Summary
Samenvatting Moleculaire Genetica Erfelijkheid
- Course
- Institution
Samenvatting met notities van tijdens de lessen
[Show more]
Seller
Follow
amberdams
Reviews received
Content preview
1 De celdeling en bepaling van het geslacht1.1 Celcyclus met replicatie
Mitose Meiose
- 2n diploïde → 2n diploïd - 2n diploïde → n haploïd
- 2 dochtercellen met identieke - 4 voortplantingscellen die elk de
erfelijke samenstelling helft v/h totaal erfelijk materiaal
(46 chromosomen) bevatten (23 chromosomen)
G1 of eerste groeifase = cellen vergroten en maken EW
S of synthese = DNA verdubbeld als voorbereiding op deling
G2 of tweede groeifase = cel bereidt zich voor om te delen
M (mitose of meiose) = cel deelt
Overgang fasen gecontroleerd door genen/ eiwitten
Interfase = G1, S en G2
G0 = niet-delende cellen die in werkingsfase blijven
1.1.1 G1: de eigenlijke werkingsfase van de cel
- Gap: interval tussen 2 belangrijke fase → actieve werkingsfase
- Chromosomen ontrollen tot chromatinedraden
- Cellen die niet meer delen: G0
Levercelllen, botcellen = delen wanneer door slijtage of beschadiging cellen verloren zijn gegaan
Zenuwcellen = permanent in GO-fase vanaf geboorte
Lymfocyten = GO-fase stopt wanneer ze door een antigeenpresentatie geactiveerd worden
1.1.2 S: synthese van nieuw DNA
- Voorbereiding op de eigenlijke celdeling
- Replicatie = verdubbeling DNA in celkern
- 6 à 8 uur
1.1.3 Replicatie
- Semi-conservatief: nieuw DNA besaat uit 1 nieuwe en 1 oude streng (dubbele helix streng)
- Synthese: 5’→ 3’ en DNA-polymerase: 3’→ 5’ (nucleotide aan 3’ daarom synthese 5’→3’)
- Nodige enzymen: RNA primer, helicase, primer, DNA gyrase, DNA polymerasen, DNA ligase
1.1.3.1 Replicatie 1
- DNA-gyrase/ DNA topoisomerase = ontwinden strengen, DNA knippen op
regelmatige afstanden
- Helicase = verbreekt H-bruggen tussen complementaire nucleotiden (AT en CG)
door replicatievork
1.1.3.2 Replicatie 2
- Primer
- Trekt RNA moleculen aan
- Zet ze aan elkaar
MV en AD Moleculaire Genetica: ‘erfelijkheid’ 1
,1.1.3.3 Replicatie 3
- Leading stand: continu
- Lagging strand: discontinu → Okazaki fragmenten = verlengen van RNA-primers
door DNA-polymerase totdat volgens RNA-primer bereikt wordt
- DNA pol : DNA herstel + synthese lagging streng
→ Polymerase: 5’ → 3’
→ Exonuclease: 3’ → 5’ (RNaseH)
1.1.3.4 Replicatie 4
- DNA polymerase exonuclease: verwijdert primers (RNaseH)
- DNA polymerase overbrugt de onderbreking
- DNA ligase sluit de fragmenten aan elkaar
- RNA wordt verwijderd en vervangen door dNTPs. Okazaki fragmenten
worden aan elkaar gezet door DNA-ligase via een fosodiëster-binding.
