Samenvatting successie-en
registratirechten
DEEL I. SUCCESSIERECHTEN
Het belang van successierechten
Successierechten = wanneer iemand komt te overlijden en zijn of haar vermogen
overgaat naar de volgende generatie is er op die vermogensoverdracht belastingen
verschuldigd.
Successierechten zijn één van de oudste belastingen in ons fiscaal stelsel à de
oorsprong gaat eeuwenver terug, reeds bij de Egyptenaren en de Romeinen waren er
al successierechten. Die belastingen is, naast het binnenhalen van financiële
middelen voor de maatschappij, in hoofdzaak een HERVERDELENDE BELASTING, men
wou de almacht van bepaalde families/de kerk tegengaan door successierechten in
te voeren, dat betekent dat de erfgenamen gedwongen worden een stukje van dat
vermogen af te staan aan de gemeenschap. Er is dus een heel lange tijd geweest dat
successierechten op dat vlak voor de grootste herverdeling moest zorgen.
Is dit de dag van vandaag nog zo? Eigenlijk niet, het herverdelend verhaal van de
successierechten is een beetje op de achtergrond komen te liggen, ook omwille van de
opkomst van de vermogens-en successieplanning die ervoor zorgt dat er “ontsnapt” kan
worden aan successierechten: Men gaat constructies/een planning opmaken om te zorgen
dat er geen of veel minder successierechten moeten betaald worden, dus op dat vlak
kunnen we ons afvragen of successierechten wel herverdelend werken, maar ook omwille
van het feit dat er andere belastingen zijn opgekomen die veel belangrijker zijn geworden in
ons fiscaal systeem, dat zijn de inkomstenbelastingen. Die hebben grotendeels de
herverdelende taak van de successierechten overgenomen, met als resultaat dat de
successierechten internationaal onder druk zijn komen te staan.
Bijvoorbeeld in de Europese Unie: 10 van de 27 lidstaten hebben ondertussen
successierechten afgeschaft. Die bestaan niet meer in heel wat fiscale stelsel van
verschillende staten. Dus dat moeten we een beetje in het achterhoofd houden, want de
successierechten staan onder druk:
– Ze worden (internationaal) aanzien meer en meer als onrechtvaardig omdat
ze een fiscale slotsom zijn van een leven lang belasting betalen
– Ze worden aanzien als onrechtvaardig omdat vermogens- en
successieplanning ertoe leidt dat (grotere) vermogens aan successierechten
ontsnappen
we zien in de verschillende gewesten dat men eigenlijk stappen zet
ter verlagen van de belasting. Ook bij ons is dat het geval, we zien
stilletjes aan ook heel wat protest opduiken tegen deze vorm van
belasting en we zien in de verschillende gewesten dat men eigenlijk
stappen zet richting verlagen van de belasting.
1
,Budgettair belang successierechten (2020)
Maar desalniettemin successierechten bestaan nog altijd bij ons. Het is een gewestelijke
belasting, ze bestaan in de 3 gewesten en die zijn daar budgettair wel van belang. Als we de
begrotingscijfers bekijken voor 2020 dan zien we dat in het Vlaams Gewest de
successierechten 1,17 miljard euro hebben opgebracht, in het Brusselse gewest 450 miljoen
euro en in het Waalse gewest 738 miljoen euro. Als we dan gaan bekijken wat daar van
vermogen tegenoverstaat dan heb ik alleen maar de cijfers van Vlaanderen, maar ik geef ze
u maar mee. De laatste cijfers die gekend zijn zijn die van 2018, dan werd 11,8 miljard euro
vererfd door Vlaamse erfgenamen. Bijna mooi en netjes verdeeld tussen 6 miljard roerend
vermogen en 5,7 miljard onroerend vermogen. Als we dan kijken naar de omvang van de
nalatenschappen dan gaan we zien dat 50% kleiner is dan 134 000 euro, 1/3 (33%) groter is
dan 220 000 euro, maar slechts 10% van de nalatenschappen in Vlaanderen bedroeg meer
dan 450 000 euro. De krant De Standaard heeft daar destijds onderzoek naar gedaan en
heeft dat ook regionaal bekeken zodanig dat u kunt zien in welke gemeentes de grootste
nalatenschappen werden vererfd.
