Answer: Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling.
4.
Welke soorten sociale ongelijkheid zijn er?
Answer: Ongelijke verdeling van (politieke) macht, ongelijke verdeling van bezit, ongelijke verdeling van status.
5.
Wat is sociale stratificatie?
Answer: Een verdeling van de maatschappij in groepen (sociale lagen) waartussen sociale ongelijkheid bestaat.
6.
Wat is positietoewijzing?
Answer: Verwijst naar maatschappelijke oorzaken waardoor een persoon of groep op een bepaalde positie terechtkomt.
7.
Wat is positieverwerving?
Answer: Verwijst naar het verkrijgen van een maatschappelijke positie door de eigen bijdrage van een persoon of de groep waartoe hij behoort.
8.
Waar heeft het socialisatieproces van mensen invloed op?
Answer: Onderwijs, gezondheid, politiek, cultuur.
9.
Wat is macht?
Answer: Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de handelingsmogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.
10.
Wat betekent asymmetrisch?
Answer: Tegengesteld.
Content preview
Verhouding
[Samenvatting]
Hoofdstuk 1: Sociale ongelijkheid en de gevolgen
1.1 Sociale ongelijkheid
Wat is sociale ongelijkheid? Een situatie waarin verschillen tussen mensen in
al dan niet aangeboren kenmerken,
consequenties hebben voor hun
maatschappelijke positie en leiden tot een
ongelijke verdeling van schaarse en
hooggewaardeerde zaken, van waardering en
behandeling.
Wat is cultuur? Het geheel van voorstellingen,
uitdrukkingsvormen, opvattingen, waarden en
normen die mensen als lid van een groep of
samenleving hebben verworven.
Wat zijn sekseverschillen? Door genetische factoren veroorzaakte
verschillen.
Wat zijn geslachtsverschillen? Sociaal gevormde verschillen in sekse.
Wat is status? De waardering en behandeling van personen op
grond van hun maatschappelijke positie en
leefstijl.
Wat is vermogen? Het bezit dat iemand heeft.
Geef enkele verschillen tussen mensen aan. Verschillen tussen vrouwen en mannen, tussen
mensen met een Nederlandse achtergrond en
mensen met een migratieachtergrond, kinderen
en volwassenen enz.
Professor De Swaan stelt dat waarneembare Dat er binnen een bepaalde samenleving
verschillen tussen mensen sociaal gevormd verwachtingen aan verbonden worden. Er wordt
zijn. Licht deze uitspraak toe. een betekenis aan gegeven, waardoor die
verschillen anders uitwerken.
Noem drie vormen van sociale ongelijkheid? 1. Ongelijke verdeling van (politieke) macht: Als
Licht ze kort toe. iemand van een ander afhankelijk is om iets te
bereiken, kun je stellen dat er tussen die twee
personen een afhankelijkheidsverhouding
bestaat.
2. Ongelijke verdeling van bezit: Bezit is de
feitelijke beschikkingsmacht over goederen,
over land en levende have.
3. Ongelijke verdeling van status: Tussen
mensen bestaat een soort van rangorde.
Waarom is er in een netwerk van relaties vaak Binnen een netwerk zijn mensen afhankelijk van
sprake van een machtsbalans? iemand en diezelfde persoon is ook weer
afhankelijk van hen en nog weer anderen.
Waarom kunnen fysiek sterke mensen Ze stralen kracht uit en kunnen andere mensen
anderen van zich afhankelijk maken? bedreigen of deze mensen juist beschermen bij
een dreiging van anderen.
1
,En mensen die over bijzondere kennis Ook mensen die over bijzondere kennis
beschikken? beschikken maken andere afhankelijk van.
1.2 Sociale stratificatie
Wat is sociale stratificatie? Een verdeling van de maatschappij in groepen
(sociale lagen) waartussen sociale ongelijkheid
bestaat.
Wat is sociale mobiliteit? Het stijgen of dalen op de sociale ladder.
Wat is een gesloten samenleving? Een maatschappij waarin de leden nauwelijks of
geen kansen hebben om te stijgen op de
maatschappelijke ladder.
Wat is kastenmaatschappij? Een maatschappij waarin je in een bepaalde
kaste (sociale klasse) wordt geboren en waar je
niet meer uitkomt.
Wat is een open samenleving? De kansen om te stijgen op de maatschappelijke
ladder zijn groter.
Op welke terreinen moet iets veranderen als Economisch, sociaal en cultureel kapitaal.
mensen willen stijgen op de maatschappelijke
ladder?
Geef een voorbeeld van een India.
kastenmaatschappij?
Geef een voorbeeld van een open De westerse geïndustrialiseerde samenleving.
samenleving?
1.3 Positietoewijzing en positieverwerving
Wat is maatschappelijke positie? Verwijst naar de plaats die iemand inneemt ten
opzichte van anderen.
Wat is positietoewijzing? Verwijst naar maatschappelijke oorzaken
waardoor een persoon of groep op een bepaalde
positie terechtkomt.
Wat is positieverwerving? Verwijst naar het verkrijgen van een
maatschappelijke positie door de eigen bijdrage
van een persoon of de groep waartoe hij behoort.
Welke twee processen spelen een rol voor het Het proces van positietoewijzing.
verkrijgen van een maatschappelijke positie? Het proces van positieverwerving.
Geef van beide processen een voorbeeld. Positietoewijzing: Molukkers werden toen ze
naar Nederland kwamen in barakken (kampen)
geplaatst. Woonwagenbewoners worden op
woonwagenkampen ondergebracht.
Positieverwerving: Bij een multiculturele
samenleving is het de vraag in welke mate de
groep zelf de verschillen wil benadrukken met de
autochtone bevolking.
