Class notes
Samenvatting Tijdvak 5 uit het boek + College deel 1 en 2
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Tijdvak 5 uit het boek + College deel 1 en 2
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followdianakaroyan1
Content preview
5 De tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600Kenmerkende aspecten
18 Veranderd mens- en wereldbeeld van de Renaissance en begin van nieuwe
wetenschappelijke belangstelling
19 Hernieuwde oriëntatie op Klassieke Oudheid
20 Begin Europese expansie overzee
21 Protestantse Reformatie leidde tot splitsing van de Christelijke Kerk in West-Europa
22 Conflict in de Nederlanden resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
5.1 1500: de kritische mens en het ontstaan van 4 culturele veranderingen:
1 Ontdekkingsreizen
2 Humanisme
3 Renaissance
4 Reformatie
Oorzaak: Geleerden gingen kritischer nadenken over macht van de Paus, het geloof, doel
van kunst etc, en dat de mens zelf verantwoordelijk was voor zijn eigen leven.
Boekdrukkunst maakte het gemakkelijker om gedachten uit te wisselen met andere
geleerden en schrijvers.
5.2 Ontdekkingsreizen
Rond 1500 waren er verschillende redenen voor de reizen:
-Vorsten wilden hun rijk vergroten
-Reders wilden nieuwe producten en nieuwe afzetmarkten
-Wetenschappers wilden bewijs dat de aarde rond was
-Avonturiers wilden spannende reizen
-Kerk wilde eigen macht vergroten en het Christelijke geloof verspreiden
Portugese en Spaanse vorsten stimuleerden de reizen.
Portugees B. Dias: Kaap de Goede Hoop
Vasco Da Gama: 1498 India
Portugezen konden zo specerijen verhandelen zonder Arabische tussenhandelaren.
Italiaan Colombus: Met 3 Spaanse schepen wilde hij India sneller bereiken. Kwam in 1492
op de Bahama’s aan, dacht India bereikt te hebben. Hij keerde hier vaker terug met Spaanse
soldaten.
Italiaan Amerigo Vespucci voer ook naar ‘de Nieuwe Wereld’ en schreef hier veel over.
Schreef dat er niet een kortere route naar India ontdekt was. Dit was een nieuw gebied.
In 1507 schreef een Duitse cartograaf hierover en vernoemde het nieuwe gebied naar
Amerigo Vespucci omdat hij aangaf dat het niet India maar een nieuw gebied was.
Gevolgen van ontdekkingsreizen:
-Culturele bezittingen van de Inca’s, Maya’s en de Azteken werden verwoest en geroofd
door Spanjaarden
-De originele bewoners moesten op plantages werken; vele stierven door het zware werk
en de Europese ziektes.
, -Ontdekkingsreizen leidden ook tot studies over andere culturen
-Karel V zijn wereldrijk werd enorm: Keizer van Duitsland, heer der Nederlanden en dus ook
de Overzeese gebieden.
-Door de vele reizen nam kennis toe van kaarten, scheepsbouw, kompas
-Tabak, cacao, nieuwe etenswaren (bijv. aardappelen, mais, tomaten) goud, zilver werden
verhandeld. Er ontstond een wereldhandel.
Verdrag van Tordesillas 1494: De Paus bepaalde de grenzen tussen Spaanse en
Portugese gebieden.
Karel V: 1519 opdracht aan Magellaan om nog betere route naar Amerika te zoeken. Dit
werd een wereldreis rondom de hele wereld.
Vanaf de late 16e eeuw: Hollandse en Engelse zeevaarders op zee. Eerst dus Spaanse en
Portugese!
Willem Barentsz wilde via het noorden een kortere route naar India vinden. In 1596 op Nova
Zembla gestrand.
Cornelis Houtman en Abel Tasman probeerden het juist via Zuid-Afrika. Kwamen bij
Australië/Nieuw-Zeeland uit.
Ontdekkingsreizen waren de basis van het kolonialisme. Uitbuiting van bezette gebieden
om Westerse landen te verrijken.
5.3 Humanisme en Renaissance
Erasmus: Humanist. Hij pleitte voor een mondige, verdraagzame en cultureel ontwikkelde
mens. Hij had veel kritiek op onkunde van geestelijken, wetenschappers en filosofen.
Schreef in 1511 Lof der Zotheid.
Hij vond dat de gelovigen zelf de Bijbel moesten lezen, verwierp de Aflatenhandel.
Hij bleek ondanks alle kritiek toch wel katholiek.
Europa was een internationaal netwerk van geleerden. Ideeën werden door de
boekdrukkunst gemakkelijk verspreid.
Plantijn: Drukker in Antwerpen. Wetenschappelijke boeken werden in het Latijn gedrukt.
Copernicus: 1543 Bestudeerde klassieke bronnen en concludeerde dat de aarde niet plat
kon zijn maar rond moest zijn en dat de aarde rond de zon draait.
Galileo Galilei bevestigde dit na onderzoek met telescopen.
Maar de Kerk verbood deze ideeën.
Renaissance:
Beeldende kunstenaars bestudeerden de Klassieke Oudheid.
Architecten en schilders verwerkten ideeën uit de Oudheid in hun werk.
De naam renaissance werd gekozen om aan te geven dat de Middeleeuwen voorbij waren
en dat er wedergeboorte kwam van de kunst etc van de Oudheid.
Schilders zoals Michelangelo, Da Vinci en Rafael schilderden natuurgetrouw, met perspectief
en met anatomie.
Ze schilderden niet alleen godsdienstige onderwerpen.
Kerk en rijke kooplieden waren de opdrachtgevers.
Da Vinci en Michelangelo beheersten meerdere kunstdisciplines. Werden de uomo
universalis genoemd; alleskunners.
Florence werd het centrum van de Renaissance.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dianakaroyan1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now