Summary
Samenvatting Historische kritiek : uitgebreid overzicht namen en begrippen per hoofdstuk. Geslaagd in 1e zit!
- Course
- Institution
- Book
uitgebreid overzicht namen en begrippen per hoofdstuk
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
CrimiStudent9
Reviews received
Content preview
1. De notie bronBronnen Voorwerpen/getuigenissen die uit het verleden tot
ons gekomen zijn
Overblijfselen Voorwerpen die alleen door hun bestaan aan de
onderzoeker een spoor van het verleden opleveren
(casus)
Overleveringen Mondelingen of schriftelijke getuigenissen
Vrijschutters Ongeregelde troepen
Artefacten Onbewust ontstaan onthult onbewuste realiteit.
Werden ‘bron’ door de blik van de historicus.
Unwitting testimony (audiovisuele bron) Kwamen tot stand door een intentie die anders is
dat wat de historicus eraan toeschrijft (casus)
à laten toe dat de ‘publieke’ opinie zich vormt of in
een bepaalde richting evolueert en beïnvloeden het
gedrag van velen
Vormeigenschappen: geschreven bronnen • Verhalende/narratieve teksten
(egodocumenten)
• Diplomatische teksten
• Bronnen van sociale boekhouding
Vormeigenschappen: ongeschreven • Materiële voorwerpen
bronnen • Orale tradities
Egodocumenten Document dat vanuit het ‘ik’ tot stand gekomen is
en een zeer gekleurde visie. Documenten waarin een
ego zich opzettelijk of onopzettelijk onthult of
verbergt (dagboek vs. memoire). Nu
Autofiction/faction
• Vb. schilderij Schaevers (Nussbaum)
• Vb. boek Deneckere (Leopold1 de eerste koning
van Europa)
Memoires Geschrift waarin iemand herinneringen vermeldt
over gebeurtenissen die hij zelf heeft meegemaakt.
Gaat over de toekomst vh verleden. Veel later dan
dagboek & minder waarheidsgetrouw.
Delen oorkonde 1. Protocol
2. Context
3. Eschatocol
Diplomatische tekst/oorkonde Tekst die rechtssituatie vaststelt of schept. Er
moeten bepaalde formules in voorkomen. De
formele vormeigenschappen zijn wisselend in tijd.
Bronnen van sociale boekhouding Beheer van administraties, ondernemingen en
verenigingen (fiscaliteit & rechtspraak) à nodig om
een staat efficiënt te organiseren
Archeologische bronnen Alle materiële voorwerpen die een spoor zijn van
menselijke activiteit ih verleden
1
, Orale tradities Geven tijdsbeeld & gebruiken van toen weer (casus)
à nu: interviews
Zijn nuttig voor bepaalde sectoren vb. oorlog om
enkel daarop te baseren
Presser Egodocumenten (1958)
Eisler Der Heimliche Aufmarsch (Wimarrepulbliek)
Casus: WO1 Leuven, vernietiging van de • Withney Warren
bibliotheek van de KU Leuven als symbool • Ladeuse
voor de blinde mars van de Duitsers
Casus: Zapruder en de moord op JFK (1963) • Zapruder
• JFK
Casus: kolonel Tejero en de gewapende • Tejero (putchisten)
staatsgreep (1981)
Casus: Leopold 1, de eerste koning van • Deneckere
Europa • Leopold1 + Queen Victoria
Casus: Hanns Eisler’s politiek lied • Eisler (+Brecht)
2. Onderscheid tussen bron en historisch werk
Bron Voorwerp/getuigenis waarop de historicus zich
baseert
Historisch werk Gevolg van scheppingsdaad. Vertrekt van bronnen.
Kan ook een bron worden bij schaarste (Herodotos,
Thucidides, Eusebius van Caesara)
Van Caeneghem & Dhondt Gebruiken het dagboek van Galbert van brugge
(bron) om het 12e eeuwse rechtssysteem te
analyseren (historisch werk). Twee verschillende
studies over eenzelfde bron geven verschillende
inzichten
Casus: Dagboek Galbert van Brugge • Galbert van Brugge
• Karel de Goede
• Van Caeneghem & Dhont
3. Van gesprekken naar geschreven woord en terug? Evolutie van de bronnentypes en hun
complementariteit
Grieks-Romeinse beschaving Heeft het schrift uitgebouwd tot
communicatiemedium bij uitstek. Reden dat we het
gedachtengoed van deze beschaving genuanceerder
kennen (New Times Roman)
Gevolgen drukpers • Censuur & controlemechanisme (minder in
Nederland)
2
, • Schaalvergroting en commercialisering van info
(handgeschept papier à machinaal
vervaardigd)
• Toename overlevingskans boodschappen
• Massacommunicatie: gedrukte woord in
gedrang
• 19e eeuw: eeuw van gedrukte woord vnl in
westerse wereld
• Probleem: opslag en consultatiemogelijkheden
(bronvernietigend)
Interne kritische test Conform aan normen van die tijd en milieu?
