Summary
Samenvatting Sociologie van Media en ICT KULeuven
- Course
- Institution
Samenvatting van cursus en slides vak Sociologie van Media en ICT
[Show more]
2 reviews
By: mbungabakesama • 2 year ago
By: sirinverbraken • 3 year ago
Seller
Followlaurebudts
Reviews received
Content preview
Samenvatting Sociologie van Media en ICTHoofdstuk 1: Inleiding mediasociologie
In de sociologie worden ruimere sociale processen bestudeerd die zich afspelen op een overkoepelend niveau, namelijk
het niveau van de samenleving. De focus wordt verbreed voorbij het individu of zijn of haar onmiddellijke sociale
omgeving.
DEFINITIE
Sociale structuur omvat het georganiseerde, onderliggende patroon van sociale relaties en sociale instituties die de
samenleving vormen. Sociale structuur is niet direct observeerbaar, maar beïnvloedt niettemin alle dimensies van
menselijke ervaring en sociaal handelen. Dit proces wordt in regel gekenmerkt door historiciteit. Een samenleving krijgt
vorm doorheen de geschiedenis en verkeert in een permanente staat van verandering. We leven volgens bepaalde
impliciete en expliciete afspraken die garant staan voor sociale orde.
Sociale structuur vs. Sociale institutie vs. Sociale categorie
Sociale structuur
Het georganiseerde onderliggende patroon van sociale instituties die de samenleving vormen. Sociale structuur
is de verzameling van sociale instituties.
Sociale institutie
Door de samenleving ontworpen en opgelegd handelingspatronen. Ze ordenen de samenleving door het vervullen
van essentiële functies. Bv voortplanting, opvoeding, … gebeuren in het gezin.
Sociale categorie
Mensen die bepaalde kenmerken delen. Bv. Religie is een institutie, katholiek zijn een categorie.
Visie van beïnvloeding
De maatschappij door de media
Media-inhouden zijn een afspiegeling van de maatschappij. Wat we lezen, zien en horen via media is een
loutere doorvertaling van wat er sowieso leeft in de samenleving.
De media door de maatschappij
Media is een actief vormende kracht. Ze zijn in staat mensen te beïnvloeden en de toekomst van de
maatschappij vorm te geven.
Circulaire, wederkerige relatie tussen media en samenleving
De uni-directionele zienswijzen zijn een te eenvoudige voorstelling van de werkelijkheid. De relatie
tussen media en de ruimere samenleving is een complexe wisselwerking van beïnvloeding en afspiegeling.
Samenlevingen…
- Hebben een invloed op actoren (de samenleving bepaalt mee onze visie op bepaalde concepten)
- Evolueren (samenlevingen ondergaan een sociaal proces doorheen de tijd)
- Verschillen (niet iedere samenleving heeft dezelfde visie)
- Bepalen niet alles. Onze biografie heeft ook nog altijd impact. Er zijn nog altijd mensen met tegengestelde
meningen los van de sociale invloeden omdat bepaalde sociale instituties zwaarder doorwegen zoals bv.
Religie. We kunnen onderling van mening verschillen, hoewel de samenleving een universeel beeld wil.
, 1. De relatie tussen media en maatschappij
Mediasociologie spitst zich toe op het subveld waarin de relatie tussen de samenleving en media wordt behandeld.
Verschil mediapsychologie en mediasociologie
Mediapsychologische benadering – het individu
Focus ligt veel meer op individuele mentale processen. Wat trekt een individu aan, wie is dat individu, wat is het
impact op …, …
Mediasociologische benadering – plaats binnen de samenleving
Overtijgt het puur individuele. Gaat dezelfde vragen van de psychologie ruimer bekijken. Waar komt het
fenomeen vandaan, welke sociale groepen maken er gebruik van, Wat is de impact op het sociale construct, …
Bij het contextualiseren van die relatie zien we drie heersende denkbeelden:
O Media als afspiegeling
Dit noemen we de bescheiden benadering. Het idee dat media een doorgeefluik is van wat er in de samenleving leeft. Als
er bv. Veel geweld is in de media, dan zegt deze benadering dat dat een afspiegeling is van het geweld in de
samenleving. Media doet volgens deze visie niets speciaals, ze spiegelen wat er al is.
O Media als vormende kracht
Media hebben een impact op de vorm en de richting van verandering in de samenleving. Bv. Er is geweld in de
samenleving, omdat er zo veel geweld is in media, televisie, games, …
O Media als een circulaire relatie
Media als representatie, een wisselwerking. Media is zowel een afspiegeling als een vormende kracht. Het presenteert
niet gewoon wat er in de samenleving is, maar representeert. Het selecteert dingen uit de samenleving, construeert en
kneedt dat in een bepaalde vorm..Het zijn echter geen neutrale, waardenvrije afspiegelingen van de werkelijkheid.
Mediaproductie is selectief en vormen een representatie. Selectief geconstrueerde intrepretaties van de werkelijkheid.
Deze interpretaties, die mogelijk dus vertekend zijn, informeren op hun beurt de bredere samenleving. Dit leidt dan weer
tot beïnvloeding.
2. De historische relatie tussen mediastudies en sociologie
De positie van mediasociologie bevindt zich tussen sociologie en de communicatiewetenschappen. Ze rust op theorieën
uit beide disciplines, wat logisch is aangezien de beide disciplines zeer dicht tegen elkaar aanleunen.
