1.1 Een organisatie: wat is dat eigenlijk?
Organisaties zijn doel realiserende samenwerkingsverbanden tussen mensen.
→ Afspraak samenwerkingsverband wordt soms herzien: reorganisatie.
Organisatie zit in een netwerk van andere organisaties en in het netwerk speelt
afhankelijkheid een rol: de andere organisaties hebben jouw organisatie nodig voor
hun voortbestaan → communicatieprofessionals willen weten welke organisaties in
dat netwerk zijn en hoe de relatie is en hoe die kan worden verbeterd.
→ Actorenanalyse: is een werkvorm waarin je een groep(je) mensen uitnodigt om
zelf actief aan de slag te gaan met een vraag.
1.2 Wat gebeurt er nou werkelijk in een organisatie?
Twee manieren om naar een organisatie te kijken:
1. De zichtbare en de onzichtbare organisatie
Organigram: de formele verdeling van functies ten opzichte van elkaar en hun
onderlinge hiërarchische verhouding, ook wel het ‘harkje’ genoemd.
Beeld van de expliciete, afgesproken organisatie.
Onzichtbare organisatie – impliciete organisatie, ongeschreven regels en
informele communicatie hebben een grote invloed op de organisatie. Er is
aandacht voor irrationaliteit, gevoelens en emoties.
,2. Het partijen- en systeemmodel
Het partijenmodel ziet organisaties als een verzameling van onderdelen
(teams of afdelingen; partijen genoemd). Die partijen hebben een eigen
belang wat ze nastreven; datgene war hun afdeling voor staat en wat hun
afdeling wil realiseren. Afdelingen zijn van elkaar afhankelijk. Ze blijven alleen
bij elkaar als het moet. Het is een model van onderlinge competitie, van strijd
en uiteendrijven.
Het systeemmodel ziet een organisatie als een vrij duurzaam samenstelsel
van afdelingen. Er is sprake van een gemeenschappelijke ideologie die de
afdelingen bindt. Iedereen voelt zich onderdeel van de organisatie.
Verschil: systeemmodel gericht op harmonie, verbinding etc. Zie afbeelding.
Ook mogelijk om de modellen te integreren: het partijen-systeemmodel;
sprake van een dynamisch evenwicht. Zaak dat management het in balans
houdt.
De autonomie van afzonderlijke onderdelen (partijenmodel) kan worden
versterkt door methoden als:
o Instellen van teams met eigen klanten en producten, verantwoordelijk
voor hun eigen resultaat.
o Feedback geven op de resultaten per afdeling
o Duidelijke afdelingsdoelstellingen
Onderlinge afhankelijkheid met de rest van de organisatie kan worden
benadrukt:
o Het scheppen van gemeenschappelijke faciliteiten
(ontmoetingsplekken)
o Een vangnet voor tegenslagen
o Een gezamenlijke huisstijl
o Een duidelijk bedrijfsbeleid
, Wanneer macht gebruikt wordt, heeft iemand invloed.
Persoonlijk politieke gedrag: eigen belang voor de medewerker, dient ‘slechts’
1 persoon.
Bedrijfspolitiek gedrag: belang voor de organisatie als geheel.
Van t’ Hek en Van Oss bespreken 4 soorten gedrag die zij tegenkomen:
1. Terugveren: organisatie lijkt eerst te veranderen en iedereen lijkt mee te
doen, maar als het project voorbij is ‘veert’ de situatie terug.
2. Smoren: je wilt best veranderen, maar je wordt beoordeeld op je gewone
werk. Je probeert he nieuwe slecht gedeeltelijk in te passen in je
bestaande werk.
3. Calculeren: in taal spreken mensen zich uit, maar vinden er ondertussen
iets anders van.
4. Afketsen: verandering vindt geen aansluiting bij de organisatie.
Gedragscode: gaat om de formeel afgesproken wijze waarop leiding en
medewerkers met elkaar, het werk, systemen en klanten omgaan.
Verborgen regels: zijn onbewuste drijfveren in het handelen van mensen.
Functionele kant: zorgen voor stabiliteit en voorspelbaarheid in onze relaties.
Disfunctionele kant: perken gedragsvrijheid in. Belemmeren ons om eerlijk te zijn.
Verborgen regels frustreren een verandering als ze haaks staan op de expliciete
regels.
Gewoontepatronen: ongeschreven regels over wat wel en niet mag in omgang met
elkaar en wat wel en niet over deze omgang mag worden gezegd.
Verandermanagement: wanneer je iets probeert te veranderen in de organisatie en je
daar je aandacht op richt.
1.3 De veranderende organisatie
Grote verschillen in de aanpak, inrichting en besturing van veranderingsprocessen.
Boonstra heeft een tweedeling gemaakt die fundamenteel verschillen in hun
beschrijving van veranderingen:
1. Ontwerpbenadering: gebaseerd op organisatiekundige inzichten hoe een
organisatie functioneert en zou moeten functioneren
2. Ontwikkelbenadering: veranderkundige inzichten over de vormgeving van
veranderingsprocessen en het gedrag van mensen in organisaties.
Ontwerpbenadering (meest gebruikte methode, 84%)
De meeste veranderingen worden bedacht en uitgewerkt door anderen dan degenen
die ze moeten uitvoeren. Kenmerkend: inhoud van de verandering staat centraal.
Begint met vaststellen van doelen en de aandacht is sterk gericht op output van de
organisatie, transformatieproces en daaraan gekoppelde informatietechnologie.
Verandering is een eenmalige gebeurtenis en deze verloopt lineair van
probleem naar einddoel. Weinig ruimte om van het plan af te wijken. Ongewenste
kloof tussen nu en straks. Veranderingen worden gestart vanuit de top, later moeten
de managers en het team de veranderingen uitvoeren. Besluitvormingsproces is in
hoge mate gereglementeerd. Weinig plaats voor andere meningen. Adviseur richt
zich op ontwerp van nieuwe organisatie en de bijbehorende technologie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hildemol. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.