Summary
Samenvatting crisisbeheer en noodplanning
- Course
- Institution
Samenvatting cursus + PPT en notities les
[Show more]
Seller
Follow
HV25
Reviews received
Content preview
Crisisbeheer en Noodplanning1 Inleidende beschouwingen
1.1 Terminologie Crisis / Noodsituatie
Crisis (KB): elke gebeurtenis die wegen haar aard of gevolgen:
De vitale belangen van het land of de essentiële behoeften van de bevolking bedreigt
Openbare orde (openbare rust, gezondheid en veiligheid)
Socio-economisch potentieel
De nationale soevereiniteit en de instellingen opgericht door de grondwet
Integriteit van het nationaal grondgebied
Een dringende besluitvorming vereist
De gecoördineerde inzet van verscheidene departementen en organismen vergt
Crisis (VD): periode van ernstige stoornis
Noodsituatie (KB): Elke gebeurtenis die schadelijke gevolgen voor het maatschappelijk leven veroorzaakt of
veroorzaken kan, zoals een ernstige verstoring van de openbare veiligheid, een ernstige bedreiging ten opzichte van
het leven of de gezondheid van personen en/of ten opzichte van belangrijke materiële belangen, en waarbij de coördinatie
van de disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of om de schadelijke gevolgen te beperken
Noodsituatie (VD): een situatie waarbij men in nood verkeert of er van nood kan gesproken worden, waarbij nood staat
voor gevaar
Noodsituatie = een gebeurtenis die schadelijke gevolgen voor het maatschappelijke leven veroorzaakt of kan
veroorzaken, waarbij de coördinatie van de disciplines vereist is, en waarvan de omvang duidelijk de gewone
reactiecapaciteit overtreft.
Crisis ↔ noodsituatie:
Bij een noodsituatie (of ramp) is per definitie altijd sprake van een bedreiging van de fysieke veiligheid
Bij een crisis is dit niet altijd het geval
Bij een crisis meestal een reeks gebeurtenissen die in tijd gespreid zijn en dus een langere periode van
verstoring met zich meebrengen
1.2 Kenmerken van een noodsituatie
Onverwachte gebeurtenis
Onder vorm van nefast verschijnsel (omvang)
Er is pas sprake van een noodsituatie als de ernst van de situatie aanzienlijk is (aanzienlijk aantal
slachtoffers, hoge materiële schade of het leefmilieu ernstig schaadt)
Complexe gebeurtenis
Een noodsituatie laat zich (bij aanvang) niet zo gemakkelijk lezen
Het incident vindt plaats in een bepaalde context, waardoor een schijnbaar eenduidige gebeurtenis
kan leiden tot een tal van risicovolle situaties
Uitkomst is onzeker
Hulpverleners beschikken aanvankelijk over te weinig informatie en middelen
Bij de initiële responsperiode is vaak niet duidelijk wat de ware aard en de ernst van de noodsituatie
is
Pas na verloop van tijd zal er voldoende informatie voorhanden zijn
Tijd is een kritische factor
Tijdig optreden van de hulpdiensten maakt een groot verschil in de slachtoffer- en schadebalans
Inzet van een groot aantal middelen is noodzakelijk
Niet enkel grote gevolgen, maar ook gediversifieerde gevolgen
, Goede coördinatie van de respons is noodzakelijk
Om de gevolgen te beperken moet de samenwerking optimaal verlopen
Noodsituatie = stress-situatie
Opletten voor psychologische gevolgen bij de hulpverleners
1.3 Typologie van crises (noodsituaties)
elke crisis is uniek, maar we kunnen wel gemeenschappelijke patronen herkennen, dewelke ons in staat stellen
om relatief snel de grote lijnen van een crisis te bepalen
Leidraad Maatramp
Categorien op basis van voorzienbaarheid:
1. Voorspelbare noodsituatie:
Aanwezigheid van duidelijke waarschuwingssignalen (terugkerende risico’s)
Voornamelijk draaiboekstrategie voor het beheer van de noodsituatie
Voorbeelden: voetbalrellen, eikenprocessierups, millenniumbug, grieppandemie…
2. Groeinoodsituatie:
Aanwezigheid van waarschuwingssignalen (stijgend waterpijl, gasgeur, meteorologische gegevens)
Acute dreigingen die zich weliswaar aankondigen, maar die een snel en adequaat overheidsoptreden
vereisen
De tijdsdruk is relatief hoog.
