de politiek? Zo ja, toon aan......................................................................32
Zijn de Spaanse Communeros en de Duitse Boerenoorlogen te vergelijken........................................32
Springt de overheid mee in de economische ontwikkelingen van de 17de eeuw? Zo ja, leg uit..........33
Britten kenden succes tijdens de Spaanse successieoorlog. Leg uit.....................................................33
Wat bedoelden Calvijn en Luther specifiek met de Goddelijke Genade...............................................33
Bodin en Althusius uitleggen (bijvraag: Althusius koppelen aan religie) CAPITA SELECTA...................34
Verklaar het snelle herstel van Spanje in de 18de eeuw?....................................................................34
Negatief mensbeeld 17de eeuw...........................................................................................................34
Consumptierevolutie: 1650 en verder..................................................................................................34
Verschuiving van het economisch zwaartepunt in de 16de eeuw........................................................34
Vrede van de Pyreneeën......................................................................................................................34
Lettres Persanes, waarom zo populair CAPITA SELECTA.......................................................................34
Is er sprake van een algemene vroegmoderne Europese identiteit? Indien ja: leg uit.........................35
De economie is in de eerste decennia van de 16 de eeuw sterk gegroeid. Hoe werd deze groei
verdeeld?..............................................................................................................................................35
2
,Wat is de rol van de tortuur in het vroegmoderne strafrecht?............................................................35
De opkomst van losse letters in de boekdrukkunst: had dit onmiddellijk invloed? Bijvraag: bespreek
de gebruikte lettertypes (naar de Romeinse Letter, die eigenlijk Karolingische minuskel was…).........36
Geef de standpunten van Luther en Calvijn over de genadeleer..........................................................36
Bespreek de eerbaarheid in Montefollonico. Bijvraag: bespreek het huwelijk in Montefollonico.
CAPITA SELECTA...................................................................................................................................37
Beïnvloedde de invasie van het Noorderkwartier de uitkomst van de opstand? CAPITA SELECTA......37
Waarom kon Venetië uitgroeien tot 1 van de belangrijkste verspreidingscentra van het humanisme?
..............................................................................................................................................................37
Waarom deed Karel V in 1555 troonsafstand?.....................................................................................37
Waarom is het verraad in het Noorderkwartier in het collectieve geheugen blijven hangen en heeft
Van Nierop het in de het laatste kwart van de 20 ste eeuw opgepikt? CAPITA SELECTA........................37
Bespreek het belang van suiker in de vroegmoderne tijd....................................................................38
Bespreek de rode draad in de buitenlandse politiek van de Nederlandse Republiek van het eind van
de 17de eeuw tot het begin van de 18de eeuw.......................................................................................39
Wat wil de auteur van Human Nature in Rural Tuscany bewijzen met zijn boek? Slaagt hij daar ook in?
CAPITA SELECTA...................................................................................................................................39
Wat was de inzet van de Dertigjarige Oorlog?.....................................................................................39
Bespreek de groei van de economie in het Noorderkwartier in de 16 de eeuw CAPITA SELECTA..........39
Sommige wetenschappers geloven niet dat er een duidelijke cesuur is om de Nieuwe Tijd in te leiden
en dat we moeten wachten tot de Franse Revolutie om een overgang van een tijdvak aan te duiden.
