Summary
Samenvatting 2.7 Orthopedagogiek (FSWE2-072-A)
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van heel blok 2.7 Orthopedagogiek. Elk probleem, en dus elke behandelde stoornis, is uitgewerkt in deze samenvatting.
[Show more]
Seller
Follow
cvdael
Reviews received
Content preview
Temperament vs. persoonlijkheidTemperament vroeger gezien als basis voor persoonlijkheid van kinderen. Als je ouder werd,
zou temperament overgaan in persoonlijkheid
Persoonlijkheid: big 5
Extraversie vs. introversie
Vriendelijkheid/altruïsme vs. antagonisme
Neuroticisme vs. stabiliteit
Conciëntieusheid vs. laksheid
Openheid vs. geslotenheid
Hoe meer onderzoek ernaar is gedaan, hoe meer je bij kinderen ook die
persoonlijkheidstrekken kunt onderscheiden het wordt steeds meer als overeenkomend
gezien i.p.v. twee verschillen
Zowel temperament als persoonlijkheid blijken genetisch bepaald te zijn
Persoonlijkheid breder dan temperament, hier horen ook bepaalde
vaardigheden/eigenschappen bij
Literatuur/onderzoeken niet echt met elkaar eens over de precieze definities en de onderlinge
verschillen
Theorieën over temperament
- Gedragsstijlenbenadering Thomas & Chess
- Criteriale/kritische benadering Buss & Plomin
- Psychobiologische benadering Rothbart
Gedragsstijlenbenadering Thomas & Chess:
= temperament is de uiting van gedrag, ongeacht motivatie en inhoud van gedrag gericht
op hoe (bijv. hoe (intens) een kind huilt, i.p.v. waarom of wat hij doet tijdens het huilen) de
stilistische aspecten van gedrag
9 dimensies temperament:
Activiteit (bijv. fysieke activiteit)
Regelmatigheid (bijv. voorspelbaarheid van gedrag)
Aanpassingsvermogen (bijv. reacties op verandering in omgeving)
Toenadering/terugtrekking (bijv. reactie op iets nieuws)
, Drempelwaarde (bijv. hoeveelheid stimulatie die nodig is om reactie uit te
lokken)
Intensiteit van reactie (bijv. energieniveau van respons)
Stemmingskwaliteit (bijv. hoeveelheid positieve en negatieve gevoelens)
Afleidbaarheid (bijv. effectiviteit van externe stimuli in het veranderen van het
gedrag van het kind)
Taakvolharding (bijv. hoe lang een kind iets kan en hoe goed het doorzet)
3 temperamentclusters:
Gemakkelijk
Moeilijk
‘slow-to-warm-up’ = traag-op-gang-komend
Zo’n cluster wordt dan gevormd door een specifieke combinatie van
temperamenteigenschappen
Kritiek: weinig empirisch bewijs en onderwaardering voor de rol van emotionele en
motivationele componenten van temperament
Criteriale/kritische benadering Buss & Plomin:
= temperament is voorloper/voorspeller van persoonlijkheid in volwassenheid temperament
in kindertijd, persoonlijkheid als je volwassen bent
4 dimensies
Emotionaliteit
Activiteit
Sociabiliteit (bijv. hoe dicht iemand tot anderen staat)
Impulsiviteit
5 criteria voor wanneer iets een kenmerk van temperament is
Geërfd
Stabiel in kindertijd
Ook in volwassenheid aanwezig
Evolutionair adaptief past zich aan om kans op overleven te vergroten
Fylogenetisch het komt ook voor bij familieleden
Psychobiologische benadering Rothbart:
= temperament bestaat uit individuele verschillen in reactiviteit en zelfregulatie geen
gedragsstijl. Aanname: verschillen in temperament worden grotendeels bepaald door
responsiviteit van onderliggende psychobiologische processen.
