Summary
Samenvatting vertaal- en tolkwetenschap 1
- Course
- Institution
Vertaal- en tolkwetenschap 1 - KU Leuven campus Antwerpen - academiejaar - Feldmann & Theys
[Show more]
Seller
Follow
taalkundestudent
Reviews received
Content preview
Vertaal- en TolkwetenschapIntroductie
Voorlopige definities
• Vertaalwetenschap
o Translation Studies
o Wetenschappelijke discipline die het vertalen en de vertaling bestudeert
o Schriftelijke transfer tussen talen
• Tolkwetenschap
o Interpreting Studies
o Wetenschappelijke discipline die het tolken en de vertolking bestudeert
o Mondelinge of door gebaren ondersteunde transfer
In Terminologie van de vertaling:
• Vertaling
o Transfer tussen talen die een brontekst interpreteert en een doeltekst produceert
waarbij een overeenkomstrelatie tussen beide teksten wordt gelegd.
o In tegenstelling tot het tolken, dat een mondelinge of door gebaren ondersteunde
vertaling is, resulteert de vertaling in een geschreven tekst.
Paradigma’s
• = manier om ontwikkeling van een wetenschap te beschrijven (eg aarde draait om de zon)
• Visie op onderzoeksobject (theorie/model) + onderzoeksmethoden die door een groep
onderzoekers gedeeld worden
o Paradigma is visie en/of gedeeld door onderzoekers
• Vaak ook eigen terminologie
• Munday, p 8: ‘The main aim of this book is to introduce the reader to major concepts and
models of translation studies’
• In vertaal- en tolkwetenschap zijn verschillende paradigma’s tegelijkertijd actief
o Vb. Verschillende methodologieën om één onderwerp te bestuderen
o Vb. Verschillende theorieën om over één concept te spreken
▪ Sommigen zijn tegelijk actief, bv onderwerp uit perspectief van sociologie en
zelfde onderzoek perspectief beschrijvende vertaalwetenschap → kunnen
dus tegelijk bestaan, komen niet altijd overeen
Input-output process(ing) model
• CP-paradigma (CP = cognitive information processing)
• Men redeneerde zoals nu bij google translate: tekst steek je ergens in en je kreeg andere
tekst → letterlijke vertalingen zonder interpretatie, gewoon van A naar B
Triangular model of the interpreting process (théorie du sens)
• Seleskowic zei dat er meer bij komt kijken --< théorie du sens: er moet een proces
plaatsvinden, loskomen van vorm van tekst, interpreteren tot betekenis en dan weer
bepaalde vorm geven met woorden/grammatica om tot output te komen
• ‘sens’ staat centraal, verandering in hoe mensen naar vertalen/tolken kijken
1
,Heuristiek
• Strategie om wetenschappelijke bronnen te vinden om zo onderzoek te kunnen voeren,
wetenschap die ons in staat stelt om bronnen te vinden
• Overzicht
o Praktische tips
o Overzichtswerken
o Readers
o Tijdschriften
o Bibliografieën
o Websites
Tolkwetenschap
Terminologie van het tolken
Inleiding
• Verschil tussen 2 tolken:
o Eerste: goed
o Tweede: loopt rond en beweegt veel te veel, gebrek aan duidelijke mimiek, lacht,
geeft eigen mening, onprofessionele houding
Tolken
• Vertalen vs tolken
• Soorten tolken
• Definitie: Tolken is een vorm van Vertalen waarin een unieke en definitieve omzetting in een
andere taal geproduceerd wordt op basis van een eenmalige presentatie van een uiting in
een brontaal (Kade in Pochhacker, 2016, 11, onze vertaling).
o Onmiddellijk!
o Als het concept ‘tolken’ vastgehaakt wordt aan het concept ‘vertalen’, dan maakt
dat T(olken) afhankelijk van onderliggende conceptuele kwesties bij T(ranslation)!