Wat is uw mening hierover?.................................................................................................................39
Bespreek de gevolgen van de mislukte belegering van Praag in 1683..................................................40
Bespreek de gelijkenissen en verschillen van de ontdekkingsreizen en kolonisatie van Amerika en
Azië?.....................................................................................................................................................40
Bespreek de Contrareformatie en de samenhang met de opkomst van de Barokke kunst..................41
Jan Jeroenszoon werd 1 van de rijkste inwoners van Hoorn; werd de Nederlandse Republiek dan
toleranter of niet? Bespreek. CAPITA SELECTA.....................................................................................41
Leg uit: piëtisme...................................................................................................................................41
Bespreek de religieuze en politieke gevolgen van de vrede van Augsburg uit 1555.............................41
Is de titel van het boek van Gregory Hanlon goed gekozen of niet? En wat betekent de titel? CAPITA
SELECTA................................................................................................................................................41
Vroeger trokken vorsten rond, maar na Karel V kreeg men het principe van de residerende vorst. Wat
waren de redenen daarvoor? Zeker stabilitas loci vermelden, cruciaal begrip hier!...........................42
Hoe deed men aan sparen in de vroegmoderne tijd? (Dit was een vraag voor doorstroomoptie)......42
Wat zijn de gelijkenissen en verschillen tussen het lutheranisme, calvinisme en anglicanisme...........43
Leg uit: Hoe ontstond het Habsburgse rijk en hoe kwam het ten val?.................................................43
Verklaar 'burgerlijk humanisme'...........................................................................................................43
3
, Wetenschappelijke cultuur in de 17de eeuw.
Dit is een belangrijk iets inzage de ontwikkelingen waarom we spreken over de Nieuwe Tijd,
er veranderde namelijk heel wat. Er kwam meer interesse in de empirische wetenschap
(Pascal) onder invloed van stromingen als het jansenisme. De wetenschappers wilden
afstappen van het middeleeuwse encyclopedisme waar alles werd verzameld en foute
informatie werd bewaard.
Enkele fundamentele elementen zijn
Meten is weten
Hiervan ging men uit, er moest gestandaardiseerd worden. Hier speelde Galileo Galilei een
belangrijke rol. Dankzij de uitvinding van het slingeruurwerk kon tijd nu rationeel bekeken
worden, ook de dagindeling ging hiermee gepaard.
In combinatie met het uurwerk maakte men een sextant, op die manier kon men zich veel
beter navigeren op zee dan met een zonnewijzer.
De empirie van Blaise Pascal was op z’n minst opmerkelijk. Hij deed een experiment een kwik
in een proefbuis. Hij bekeek de stand boven en benden aan de Puy de dôme en merkte een
gebrek aan leegte op. (Horror vacui van Descartes klopte dus niet).
Dit experiment kwam tot stand door waarneming -> empirische wetenschap.
Hoe een experiment verliep was ook betrekkelijk anders, een experiment moest
geënsceneerd worden door mensen met aanzien. Bij het experiment van de Maagdenburgse
halve bollen van Otto Von Guericke was bijvoorbeeld keizer Ferdinand III aanwezig om het
geloof bij te zetten.
De verspreiding van de informatie van de wetenschappers gebeurde mede door
‘sociabiliteit’. Het werd aan de man gebracht via de Lettres de Republique en de Gazettes.
(link Franse taal die Latijn en Italiaans verving).
Individuen zoals Antoni van Leeuwenhoek werkten eerder geïsoleerd, hij maakte een
microscoop. Doordat hij dit niet echt openbaar deed, duurde het lang voor het werd
geapprecieerd.
Galileo: belangrijk voor de astronomie, hij beschreef in zijn Dialoog over de 2
wereldsystemen het heliocentrisme. Ook beschreef hij de valsnelheid die niet afhing van het
gewicht van het voorwerp. (frictie nog niet bepaald).
Dit zorgde voor confrontatie met de katholieke kerk en hij werd tot tweemaal toe
berispt en uiteindelijk in huisarrest geplaatst. Hij kon in 1637 zijn boek Discorsi wel
meesmokkelen naar de Nederlandse Republiek, waar hij ook uitgegeven werd.
Descartes: beschreef een mechanistisch en rationeel wereldbeeld <-> de kerk. Het was van
belang voor de wetenschap en de filosofie. Hij sprak over intellect dat steeds beslissingen
nam op basis van waarnemingen: dubito ergo cogito ergo sum.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jakobvanrenterghem. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now