De kans op uitstralingseffecten is reëel (omliggende gemeenten)
Pogingen om schade te voorkomen of te beperken
Voorbeelden: Gaslek, wateroverlast, Pukkelpop, Wetteren …
3. Flitsnoodsituatie:
Geen waarschuwingssignalen
een plots gebeuren waarbij schade onvoorzienbaar is
De tijdsdruk om de noodsituatie te beheren is hoog
Voornamelijk reactief handelen omwille van het plotse karakter
vaak gekenmerkt door chaotische coördinatie in begin
chaotische fase zo kort mogelijk houden
In veel gevallen grote (menselijke) impact
Voorbeelden: treinongeluk Buizingen, vliegtuigcrash, vuurwerkramp …
Indeling naargelang snelheid ontwikkeling en afhandeling:
1. Fast Burning Crisis:
Situatie waar we plots mee geconfronteerd worden, maar mits een adequate respons kunnen we deze
ook weer snel afhandelen
Meest voorkomend in onze regio
Meest dynamische vorm van een crisis
De hoge snelheid waarmee elementen zich ontwikkelen in dit soort crisis vereist een zeer dynamisch,
efficiënt en snel crisismanagement
Vb. grootschalige branden, transport-ongevallen en chemische lekken
, 2. Cathartic Crisis:
Trage ontwikkeling, maar eenmaal tot ontwikkeling gekomen toch plots in een hoogtepunt eindigt of
wordt beëindigd
Bv. terroristische organisatie met bommen
3. Slow Burning Crisis:
Trage opbouw en vormt een bedreiging op lange termijn
Meestal geen echt hoogtepunt
Bv. opwarming van de aarde, vergrijzing
4. Long Shadow Crisis:
Duikt plots op, maar kent een heel lange, meestal politieke of humanitaire uitloopperiode
Bv. 9/11, kernramp Fukushima
1.4 Crisisbeheer, een integrale aanpak
Integrale aanpak
Aandacht voor zowel proactie, preventie, preparatie, bestrijding en nazorg
Multidisciplinaire aanpak (geïntegreerde aanpak)
Gecoördineerd optreden van verschillende hulpverleningsdiensten
Nood- en interventieplanning
Aan de hand van veiligheidsketen
Proactie
Wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid
ter voorkoming van ontstaan van risico’s
Ruimtelijke ordening, infrastructuur, verbod op bepaalde activiteiten…
gevaarlijke situaties uit te sluiten of tot een minimum te herleiden
= niet aanvaarden van risico’s
“Beter voorkomen dan genezen”
Maar niet alle risico’s kunnen voorkomen worden…
Bv vergunningen, verbieden van evenementen
Preventie:
Restrisico’s zo klein mogelijk houden
Gevolgen van incidenten te beperken
Maatregelen:
Voorkomen
Beperken van gevaarlijke gebeurtenissen
gedrag
Maar: risico’s blijven bestaan en zware ongevallen kunnen zich steeds voordoen…
Vb. stewards tijdens grote publieksevenementen, preventieve vaccinaties, brandveiligheidsvoorschriften
Preparatie:
Nemen van maatregelen die een goede reactie op een kritieke gebeurtenis mogelijk maken
voorbereiden op de bestrijding van ongevallen en rampen
planvorming
oefenen
opleiden
aanschaf juist materiaal
…
Bv. opstellen noodplannen, aanschaffen juiste materiaal
, Bestrijding (repressie):
Aanpak van onveilige situatie
Hulpverlening uitvoeren
Gelijktijdig groot aantal activiteiten en processen
Coördinatie!!!
Uitgaan van bestaande procedures voor interventies
Bv. redden slachtoffers, blussen van branden
Nazorg:
Terugkeer naar normale situatie
Medische / psychosociale hulp aan slachtoffers en verwanten
Aandacht voor hulpverleners zelf!!!
Afhandeling schade en juridische gevolgen
Verantwoording door bestuurders
Evaluatie (en bijsturing van het risicobeleid/noodplanning
1.5 Risicobeleid – Noodbeheer – Crisisbeheer
Risicobeleid: omvat het voorkomen en beperken van risico’s die kunnen leiden tot noodsituaties.
Betreft de schakels pro-actie en preventie.
Kernopdracht van de overheid
De overheid is verantwoordelijk voor de algemene beleidsontwikkeling op dit vlak
Verschillende federale overheidsdiensten en ministers geven hieraan inhoud
Complexiteit van de staatsstructuur!
Noodbeheer/rampenbestrijding: is een multidisciplinaire activiteit, waarmee veel diensten en organisaties
betrokken zijn. Is een heel omvangrijke taak.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HV25. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now