Sociologie bestaat al erg lang – communicatiewetenschappen is relatief jonge discipline
Communicatiewetenschappen:
- Ontstaat na WOII omdat men wilde begrijpen hoe het kwam dat zoveel mensen overtuigd waren
- Net omwille van de bezorgdheden wat comm wetenschappen heel erg gefocust op die effecten van
communicatie terwijl effecten eigenlijk maar een deel van het verhaal zijn.
- Verschuift de focus van sociale structuren naar effecten van media op het individu
Mediasociologie wilde verder kijken dan enkel die effecten van communicatie, maar van media in het algemeen op de
samenleving. De mediasociologie maakt gebruik van theorieën uit de beide disciplines. Door de toename en macht van
media de laatste jaren is er een duidelijke nood aan op maat gemaakte theorieën die een helder inzicht geven in hoe
media in elkaar zitten.
, 3. Sociologie van de moderne maatschappij
De ‘moderne samenleving’, waar komt die vandaan:
300 jaar geleden – Feodaliteit
Tussenliggende periode – Moderniteit
De moderniteit wordt gekenmerkt door 6 grote processen
De 2 processen die belangrijk waren voor de overgang van feodaliteit naar moderniteit zijn
Secularisering en rationalisering
o Secularisering: het vertrouwen in religie verdwijnt en er komt rationalisering in de plaats
o Rationalisering: Meer denken obv rede en onderzoek obv wetenschap en zoeken naar verklaringen
Huidige periode – Post-moderniteit
De moderniteit komt onder druk te staan. Het post-modernisme stelt vragen bij de stijging en vooruitgang die
moderniteitsdenkers zo positief waarderen. Kunnen we dat allemaal wel echt vooruitgang noemen?
De eens geprezen rationaliteit heeft geleid tot tal van negatieve gevolgen zoals vervuiling en conflicten.
De discussie tussen moderniteit en post-moderniteitsdenken is nog altijd actueel:
- Klimaatcrisis
- Boek ‘De Tovenaar en de Profeet (Charles Mann) – Over welke toekomst voor de aarde
o 2 kampen: tovenaars (techno-optimisten) en profeten (eco-pessimisten)
o Techno-optimisten: het komt allemaal goed met het klimaat als we blijven innoveren. Het is technologie
die ervoor zal zorgen dat het beter zal gaan met de aarde. We moeten de manier van leven niet
aanpassen
o Eco-pessimisten: Technologie blijft vervuilend. We moeten vooral matigen, soberen in onze manier van
leven.
Ondanks kritek à moderniteitsconcept nog altijd waardevol
ANTHONY GIDDENS – late, hoge of reflexieve moderniteit
- Erkent zowel de positieve als negatieve consequenties van de evolutie van traditionele, post-feodale naar
moderne samenlevingen
- De consequenties worden gezien als waardevolle studieobjecten
Bv. Sociale ongelijkheden, milieuvervuiling, kapitalisme, …
- Giddens erkent dat er geen eenduidige weg is naar dé moderne samenleving. Elke samenleving evolueert via een
uniek parcours
, Sociologische meta-processen
Er zijn 6 sociologische meta-processen die ervoor gezorgd hebben dat we van een feodale samenleving naar moderne
samenleving zijn gegaan zoals we ze vandaag kennen.
O INDUSTRIALISERING
e
- Begin 18 Eeuw, West-Europa
- Technologische ontwikkeling zorgen voor verschuiving van individuele product naar select aantal mensen die
voor meerdere mensen konden voorzien. De vrije mensen konden nu in de fabrieken gaan werken.
- Verschuiving van landbouw naar machinisatie – van agrarisch naar industrieel
- Impact op dagelijks leven à hoger tempo
o Zorgde in zekere zin voor meer welvaart, maar ook voor fundamentele klassenverschillen tussen mensen
O URBANISERING
- ~ verstedelijking hand in hand met industrialisering
- Boeren gaan in de fabriek werken en daarom ook dichter bij de fabriek wonen
- Bevolkingstoename einde 19e E zorgt voor toename in bevolkingsdichtheid in stedelijke gebieden
- Ontstaan van stadkernen rond de fabrieken
- Meen mensen naar de stad, maar ook de stad die uitbreidt. Ze gaat omliggende dorpen opslokken
- Je krijgt individualisering, ontheemding à mensen in de stad die elkaar niet langer allemaal kennen, eerder
onpersoonlijke contacten. Van hechte rurale gemeenschappen naar stedelijke associaties
O BUREAUCRATISERING
- Is verbonden met de complexiteit van de moderne samenleving
- Belang van registratie duikt op à mensen die toekomen in een stad moeten worden geregistreerd, ook belang
van een achternaam
o Naam was pas nodig vanaf het moment dat niet iedereen elkaar meer persoonlijk kende
- Een sociale machine die draait op strikte regels, er zijn geen uitzonderingen
- Organisering van moderne sociale instituties – onpersoonlijke karakter
O KAPITALISME
- De wijze van economische organisatie – winstmaximalisatie op een vrije markt
- Systeem gevoed door investeringen die tot groei en winst leiden
- Duidelijke hiërarchie aanwezig onder de verschillende klassen
- Er waren tegenstrijdige visies over kapitalisme
o Marx en Engels: kapitalisme zorgt voor exploitatie, uitbuiting van werknemers
o Weber: kapitalisme vormt de drijvende kracht in de samenleving. Zorgt voor steeds innoveren en nieuwe
uitvindingen. Door concurrentie geïnspireerd geraken om continu te verbeteren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurebudts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now