Externe kritische test Behoort de getuigenis tot een overleveringsketen
die gecontroleerd wordt?
Techniek van harde interviewer Vuur aan de schenen leggen door goede
voorbereiding om zo nieuwe elementen te
ontdekken die nog niet geschreven zijn (casus)
• Le chagrin et la pitié (Ophuls)
• De bezetting (Lou de Jong)
• Productiekern WO2 & de nieuwe orde (De
Wilde)
• Kinderen van de collaboratie (Aerts)
• De joden (Tollenaere)
4 communicatielagen 1. Fatische laag
2. Muzische laag
3. Para-linguale laag
4. Extra-linguale laag
Jan-Luiten van Zanden Betoogde dat aan het einde van de 15e E een eerste
westerse ‘kenniseconomie’ totstandkwam: de
kosten voor de aanmaak van de producten van het
nieuwe medium, de boekdrukkunst, waren zo gering
in vgl tot de handschriftelijke producten van
voorafgaande eeuwen, dat een kostendrukkend
effect en de spreiding over grote delen van de
westerse wereld mogelijk werd. Een
‘kenniseconomie’ vergelijkbaar met de doorbraak
van de elektronisch gedragen informatie op het
einde van de 20e E
Paulus IV Index librorum prohibitius: lijst van verboden
boeken vanuit de kerk
Jan Vansina • Orale bronnen die berusten op het collectieve
geheugen van opéénvolgende generaties zijn
even accuraat en historisch waardevol als West
– Europese geschreven kronieken en
egodocumenten
• Geen willekeur en anarchie
3
, • Antropologische en historische benadering
complementair
• Kan betrouwbaar zijn als enige bron als men ze
aan aan aantal testen onderwerpt (inter &
extern)
• Afrikaanse samenleving à veel culturen geven
alles mondeling door
Maurice de Wilde Techniek van harde interviewer
Casus: interviewtechniek Maurice de Wilde • Maurice de Wilde
• Degrelle, Naessen
• Ophuls, De Jong, Aerts, Tollenaere
4. Impact van communicatie-en informatietechnologie op de productie van bronnen
Fasen snelheid en kwaliteit van overdracht • Te voet: geringe nauwkeurigheid door
onduidelijkheid tekens
• Te paard (casus): nauwkeuriger door schrift
• Mechanische media: grotere kans op
manipulatie => controle, censuur
Firma Thurn en Taxis Eerste net van postverbindingen
Eerste kranten Beperkt publiek: kooplieden
Functie communicatiemedia • Voor doelgroep door belangengroepen
• Positieve effecten: koffiehuizen – Habermas
(vorming publieke openbare cultuur)
• Negatieve effecten: Gleischaltung – Goebbels
(kans op manipulatie)
• Massamedia: eenzijdig beeld creëren
Fake news (Trump) Proces waarbij gemoedwillig leugens verspreid
worden door de media. Fact check duurt ongeveer
13u maar ondertussen is ‘de modder’ al blijven
kleven.
Collectief geheugen Berust op reële basis en gedeelde ervaringen. Nog
vaker op gedeelde beelden die op het netvlies
gebrand zijn (casus) => massabewegingen
Impact op bevolking bij massamedia over Democratisch deficit, hoge kosten (imago
politiek belangrijker dan boodschap), manipulatie (2x casus)
Noise De verstoringen in dat model kunnen zich voordoen
op grond van pragmatische, technische en
semantisch – semiotische problemen (Shannon &
Weaver-
Entropie Informatiegraad is hoog want boodschap weinig
voorspelbaar
Redundantie Informatiegraad laag want boodschap voorspelbaar
à makkelijk te decoderen want men kan terugvallen
op conventie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CrimiStudent9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now