Summary
Samenvatting geschiedenis werkplaats 2vwo H1 paragraaf 4.1 t/m 4.5
- Course
- Level
Samenvatting van het lesboek geschiedenis werkplaats van 2vwo van hoofdstuk 1 paragraaf 4.1 t/m 4.5.
[Show more]
Seller
Follow
larissapeek
Content preview
§4.1 De pruikentijdIn de 18e eeuw ging de voorsprong van de Republiek op Europa verloren (door geldtekort > oorlog);
o Armoede en werkloosheid nam toe (handel + nijverheid nam af – VOC werd slechter – scheepsbouw stopte)
De rijke families hadden het wel heel goed; grote huizen, dure kleding en mannen droegen een pruik (pruikentijd)
Nederland verloor zijn voorsprong aan Groot-Brittannië en in Frankrijk kwam handel + nijverheid tot bloei (grote bedrijven)
Maar de meeste Fransen leefden van de landbouw;
De meeste leefden in armoede > gingen gebukt aan de verplichtingen van de lokale edelman
Moesten pacht voor hun grond betalen + deel van hun opbrengsten afstaan
Herendiensten verrichten
Standenmaatschappij in Frankrijk:
1. Geestelijkheid 4. Boeren
De macht van de koning was absoluut en werd
2. Adel 5. Winkeliers
boven alles verheven. Hij besliste over oorlog en
3. Kooplieden 6. Arbeiders
vrede
In de standenstaat hadden de bovenste 2 standen privileges
Eigen rechtspraak Heerlijke rechten op het platteland
Adel: hogere rangen in leger/ ambtenarij Vrijgesteld van belasting
Naast gewone belasting betaalden de standen ook indirecte belasting die het voedsel duurder maakten
Sinds de 17e eeuw veel uitvindingen > mensen konden met het verstand begrijpen + verklaren (verlichting)
Aanhangers dachten rationeel + optimistisch, richtte zich op de menselijke samenleving en waren voor tolerantie
Dat zorgde voor het abolitionisme (afschaffing van de slavernij)
Schrijver Voltaire
Tolerantie (godsdienstvrijheid)
Deïsme (god moet zich niet meer met de wereld bemoeien > god als klokkenmaker)
Sommigen gingen nog verder; atheïsme > er bestaat geen god
Ook leidde de verlichting tot ontevredenheid over de standenmaatschappij
Alle mensen moeten gelijke rechten hebben (mensenrechten) bijv. vrijheid van meningsuiting en godsdienst
John Locke: de koning heeft zijn macht van het volk, omdat het hele volk niet kan regeren (het volk mag in opstand komen)
Denker Montesquieu
Bedacht trias politica (splitsing + evenwicht tussen 3 machten > er kan geen machtsmisbruik ontstaan)
Wie Parlement (volksvertegenwoordiging) Koning Rechters
Deed wat Wetten maken Wetten uitvoeren Recht spreken
Welke macht Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechtsprekende macht
Schrijver Rousseau
Volkssoevereiniteit (geen koning) + regeringen moeten natuurlijke rechten beschermen
Verlichte filosofen bedachten de rechtstaat > iedereen moet zich aan de wet houden (ook de koning)
Er werden steeds meer boeken en genootschappen gevormd over de verlichting
o Mensen wilden meer democratie en minder privileges voor de rijkere
Franse koning probeerde de ideeën te stoppen door een boekenverbod > boeken werden in Amsterdam gedrukt
, §4.2 Revolutie in Amerika
In de 13 Britse kolonies in Noord-Amerika voelden Amerikanen zich minder Brits > ze wilden zoveel mogelijk zelf beslissen
Dat ging lang goed > de Britten bemoeide zich nauwelijks met de Amerikanen
De schatkist van Groot-Brittannië werd kleiner door de oorlog met Frankrijk
De Britse regering besloot meer belasting te gaan heffen
De Amerikanen waren er woedend om en er ontstonden rellen + boycots tegen de Britse regering
De Amerikanen gingen pas belasting betalen als ze stemrecht kregen voor het Britse parlement
‘’No Taxation Without Representation’’ De sfeer tussen moederland en de koloniën werd steeds slechter
In 1773 nam het Britse parlement de Tea Act aan
De Britse East India Company mocht zonder invoerrechten thee in Amerikaanse kolonies verkopen
Alleen de Amerikaanse theehandelaren zouden er last van hebben
Maar de sfeer was zo verpest, dat de kolonisten het zoveelste voorbeeld van bemoeizucht
The Boston Tea Party
o Uit protest klommen de als indianen verklede kolonisten in de nacht van 16 december 1773 op de volgeladen
Britse thee-schepen in de haven van Boston en gooiden ze alle thee overboord
o De Britse regering reageerde met harde strafmaatregelen
Parlementen van de kolonies besloten samen te gaan werken in het Continentaal Congres > de spanningen liepen hoger op
In 1775 was het 1e gewapende conflict bij Lexington in Massachusetts tussen de Amerikanen en de Britten
Hiermee begon de Amerikaanse Revolutie + Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1e democratische revolutie)
Eerste wilden Amerikanen alleen minder Britse bemoeienis + minder belasting > later besloten ze zich af te splitsen (1776)
4 juli 1776 ondertekenden vertegenwoordigers van kolonies de Declaration of Independence (onafhankelijkheidsverklaring)
Geschreven door Thomas Jefferson → geïnspireerd op ideeën van de verlichting
In 1783 winnen de Amerikanen met behulp van de Fransen de veldslag bij Yorktown > ze winnen de oorlog
In Parijs ondertekenen Frankrijk, Engeland en een Amerikaanse delegatie onder leiding van Benjamin Franklin een
vredesverdrag waarin Groot-Brittannië Amerikaanse onafhankelijkheid erkend = vrede van Parijs
De dekolonisatie was voltooid en de kolonies werden een nieuwe staat; de Verenigde Staten van Amerika (VS)
De grondleggers van de VS:
1. Thomas Jefferson
2. George Washington
3. Benjamin Franklin
Zij kozen dat de VS een federatie werd; een verbond van staten waarbij centrale regering bepaald over o.a. oorlog/ vrede
De staten mochten zelf beslissen over o.a. rechtspraak
De staatsvorm werd vastgelegd in de 1e geschreven grondwet in 1787 (De trias politica van Montesquieu werd toegepast)
Wie Huis van afgevaardigde + senaat = President Hooggerechtshof
congres
Deed wat Wetten maken Wetten uitvoeren Wet bewaken
Welke macht Wetgevende macht Uitvoerende macht -
Ook werd een Bill of Rights aangenomen; waarin grondrechten van burgers stonden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller larissapeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now