Uitgebreide uitwerking van de werkgroepopdrachten.
De clip van brightspace van week 8 mist nog, deze zal later deze week worden aangevuld waarna het bestand gratis opnieuw te downloaden is.
Week 1
Handhaven is het afdwingen van bestuursrechtelijke regels door bestuursorganen.
Bijzondere bestuurswetten regelen dingen op een bepaald domein van het
maatschappelijk leven.
Er staan ook allerlei regels in vergunningen.
Overtredingen (art. 5:1 lid 1 Awb) moeten door bestuursorganen worden
geconstateerd. Bestuursorganen stellen toezichthouders aan om dit namens hen te
controleren. Regels over toezichthouders staan in titel 5.2 Awb. Art. 5:13 Awb
reguleert het gebruik van verschillende toezichtsbevoegdheden. Toezichthouders
moeten proportioneel gebruik maken van hun bevoegdheden.
Als reactie op een overtreding volgt handhaven (art. 5:1 lid 2 sub a Awb). Er zijn vier
manieren van handhaven:
- Last onder bestuursdwang. Titel 5.1 en afdeling 5.3.1 Awb. Bestuursdwang is
een algemene bevoegdheid van de uitvoerende organen van gemeenten,
provincies en waterschappen om d.m.v. feitelijk handelen een illegale situatie
waarover dat bestuursorgaan zeggenschap heeft ongedaan te maken. Art.
125 Gemw bevat deze regel voor het college van B&W. Art. 122 Provinciewet
bevat dit voor de gedeputeerde staten. Art. 61 Waterschapswet voor
waterschappen.
Op landelijk niveau is er niet zo’n regel. Het moet dan specifiek in een
bijzondere bestuurswet aan het bestuursorgaan worden toegekend.
De kosten worden verhaald op de overtreder.
Last = opdracht. Je krijgt als overtreder de opdracht om een illegale situatie
ongedaan te maken. De last is een besluit. Als hier niet aan wordt voldaan
volgt de bestuursdwang.
Het is een herstelsanctie, het beoogt een illegale sanctie ongedaan te maken.
- Last onder dwangsom. Titel 5.1 en afdeling 5.3.2 Awb. Stel dat een
bestuursorgaan zegt dat je een illegale dakkapel moet afbreken, omdat je
anders per dag dat je in overtreding bent een bepaald bedrag moet betalen.
De overtreder wordt geprikkeld om de overtreding zélf ongedaan te maken.
Als een bestuursorgaan bevoegd is een last onder bestuursdwang op te
leggen, kan daarvoor in de plaats worden gekozen voor een last onder
dwangsom. De bevoegdheid daartoe is afgeleid van de bevoegdheid om een
last onder bestuursdwang op te leggen. Zie art. 5:32 lid 1 Awb.
Het is een herstelsanctie.
- Bestuurlijke boete. Titel 5.1 en 5.4 Awb. Dit is geen algemene bevoegdheid.
Een bestuursorgaan mag alleen een bestuurlijke boete opleggen als dat in
een bijzondere wet zo is bepaald. Het is een strafsanctie.
- Intrekken van een begunstigende beschikking (meestal een vergunning).
Clip 1 (vraag 1 + 2)
Een last onder bestuursdwang is een van de drie instrumenten die een
bestuursorgaan kan gebruiken als een situatie in strijd is met een bestuursrechtelijke
norm. De andere twee zijn een last onder dwangsom en de bestuurlijke boete.
,Een last onder bestuursdwang is het door een bestuursorgaan in overeenstemming
brengen van een situatie met de norm. Elke last onder bestuursdwang is een
herstelsanctie. Zie art. 5:21 lid 1 Awb. Art. 5:2 Awb zet uiteen wat een herstelsanctie
is.
Art. 5:4 lid 1 Awb: de bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke sanctie volgt
uit een bijzonder wettelijk voorschrift ‘bij of krachtens’. Hiermee wordt bedoeld dat
een bestuursorgaan haar bevoegdheid ontleent aan een algemene wet, zoals de
Gemeentewet of Provinciewet, of aan een bijzondere wet, bijvoorbeeld de wet
milieubeheer. De bevoegdheid heeft haar grondslag dus niet in de Awb.
De regels over een last onder bestuursdwang staan in titel 5.1, 5.3 en afdeling 5.3.1
(art. 5:21 t/m 5:31c Awb). Vanaf art. 5:31d vind je de wettelijke bepalingen over een
last onder dwangsom.
