Summary
Samenvatting Aardrijkskunde BuiteNLand 5VWO: Hoofdstuk 1 Globalisering
- Course
- Level
Samenvatting Aardrijkskunde BuiteNLand 5VWO: Hoofdstuk 1 Globalisering
[Show more]
Seller
Follow
RoosMB05
Content preview
Samenvatting BuiteNLand Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: GlobaliseringParagraaf 1: Krimpende wereld
Globalisering of mondialisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt. Door deze toenemende vervlechting van gebieden wordt de wereld ook
wel een global village genoemd. Dit komt doordat de relatieve afstand tussen gebieden afneemt als
gevolg van de snelle daling van de reis- en vervoerstijden en de kosten daarvan.
Tijd-ruimtecompressie: de tijd en ruimte worden in elkaar gedrukt:
1. Ligging verandert: de absolute ligging van plaatsen verandert niet, maar de relatieve ligging
kan wel veranderen. Door een toenemende bereikbaarheid kan de relatieve ligging
toenemen. In korte tijd kan een gebied hierdoor in verval raken of juist opbloeien. Beslissend
hiervoor:
De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke economische centra.
De positie van een gebied ten opzichte van een belangrijke vervoersas (corridor).
Bedrijven kunnen zo makkelijk hun producten over grote gebieden distribueren. Het
beste is als een corridor eindigt in een mainport (lucht/haven) voor verder transport.
2. Afstand krimpt. In het tijdvak cyberspace gaan informatie, geldstromen en ideeën snel de
wereld over, maar dat geldt niet voor goederen. Het vervoer wordt wel sneller en
goedkoper. De klassieke geografische regel van afstandsverval geldt nog steeds >> de
interactie tussen gebieden neemt af naarmate de afstand toeneemt.
3. Grenzen vervagen. Zowel staten als multinationals trekken zich steeds minder aan van
grenzen. Ook informatie, ideeën, cultuur, normen en waarden worden snel uitgewisseld.
Deze openlijkheid is niet voor iedereen gelijk (toerist/vluchteling).
Paragraaf 2: Transport
Een belangrijke motor achter de toenemende globalisering is de ontwikkeling van de
transporttechnologie. Het goederentransport heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt:
1. Reis- en vervoerstijden zijn in de 20e eeuw spectaculair gedaald
2. Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen. Na de economische crisis in 2008 was er overcapaciteit waardoor de tarieven
daalden.
3. De infrastructuur rond transport is enorm verbeterd. Door elke verbetering van transport
neemt de tijd-ruimtecompressie toe.
Volgens de interactietheorie moet aan 3 voorwaarden worden voldaan voordat er handel komt
tussen twee gebieden:
1. Complementariteit: het ene gebied heeft iets dat het andere gebied wil hebben.
2. Transporteerbaarheid: goederen moeten tegen een goede prijs én binnen beperkte tijd van
gebied naar gebied kunnen worden vervoerd. Hoogwaardige goederen kunnen over grotere
afstand en duurder worden vervoerd dan laagwaardige bulkgoederen.
3. Geen tussenliggende mogelijkheid: als er een tussenliggende mogelijkheid is gaat er handel
gevoerd worden met dat gebied.
, De vervoerbaarheid van goederen kan in de loop van de tijd veranderen:
Het verbeteren van de infrastructuur waardoor de bereikbaarheid toeneemt, bijvoorbeeld
om grondstoffen te winnen die eerst niet bereikbaar waren.
Het verdwijnen van politieke barrières tussen gebieden.
Innovaties op transportgebied. De uitvinding van de container was erg belangrijk.
Transportlijnen voor containervervoer die mainports verbinden vormen nu een
transportnetwerk, waarin mainports belangrijke knooppunten zijn.
Paragraaf 3: De eeuw van de informatie
De ontwikkeling van communicatie- en informatietechnologie gaat heel snel. Internet verbindt
wereldwijd mensen en bedrijven. De factoren die de richting en intensiteit van de internationale
communicatie beïnvloeden zijn:
1. Economische factoren. Internationale communicatie vindt vooral plaats in de
centrumlanden. Rijkere landen beschikken over de beste informatietechnologie en
netwerken. Globaal lopen de handels- en informatiestromen parallel.
2. Geografische factoren. Naarmate de afstand tussen landen toeneemt, daalt de intensiteit
van het contact. Dit wordt doorkruist als een land grote groepen migranten erbij krijgt: dan
versterkt het contact juist met het moederland.
3. Culturele factoren. Tussen landen die sterk verschillen in taal en cultuur is de informatie-
uitwisseling veel minder.
De informatietechnologie heeft vooral veel invloed op de financiële markten:
Investerings- en handelskapitaal
Kapitaal van particulieren bedrijven opzoek naar gunstige omstandigheden
Flitskapitaal (grote bedragen in kortlopende transacties)
Opvallend is de toename van kapitaalstromen tussen opkomende landen “in het Zuiden” als de
BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika). De grootste financiële centra blijven in
steden als Tokyo, Londen en New York.
De moderne informatietechnologie is een overwinning op de klassieke belemmeringen van grens,
afstand en tijd. Mondiale netwerken zijn hiervan het resultaat.
De grens tussen onliners en nonliners komt vrij goed overeen met de grens tussen arm en rijk. De
digitale kloof zal in de wereld blijven bestaan, maar deze zal steeds minder geografisch zijn (bepaalde
gebieden hebben internet, andere niet) en steeds vaker door het generatieverschil worden bepaald
(ouderen gebruiken geen internet, jongeren wel).
Paragraaf 4: Globalisering: economisch bekeken
Door de WTO (Wereldhandelorganisatie) is de vrije markteconomie het leidende economische
systeem geworden. De liberalisering van de wereldhandel is daardoor enorm toegenomen. De motor
achter dit proces zijn de mulitinationals (mno’s). Zij worden ondersteund door:
Enorme verbetering van de transport- en communicatietechnologie
Overheden die veel handelsbelemmeringen hebben opgeruimd > gevolg is vrijhandel
Deregulering (= minder bemoeienis van de overheid) van de financiële markten waardoor
banken en beurzen internationaal werken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RoosMB05. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65863 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now