LES 4: Preventieve gedragsverandering en Gezondheidspromotie
Veel ziekten en sterftegevallen zouden voorkomen kunnen worden!
‘Hoe kan gedragsverandering leiden tot gezondheidsverbetering en preventief werken tegen ziekte?’
DEEL 1: HET BELANG VAN THEORIEGESTUURDE PREVENTIE .
Mensen kunnen tal van gedragingen stellen om hun gezondheid te beschermen en/ of verbeteren
Preventie vindt plaats op verschillende niveau’s
1. PREVENTIE
HET DOEL VAN PREVENTIE:
‘To reduce the rate at which problems occur or develop in society’
2-ledigheid: - Ingrijpen voor ziekte zich voordoet
- Ontwikkelde ziekten doen keren
VORMEN VAN PREVENTIE:
1. Vormen:
a. Programmatische preventie:
Programma’s gericht op groepen personen met risicokenmerken (bv. Griepvaccinaties bij ouderen)
b. Casuïstische (ad hoc) preventie:
Gebaseerd op risicoschatting bij een patiënt in een individuele hulpverleningssituatie
2. Onderscheid volgens Fase ziekte:
a. Primaire preventie:
Het voorkomen van ziekte bij een gezonde populatie (bv. Jongeren meer doen sporten, ...)
b. Secundaire preventie:
Bij risico populatie ingrijpen in vroegstadia ziekten. Deze snel diagnosticeren, behandelen en verdere
ontwikkeling voorkomen (bv. Borstonderzoek bij +/- 50-jarige vrouwen, ...)
c. Tertiaire preventie:
Alle acties en initiatieven voor mensen die al ziek zijn met als doel de levenskwaliteit te verbeteren
(bv. Obesitas patiënten gezonder leren leven, Diabetici therapietrouw opleggen ivm insuline
toediening, ...)
3. Onderscheid naar doelgroep:
a. Universeel: Totale populatie
Bv. Hygiëne inwoners India verbeteren, Tutti-Frutti campagne om kinderen meer fruit te laten eten
b. Selectief: Risicogroep
Bv. Vrouwen met lage SES uitnodigen voor Mammografie
, c. Geïndiceerd: Individu met verhoogd risico, zonder gediagnosticeerde aandoening
Wel klachten, maar nog geen sprake van een aandoening
Bv. Verhoogde Cholesterol
Belangrijk onderscheid:
- Gezondheidspromotie: Hoe gezondheid behouden en verbeteren? (Zowel fysiek, sociaal als mentaal!)
Overkoepelend
- Ziektepreventie:
o Primaire preventie: Hoe medische ziekten voorkomen?
o Secundaire preventie: Eenmaal gedetecteerd, zo snel mogelijk genezen?
- Klinische gezondheidspsychologie:
o Tertiaire preventie: Hoe leren leven met chronische aandoeningen?
TYPES INTERVENTIE:
X: bv collocatie
(=Iemand gedwongen opnemen) X
Gezondheidspromotie is ALTIJD onderhandelend en nooit gedwongen. Het werkt enkel als het een eigen
keuze is.
GRONDHOUDING EN EVOLUTIE:
Minder ‘Health Education’
Gedrag wordt door meerdere verschillende determinanten bepaald en niet enkel door kennis over
gezondheidsrisico’s.
Meer op ‘Gedrag’
Gedragsverandering en -behoud
Meer op ‘Gedrag en Omgeving’
o Individueel niveau
o Interpersoonlijk niveau
o Lokaal & Samenlevingsniveau
Ecologische aanpak: ook in omgeving duurzame veranderingen zodat gezondheidsvoordelig
gedrag wordt uitgelokt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Psychologie123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.