Een bestuursorgaan heeft een plicht tot handhaving (een beginselplicht tot
handhaving). Als er sprake is van een situatie die niet in overeenstemming is met de
norm moet het bestuursorgaan optreden.
Wanneer mag een bestuursorgaan een last onder bestuursdwang opleggen? Zie art.
5:21 Awb. Een last onder bestuursdwang is een herstelsanctie. Dit is een last tot het
geheel of gedeeltelijk herstellen van de overtreding. Het moet dus gaan om een
overtreding. Art. 5:1 lid 1 Awb geeft de definitie van wat moet worden verstaan onder
een overtreding: de gedraging die in strijd is met het bepaalde bij of krachtens enig
wettelijk voorschrift. Hier zijn voorwaarden aan verbonden (zie literatuur).
De overtreder is de normadressant. Zie lid 2 en lid 3. Zowel een natuurlijk persoon
als een rechtspersoon kan overtreder zijn.
Hoe wordt een last onder dwangsom uitgevoerd?
1. Feitelijk handelen. Deze handelingen kunnen pas worden ingezet als een
bestuursorgaan een sanctiebesluit heeft genomen.
2. Juridisch handelen (het sanctiebesluit). Een sanctiebesluit is een beschikking
(art. 5:9 Awb). Omdat het een beschikking is, betekent dit ook dat de
bepalingen uit hoofdstuk 3 en 4 uit de Awb van toepassing zijn. Denk bv. aan
art. 3:47 lid 2 Awb (motiveringsbeginsel).
In art. 5:9 lid 2 Awb staat dat de overtreder altijd een termijn krijgt om de
overtreding te beëindigen begunstigingstermijn.
,Frank Kelderhuis heeft op zijn bedrijfsterrein te Zundert, dat hij huurt van Vastgoed
BV, een schuur staan met een dak van asbesthoudende golfplaten. Frank beschikt
voor zijn bedrijf op grond van artikel 2.1 lid 1, sub e jo. artikel 2.14 Wet algemene
bepalingen omgevingsrecht over een omgevingsvergunning van het college van
burgemeester en wethouders van Zundert (hierna: het college). Na een storm is de
schuur ingestort. Twee dagen na de storm ontvangt Frank gemeentelijke
toezichthoudster Kim Soons. Kim stelt vast dat als gevolg van het instorten van het
dak asbestverdachte resten en asbesthoudend puin zich op het perceel hebben
verspreid. Omdat Frank geen maatregelen heeft getroffen om deze resten en puin af
te voeren, is sprake van overtreding van artikel 10.1 lid 1 en 2 Wet milieubeheer. Kim
adviseert het college handhavend op te treden. Het college is voornemens een last
onder bestuursdwang op te leggen.
1. Is het college bevoegd een last onder bestuursdwang op te leggen?
Dit gaat over ‘wanneer’ en ‘wie’.
Wanneer:
Een overtreding is een gedraging die in strijd is met het bepaalde bij of krachtens
enig wettelijk voorschrift (art. 5:1 lid 1 Awb). Hier is sprake van, art. 10.1 lid 1 en 2
Wet Milieubeheer wordt overtreden.
Wie:
De bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke sanctie bestaat slechts voor
zover zij bij of krachtens de wet is verleend (art. 5:4 Awb). Hiervoor kijken we naar
art. 125 Gemw. Het gemeentebestuur is bevoegd tot oplegging van een last onder
bestuursdwang. Lid 2: de bevoegdheid wordt uitgeoefend door het college, indien de
last dient tot handhaving van regels welke het gemeentebestuur uitvoert.
In casu gaat het om de regels uit de wet milieubeheer. Art. 18.1b van deze wet
vertelt ons dat we naar art. 5.2 van de wet algemene bepalingen omgevingsrecht
moeten. Dit artikel spreekt over het bevoegde gezag. Wie dit is zie je in art. 1.1 lid 1
Wabo jo. art. 2.4 lid 2 Wabo. Dit is het college van B&W.
Stel het college is bevoegd een last onder bestuursdwang op te leggen aan Frank.
Het college bepaalt in de last onder bestuursdwang dat binnen veertien dagen na
bekendmaking van de last, de asbestverdachte resten en het asbesthoudend puin
door een gecertificeerd bedrijf moeten zijn verwijderd.