– Vlaams Gewest: 1,17 miljard euro
– Brussels Gewest: 450 miljoen euro
– Waals Gewest: 738 miljoen euro
• Vererfd vermogen (Vlaams Gewest 2018)
– 11,8 miljard euro
• 6 miljard euro roerend vermogen
• 5,7 miljard euro onroerend vermogen
– Omvang nalatenschappen:
• 50% < 134.000 euro
• 33% > 220.000 euro
• 10% > 450.000 euro
– Regionale cijfers: www.standaard.be/erfenissen
Successierechten in Europees perspectief
Als we dan successierechten in Europees perspectief gaan bekijken. In het aanvullend
studiemateriaal is daar heel wat informatie over te vinden. Er zijn 2 EU-rapporten, 1 van
2014, maar ook één van 2020 die daar één en ander verduidelijkt. De successierechten zijn
ondertussen afgeschaft in 10 EU-landen en belangrijk is ook dat er heel wat substantiële
vrijstellingen werden ingevoerd in heel wat EU-landen die wel nog successierechten kennen
t.a.v. de echtgenoten en de kinderen.
– Zie EU-rapport 2014 en 2020
• Successierechten afgeschaft in 10 EU-landen ( zie p. 43 rapport )
• Belangrijke vrijstellingen voor echtgenoten en kinderen in heel wat
EU-landen ( zie p. 56 rapport )
• Budgettair zeer belangrijke belasting voor België
– Hoogste ratio in België ( zie p. 46 en 47 rapport )
– Hoogste tarieven in België ( zie p. 54 rapport )
- België: Schenk- en Erfbelasting hoogste aandeel in EU
2
, - 1,37% van totale fiscale ontvangsten geen enkel ander Europese lidstaat
doet “beter”, we staan daar op de eerste plaats.
- 0,62% van het BBP = schenk-en erfbelastingen in ons land
- Schenk- en Erfbelasting in de EU:
- Reeds afgeschaft in 10 EU-landen:
- Cyprus
- Estland
- Litouwen
- Malta
- Oostenrijk
- Portugal
- Roemenië
- Slowakije
- Tsjechië
- Zweden
- In 10 landen bestaan er geen successierechten meer en in andere EU-
lidstaten zijn er dan weer zeer substantiële vrijstellingen of gunstregimes
ingevoerd voor de echtgenoot en kinderen. Bijvoorbeeld:
Bulgarije, Hongarije, Kroatië, Luxemburg, Polen en Slovenië kennen
geen successierechten meer voor de echtgenoten en de kinderen. Dus
alleen de zijlijn en vreemden betalen daar nog successierechten.
Ierland, Frankrijk, Denemarken stellen de langstlevende partner vrij
van erfbelasting.
Voor de rest zien we vaak voetvrijstellingen opduiken. In Duitsland
bijvoorbeeld 500 000 euro voor de echtgenoot en 400 000euro voor
de kinderen. In Italië is er 1 miljoen voetvrijstelling.
Dit is dus vrij substantieel en komen er de facto op neer dat voor de meeste mensen geen
successierechten meer verschuldigd zijn. Als je dat vergelijkt met BE is dat een totaal ander
verhaal.
Echtgenoot Kinderen
- Bulgarije: Vrijstelling Vrijstelling
- Denemarken Vrijstelling 36.000 euro
- Duitsland: 500.000 euro 400.000 euro
- Finland: 60.000 euro 40.000 euro
- Ierland: Vrijstelling 225.000 euro
- Griekenland: 150.000 euro 150.000 euro
- Spanje: 95% OG 95% OG
- Frankrijk: Vrijstelling 100.000 euro
- Hongarije: Vrijstelling Vrijstelling
- Italië: 1.000.000 euro 1.000.000 euro
- Kroatië: Vrijstelling Vrijstelling
- Luxemburg: Vrijstelling Vrijstelling
3
, - Nederland: 636.180 euro 20.148 euro
- Polen: Vrijstelling Vrijstelling
- Slovenië: Vrijstelling Vrijstelling
In deze tabel zien we nog eens een overzicht van alle EU-lidstaten en wat er eigenlijk
in elk land specifiek bestaat (zoals reeds verduidelijkt)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller andesagher. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.48. You're not tied to anything after your purchase.