Gebaseerd op genetische verschillen tussen mensen
Reactiviteit = mate waarin gedrag ontlokt wordt door activatie van zenuwstelsel
, - Emotionaliteit: reactieve neiging om emoties te ervaren en te uiten
o Negatieve emoties
o Positieve emoties
- Activiteit: aanwezigheid van activiteit, zoals tempo, kwantiteit en intensiteit van
lopen, praten en denken
Zelfregulatie = processen, zoals aandacht, toenadering zoeken of vermijden en inhibitie. Deze
moduleren de reactiviteit.
- Aandachtsregulerende processen: vermogen om te focussen en aandacht te verplaatsen
als dat nodig is
- Vermogen om dominante responsen te onderdrukken
Temperament wordt geconstrueerd door de gedragsreacties samen met de regulerende
mechanismen
Volgens Rothbart is temperament een relatief stabiel construct dat onderhevig is aan
verandering door de verschillende transitiefases in de ontwikkeling naar
volwassenheid door levensjaren heen ontwikkelt en vormt het temperament zich
nog de uitingen van temperament verschillen per leeftijd.
Toepasbaar op verschillende leeftijdscategorieën geen onderscheid kindertijd en
volwassenheid
Overkoepelende dimensies:
Urgentie
Inspannende (= effortful) controle
Negatieve invloed
6 processen waarmee temperament uitgroeit tot persoonlijkheid
Geen consensus over verschil/overeenkomst temperament en persoonlijkheid. Ze lijken meer
overeen te komen dan te verschillen je kunt ze niet los van elkaar zien. De mening hierover
verschilt echter over tijd.
, (ab)normale persoonlijkheid, persoonlijkheidsstoornis en
borderline persoonlijkheidsstoornis
Soorten persoonlijkheid
● Normaal
● Abnormaal: er is sprake van een extreme positie of een afwijking van het gemiddelde
op de vijf dimensies van normale persoonlijkheid (Big 5). verschil abnormale en
normale persoonlijkheid = puur kwantitatief.
● Gestoord: meer dan alleen statistische afwijking. Gestoorde persoonlijkheid = als er
sprake is van substantiële beperkingen in het functioneren op het gebied van het zelf
(bijv. identiteit) en op het gebied van relaties (bijv. empathie). gestoorde
persoonlijkheid = kwalitatief anders dan een normale persoonlijkheid.
Persoonlijkheidsstoornis
Persoonlijkheidsstoornis = psychische aandoening waarbij dagelijks functioneren ernstig
wordt verstoord door beperkingen in het functioneren van de persoonlijkheid en door
aanwezigheid van pathologische persoonlijkheidskenmerken. De beperkingen in het
functioneren van de persoonlijkheid hebben betrekking op:
● Het zelf / individuele problemen:
○ Problemen met de identiteit
○ Instabiel gevoel van eigenwaarde
○ Problemen op het gebied van zelfsturing
○ Beperkt zelfreflectief vermogen
● Het intermenselijk functioneren:
○ Problemen met het tonen van empathie
○ Problemen met intimiteit
DSM-5 criteria voor een persoonlijkheidsstoornis
● Een duurzaam afwijkend patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen, zich
uitend op twee (of meer) van de volgende terreinen:
○ Cognities (manieren van waarnemen en interpreteren van zichzelf, andere
mensen en gebeurtenissen)
○ Affectiviteit (de variëteit, intensiteit, labiliteit en adequaatheid van de
emotionele reacties)
○ Intermenselijk functioneren
○ Impulsbeheersing
● Het duurzame patroon is inflexibel en komt tot uiting in een breed scala van
persoonlijke en sociale situaties
● Het duurzame patroon veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk
● Het patroon is stabiel en van lange duur, en het begin ervan kan worden herleid tot op
zijn laatst de adolescentie of de jongvolwassen leeftijd
● Het duurzame patroon kan niet beter worden verklaard als een uiting of gevolg van
een andere psychische stoornis
● Het duurzame patroon kan niet worden toegeschreven aan de fysiologische effecten
van een middel (een drug of medicatie) of aan een somatische aandoening
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cvdael. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now