o Hoofdletter T verwijst naar concept vertalen an sich, beiden taal omzetten in andere
taal, met hoofdletter is dus actie van omzetten ene taal naar andere taal. Bepaalde
ideeën en methodologieën binnen translation studies gaan wss ook doorsijpelen
naar tolkwetenschap → discussie: tolken en vertalen hebben gemeenschappelijke
kern maar er zijn ook belangrijke verschillen die van beide apart concept maken
▪ Tolken grote T: actie van het vertalen, overzetten ene taal in andere taal,
algemeen begrip
▪ tolken kleine t: meer specifiek kenmerken die inherent en specifiek
verbonden zijn aan tolkcontext en wat ermee samenhangt, bv tolken
aanwezig bij hun cliënten, vertalers vaak op afstand, op het moment zelf
een vertolking kunnen brengen
▪ met grote letter is wat gemeenschappelijk is met vertalen
o Vertolking/doeltekstspeech wordt geproduceerd onder tijdsdruk → weinig tijd voor
correcties/revisie
o Voordeel van deze definitie: spreek over ‘andere taal’ en ‘brontaal’ → niet enkel
gesproken talen, dus ook gebarentaal
2
, o Vertolking wordt 1x uitgesproken en is dan terug weg, 1x beluisterbaar (‘eenmalige
presentatie)
o Uiting: vorm die boodschap bij tolken aanneemt, niet gebonden aan papier maar
aan woorden → taaluiting, boodschap, acts of discourse (vs tekst bij schriftelijke
vertaling
Soorten tolken
1. Modes of wijzen van tolken (191)
• Consecutief
o Verbindingstolk / gebarentaaltolk / conferentietolk
o Lang
o Notitietechniek
▪ Langere stukken tekst/boodschappen worden uitgesproken, genoteerd adhv
notitietechniek en vertolkt in doeltaal. Vertolking nadat brontaalspreker
klaar is
▪ Verbindingstolken: vertolken gesprek tussen deelnemers, tolken zowel NL
als FR bij gesprek dokter-patiënt
▪ Conferentietolken en gebaren meestal simultaan (in volgorde van
belangrijkheid)
• Simultaan
o Gebarentaaltolk / conferentietolk / verbindingstolk
o Kort
o Apparatuur
▪ Terwijl bronspreker spreekt, gaat tolk onmiddellijk beginnen tolken en
boodschap omzetten naar doeltaal, vaak gebruikmaken van apparatuur
• Simconsec
o Bij notities nemen is er smartpen, daarmee kan je simultaan noteren en ondertussen
neemt die pen op wat er gezegd wordt, zo kan je als je je vertolking brengt
ondertussen opnieuw luisteren als je met pen over notities gaat en dan simultaan
tolken → op basis van notities en audio
• Chuchotage / fluistertolken (191)
o Tolk zit vlak achter ontvanger, terwijl spreker nog spreekt tolkt hij in het oor van de
ontvanger
2. Verbindingstolken
• = gesprekstolken of liaisontolken: A ↔ B
• Bedrijfswereld en diplomatie
• Community interpreting
3
, • PSI: Public Services Interpreting
• CBI: Community Based interpreting
• Gemeenschapstolken
o Tolk tolkt naar twee talen, zowel naar Belgische minister als Amerikaanse president
o Komen vaak voor in gemeenschappen: rechtbank, onderwijs, asielprocedures, …
3. Modaliteit (193)
• = semiotische middelen (verbale/nonverbale communicatiekanalen) waarmee men
communiceert → gesproken vs gebaren
• Gebarentaaltolk
o Kunnen werken als schrijftolk of audiotolk: gesproken taal omzetten naar
geschreven (Veyboard waarbij makkelijk meerdere lettergrepen worden ingeduwd
om sneller te typen) (gesproken → gebaren)
o Stemtolk: dove persoon wordt verhoord, de dove gebaart en tolk tolkt in taal naar
politie (gebaren → gesproken)
o Onderwijstolk: communiceren tussen leerkracht en ouders of lessen tolken
o Vierhandengebaren/doofblindentolk: gebaren, doofblindepersoon voelt dan aan
gebaren en zo onderscheiden wat er gecommuniceerd wordt
4. Spatiale relatie (204)
• = waar in de ruimte deelnemers zich bevinden
o Tolk hoeft niet altijd lijfelijk aanwezig te zijn
o Face to face vs remote interpreting
• Face to face
o Tolk en client in zelfde ruimte, kan met of zonder technologie
▪ Zonder: chuchotage, bv rechtbank
▪ Met: microfoon, cabine, bidule (bedieningspaneel) bij simultaan
• Remote
o Met technologie
▪ Telefoontolken (bv huisartsenpraktijken), bellen naar tolkenbureau, om te
beurt komt dan arts die iets zegt, dan gaat tolk vragen om telefoon door te
geven aan patiënt of op luidspreker, dan patient die reageert in diezelfde
telefoon in Arabisch etc
▪ Webstreamtolken:
• Videoconferentietolken: belangrijkste deelnemers in twee locaties,
bv rechters in rechtbank en gevangenen in gevangenis → tolk op
belangrijkste locatie (meestal rechtbank), of tolk bij anderstalige
cliënt (gevangenis)
▪ Afstandstolken (remote): belangrijkste deelnemers op zelfde locatie en tolk
op afstand
▪ Ook combinatie videoconferentietolken + afstandstolken: tolk en twee
cliënten (alle deelnemers dus) op verschillende locaties en dan zo tolken
5. Settings (192)
• Internationaal
o Conferentie/liaison/fluistertolken
▪ Op wetenschappelijke conferenties zijn er ook gebarentaaltolken en gewone
tolken
o Internationale instellingen (EU, Internationaal Tribunaal Den Haag etc)
o Internationale organisaties (UNICEF, …)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller taalkundestudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now