1.4 Maatschappelijke posities en de gevolgen
Wat is socialisatie? Het levenslange proces van overdracht en
verwerving van de cultuur van de groep(en) en de
samenleving waar mensen toe behoren.
Wat is cultureel kapitaal? Culturele competenties waaronder kennis,
houdingen, opvattingen en smaak.
Noem vier terreinen waarop de 1. onderwijs
maatschappelijke positie van mensen nogal 2. gezondheid
2
,wat gevolgen heeft? 3. politiek
4. cultuur
Welke vier oorzaken kun je noemen voor het Mensen met meer kennis zijn beter in staat
verschil in gezondheid tussen hoger- en lager hun gezondheid en levensverwachting te
opgeleiden? Licht ze kort toe. beïnvloeden. Ze kiezen bewust voor een
gezonde(re) levensstijl.
Mensen uit hogere klassen hebben vaak meer
kennis en een hoger opleidingsniveau. Ze
hechten als gevolg daarvan meer belang aan
gezondheid.
Mensen uit lagere sociaaleconomische
groepen vertonen vaker gedrag dat de
gezondheid schaadt. Ze roken, drinken, eten
te veel en te vet en ze sporten minder.
De communicatievaardigheden kunnen een rol
spelen in het contact met artsen en gevolgen
hebben voor medische besluiten. Vaak
begrijpen ze door het vakjargon van artsen
toch niet precies wat er gezegd is en waar ze
in de toekomst op moeten letten.
Wat is het verschil tussen hoger- en lager Onder niet-kiezers zijn mensen met weinig
opgeleiden in de mate van stemmen? opleiding en een laag inkomen
oververtegenwoordigd.
Wat is het verschil tussen hoger- en lager Mensen met een hoge opleiding en een hoog
opgeleiden op het gebied van inkomen gaan vaker naar musea, schouwburgen
vrijetijdsbesteding? en concertzalen. Bovendien lezen ze meer.
Mensen met lagere maatschappelijke posities
hebben vaak voorkeur voor andere vormen van
cultuur.
Wat brengen de klassenverschillen met zich Verschillen in status.
mee?
Wat zal je moeten doen als je een hogere De cultuur van hogere statusgroepen moeten
status wil verwerven? overnemen.
Waar oriënteren mensen uit de hogere klasse De ‘hogere’ cultuur.
zich op?
Hoe beoordelen mensen uit de lagere sociale Het praktische nut.
klasse objecten?
Wat vinden mensen uit de hogere sociale Een bewijs voor de slechte smaak van de lager
klasse van de beoordeling van objecten van opgeleiden. Het is voor de hoger opgeleiden een
de lagere sociale klasse? reden om zich superieur te voelen.
Wat is er met de verschillen in cultuur tussen Sinds 2000 zijn de verschillen in cultuur kleiner
de hogere en de lagere sociale klasse geworden tussen de diverse klassen. Maar de wil
gebeurd? om onderscheid te maken in culturele smaak is er
nog altijd.
Hoofdstuk 2: Macht en machtsverdeling
2.1 Macht
Wat is macht? Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om
bepaalde doelstellingen te bereiken en de
handelingsmogelijkheden van anderen te
3
, beperken of te vergroten.
Wat is microniveau? Individueel.
Wat is interpersoonlijk? Tussen enkele mensen.
Wat is mesoniveau? Groepsniveau.
Wat is macroniveau? Samenleving, nationaal of internationaal.
Wat is organisatiegraad? Het percentage werknemers binnen een
bepaalde bedrijfstak of beroepsgroep dat lid is
van een vakbond.
Wat is de NAVO? Noord Atlantische Verdragsorganisatie.
Wat is formele macht? De macht die formeel is afgesproken en
vastgelegd.
Wat is informele macht? De macht die iemand krijgt door zijn uitstraling.
Wat is charisma? De persoonlijkheid en het vermogen dat iemand
heeft om andere mensen onmiddellijk van zijn
gelijk te overtuigen.
Wat is economische macht? Afhankelijkheden die te maken hebben met de
productie en distributie van schaarse goederen.
Wat zijn cognitieve bronnen? Afhankelijkheden die te maken hebben met het
feit dat mensen van en aan elkaar leren.
Wat is socialisatie? Het levenslange proces van overdracht en
verwerving van de cultuur van de groep(en) en de
samenleving waar mensen toe behoren.
Wat zijn affectieve bindingen? Afhankelijkheden die te maken hebben met
positieve en negatieve gevoelens van mensen
voor elkaar.
Wat is politieke macht? Middelen tot legitiem [wettelijk] uitoefenen van
dwang.
Wat is de Trias Politica? De drie machten (uitvoerende, wetgevende en
rechterlijke macht) zijn formeel niet alleen
onderscheiden, maar ook gescheiden.
Wat is legitiem? Wettelijk.
Op welke drie niveaus komt macht voor? Licht Microniveau: de interpersoonlijke
ze kort toe. machtsverschillen tussen personen.
Mesoniveau: machtsverhoudingen op het
niveau van groepen, organisaties en
instituties.
Macroniveau: in de maatschappij is er sprake
van machtsverschil tussen bepaalde
belangengroepen en -organisaties en tussen
landen of internationale machtsblokken zoals
de NAVO of de EU.
Waarom is de organisatieraad van een Om te grote machtsverschillen tussen werkgevers
vakbond belangrijk? en werknemers te voorkomen.
Als een persoon of een land macht naar zich Machtsverschillen leiden ertoe dat de mate
toe weet te trekken wat betekent dit voor deze waarin personen of groepen of landen macht
persoon of dat land in relatie tot hun weten te verwerven, bepalend zal zijn voor de
doelstellingen? mate waarin de eigen doelen kunnen worden
bereikt. Het bereiken van de eigen doelen gaat
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ninipedia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.16. You're not tied to anything after your purchase.