Hoofdstuk 1: De leraar als opvoeder
1. De roos van Leary
= Model om relaties tussen mensen weer te geven, op basis van
gespreksanalyses
= Model van persoonlijkheid (= Interpersoonlijk gedrag)
> Maar op basis van interacties tussen mensen
! Gedrag roept ander gedrag op = voorspellend
Geeft ons een beter inzicht in communicatie
1.1 Wat is de roos van Leary?
= MACHT
8 1
7 2
= NABIJHEID
3
6
5 4
= Een ordening van interpersoonlijk gedrag op basis van 2 dimensies met elk
2 polen
1. Machtsdimensie (= De boven- onder as)
Bovenpool: De persoon overheerst de ander
Onderpool: De persoon gedraagt zich ondergeschikt tegenover de
ander
2. De nabijheidsdimensie (= De samen-tegen as)
Samenpool: veel contact met anderen hebben
Tegenpool: anderen tegen werken, stelt zich afwerend op
+ 8 gedragscategorieën of interactierollen
Josephine Naessens
, Hoofdstuk 1: De leraar als opvoeder
> Gedragingen die dicht tegen elkaar leunen = naast elkaar
> Gedragingen die elkaars tegenpool zijn = tegenover elkaar
1.2 De interactierollen volgens Leary
Wat? Beschrijving
= Organiseren, initiatief nemen, regels
Leidend bepalen, taken toewijzen, samenvatten
(Boven- samen) > ‘Taakgericht leidend gedrag’
Leerkracht
= Leiden, duidelijk uitleggen, democratisch,
enthousiast sturen van de groep
Leerkracht
= Verantwoordelijkheid geven aan leerlingen,
ruimte geven
= Onzeker, gereserveerd zijn, verveeld zijn,
Wantrouwig, te veel zelfkritiek, verlegen zijn
teruggetrokken
Josephine Naessens
, Hoofdstuk 1: De leraar als opvoeder
(Onder- Tegen) Het is nodig een beetje ‘zelfkritiek’ te
hebben
! Extreem gedrag = ‘masochisme’ of ‘vervreemd
gedrag’
Leerkracht
= Afwachtend zijn, onzeker zijn, zich
verontschuldigen
= Wantrouwen, kritiek geven, moeilijke vragen
Opstandig, rebellerend, stellen, tegenstribbelen
kritisch- opbouwend
Kan kritisch opbouwend: “Is dit essentieel?
(Tegen- onder) Bewijs dat eens ik ben niet overtuigd”
Leerkracht
= In twijfel trekken, onvrede uiten,
wantrouwen, ontevredenheid tonen
, Hoofdstuk 1: De leraar als opvoeder
Hoe meer naar het middelpunt, hoe meer flexibiliteit nog mogelijk is
> Geen enkele categorie is slecht of te vermijden
Psychisch gezond functioneren
= Soepelheid
> Altijd boven – irritaties
> Altijd onder – mensen lopen over je heen
Tegenhelft is soms ok (Bv. assertief zijn), niet extreem
1.3 Dynamiek
1. Ondergedrag lokt bovengedrag uit (en omgekeerd)
= Wie niet voor zijn mening uitkomt, krijgt wel van die een ander te
horen
> Een tiran verzamelt morrende aanhangers om zich heen…
2. Tegengedrag lokt tegengedrag uit
= Agressie wekt agressie op
> Straffen lokt negatief gedrag uit
Bv. Mensen die agressief zijn in de groep, gaan ook agressie
uitlokken
3. Samengedrag lokt samengedrag uit
= Een versterking van het wij- gevoel
Bv. Samen naar de ene kant van de lift kijken, anderen werken mee
o Starre complementariteit in relaties is niet wenselijk
> Symbiose
= Relatie waarbij 2 personen steeds dezelfde rol nemen
(Bv. Altijd leidend, andere altijd volgend)
= Verarmde relatie
> Symmetrische escalatie
= Twee leiders? > machtspelletjes, omdat ze communiceren vanuit
hetzelfde octant/kwadrant
Voorbeelden:
Allebei in kwadrant Boven/ tegen = machtsstrijd
Allebei in kwadrant Boven/ samen = beiden eigen plan, maar toch
gewaardeerd
Bewust zijn van de invloed die je hebt op anderen
= Iedereen moet alle 8 gedragscategorieën kunnen hanteren, de een kan
dat beter dan de andere…
Josephine Naessens
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josephinenaessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.