2. Kan deze last onder bestuursdwang worden opgelegd aan Frank en Vastgoed
BV?
Zijn Frank en Vastgoed BV overtreders in de zin van art. 5:1 lid 2 Awb? Frank wordt
in ieder geval als overtreder gekwalificeerd (hij heeft de overtreding gepleegd). Ook
een rechtspersoon kan overtredingen begaan. Is vastgoed BV een overtreder?
Daarvoor biedt art. 5:24 Awb houvast. Zie lid 3. De rechthebbende op het gebruik
van de zaak (de eigenaar en de verhuurder) is in staat om zowel feitelijk als juridisch
de overtreding te beëindigen. Daarmee wordt hij ook gekwalificeerd als overtreder.
3. Voldoet de last onder bestuursdwang aan de eisen van de Algemene wet
bestuursrecht?
Een last onder bestuursdwang is een besluit.
De algemene eisen voor besluiten zijn te vinden in:
, - Hoofdstuk 2 Awb.
- Hoofdstuk 3 Awb. Een bestuursorgaan moet vermelden op basis waarvan een
bepaald besluit wordt genomen (bevoegdheidsgrondslag); 3:47 lid 2 Awb.
- Titel 4.1 Awb. Dit gaat over de beschikking. Een last onder bestuursdwang is
een beschikking.
Bijzondere eisen zijn te vinden in:
- Art. 5:9 Awb. Overtreding, overtreden voorschrift, plaats en tijdstip van
overtreden.
- Art. 5:24 lid 1 en 2 Awb. De last onder bestuursdwang moet melden wat de
overtreder moet doen (herstelmaatregel).
- Art. 5:21 sub b Awb. Er moet worden gemeld dat het bestuursorgaan zelf kan
optreden middels feitelijk handelen.
- Art. 5:25 lid 1 en 2 Awb. Het kostenverhaal moet worden genoemd.
Stel dat de last onder bestuursdwang voldoet aan de eisen van de Algemene wet
bestuursrecht. Na achttien dagen brengt toezichthoudster Kim opnieuw een bezoek
aan het bedrijfsterrein van Frank. Het blijkt dat de asbestverdachte resten en het
asbesthoudend puin niet zijn verwijderd. Het college geeft aan Clean BV, een
gecertificeerd bedrijf, opdracht het asbesthoudend materiaal te verwijderen. Het
college stuurt nadien een brief aan Frank en Vastgoed BV. Hierin staat dat het
college € 43.500 aan kosten heeft gemaakt voor het doen laten verwijderen van het
asbesthoudend materiaal en gelast hen deze kosten te betalen.
4. Kunnen Frank en Vastgoed BV tegen deze brief een bezwaarschrift indienen?
Procedure last onder bestuursdwang:
1. Last onder bestuursdwang. Besluit en beschikking (art. 1:3 lid 1 en 2 Awb).
Bestuursrechter.
2. Bestuursdwang (feitelijk handelen). Burgerlijke rechter. Je kan alleen naar de
bestuursrechter als het gaat om geschillen over de rechtmatigheid van
besluiten. Feitelijk handelen is geen besluit.
3. Kostenverhaalbeschikking. Besluit en beschikking (art. 1:3 lid 1 en 2 Awb).
Bestuursrechter.
Kunnen ze een bezwaarschrift indienen tegen de brief? Ze kunnen naar de
bestuursrechter toe, het gaat om een besluit. Art. 7:1 Awb: voordat je naar de
bestuursrechter kan gaan moet je eerst bezwaar maken.
Criteria: er is sprake van een besluit en ze zijn belanghebbenden. Ze kunnen dus
beroep instellen. Dan moet je eerst bezwaar maken.
Frank en Vastgoed BV betogen in hun bezwaarschrift dat helemaal geen sprake is
van overtreding van artikel 10.1 Wet milieubeheer en zo dat wel het geval is, dat
Vastgoed BV geen overtreder is zodat de kosten niet op haar verhaald kunnen
worden.
5. Kunnen deze twee punten in het kader van het kostenverhaal nog worden
beoordeeld?
Nee. Bezwaren die je hebt tegen een last onder bestuursdwang moeten gericht
worden tegen het eerste besluit (de last onder bestuursdwang). In de
kostenverhaalbeschikking kun je het alleen over de kosten hebben.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuviauni. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