1.1.3.5 Replicatie 5
- Terminatie:
▪ Repetitieve sequenties
▪ Geen primer meer: DNA gap wordt niet overbrugd → bij elk
replicatiestap stukje verloren
▪ Telomerase kan dit wel, enkel actief tijdens embryonale
ontwikkeling, daarna inactief en verkorting van telomeren (einde
streng) bij elke replicatiestap
- DNA herstel: fouten eruit halen (proofreading activiteit)
1.1.3.6 Extra
Leading en lagging streng synthese gebeurt tegelijktijdig → dit gebeurt in twee richtingen, zodat er
twee replicatievorken tegelijkertijd werken en er een replicatiebubbel ontstaat
DNA polymerase DNA herstel
Synthese van leading streng, proof reading
DNA polymerase
activiteit
DNA herstel + synthese lagging streng, proof
DNA polymerase
reading activiteit
DNA polymerase Replicatie mitochondriaal DNA
Gaps tussen primers invullen bij lagging streng,
DNA polymerase I
proof reading activiteit
DNA polymerase II DNA herstel
Belangrijkste polymerse bij DNA replicatie, in
DNA polymerase III
leading streng
Proof reading:
DNA polymerasen beschikken hierover → nodig om eventueel verkeerd
ingebouwde nucleotiden te verwijderen
Bestaat uit 3’ → 5’ exonucleose activiteit: verbreken van fosfodiësterbinding
van een eindstandig nucleotide tegen de synthese richting
Verlies van DNA aan telomeren:
Telomeer = repetitieve sequentie van dsDNA aan eind van chromosomen
Wanneer cellen van organisme of cellijn delen → telomeren progressief korter
MV en AD Moleculaire Genetica: ‘erfelijkheid’ 2
,Telomerase = verlengt telomeren door toevoegen van repetitieve DNA sequenties, laat dan los en een
tweede enzym, het DNA polymerase maakt complementaire streng in andere richting
1.1.4 G2: laatste controle voor deling
- Nieuwe groei- of onderbrekingsfase
- 2 à 3 uur
- Extra controle voor fouten
1.1.5 M: de eigenlijke delingsfase
- Feitelijke start: chromatiden beginnen te condenseren → delingschromosomen zichtbaar
- Mitose of meoise
1.2 Mitose: aanmaak van nieuwe lichaamscellen
I Einde interfase /
- Chromosomen korter en dikker
II Profase - Centriolen verdubbeling
- Kernmembraan lost op
- Kernmembraan dissocieert
III Prometafase
- Tubulinedraden in kern
- Kernmembraan verdwenen
- Chromosomen los in cytoplasma
IV Metafase
- Evenaarsvlak
- Spoeldraden vormen spoelfiguur
- Splitsen centromeren
- Lostrekken chromatiden
V, VI Anafase
- Dochterchromosomen
- Enkelvoudige DNA-moleculen
- Cytoplasma in 2 compartimenten
- 2 kernmembranen
VII Telofase
- Ontrollen
- Dochtercellen eigen interfase
1.3 Meiose: productie van voortplantingscellen
Profase I - 46 delingschromosomen
- Synapsis: homologe chromosomen tegen
elkaar
- Bivalent: koppel tgo elkaar liggende
homologe chromosomen
- Tetrade (bivalent met 4 chromatiden) in
junctie vermengen
- Chiasmata: bivalenten kruisvormige patronen
Metafase I - Per bivalent in middenvlak
- Homologe chromosomen aan spoeldraden Eigenlijke reductiedeling:
Anafase I - Disjunctie: homologe chromosomen homologe chromosomen worden
weggetrokken uit elkaar gehaald
- Aantal chromosomen gehalveerd
Telofase I - Chromosomen naar celpolen
- Twee cellen met haploïd aantal
chromosomen
MV en AD Moleculaire Genetica: ‘erfelijkheid’ 3
, Profase II - Centriolen verdubbelen
- Centriolen naar celpolen
Metafase II - 23 chromosomen naar evenaarsvlak
- Vorming spoeldraden
Anafase II - Lostrekken chromatiden naar celpolen
- Volwaardige dochtercellen
- Non-disjunctie: 2 chromatiden naar één
kant → ene cel chromo teveel andere cel
chromo te weinig (Down-syndroom) Gewone mitose: opdeling van
Telofase II - 2 cellen snoeren in de chromatiden van elke
- Vorming kernmembraan chromosoom, ontstaan 4 ipv.
- Ontrollen chromosomen tot chromatine 2 dochtercellen, elk met
- 4 dochtercellen met 23 enkelvoudige n chromosomen
chromosomen
1.4 Herverdeling van erfelijk materiaal
- Overkruising/ crossing over = uitwisseling tussen homologe chromosomen tijdens meiose I
- Segregatie/ mixing = opdeling van 46 delingschromosomen tijdens twee anafasen
Door overkruising tijdens meiose zijn zussen en broers nooit identiek
1.4.1 Overkruising of crossing-over
→ 4 verschillende chromatiden
→ komen terecht in verschillende dochtercellen
1.4.2 Segregatie of mixing
→ Anafase I: disjunctie homologe chromosomen → 223 mogelijkheden
→ Anafase II: disjunctie twee chromatiden van ieder chromosoom, deze zijn
verschillende door overkruising → 223 mogelijkheden
1.5 Voortplantingscellen
Zaadcellen:
- Veeeel kiemcellen → meiotische deling →
4 zaadcellen
- Kiemcellen ontstaan uit oerkiemcellen,
vermvn. door mitose
- Puberteit → spermatogoniën
Nieuwe Primaire
meiose
nieuwe sperma- Secundaire
togoniën
aanmaken 4 spermatiden
spermatozoa/ zaadcellen
MV en AD Moleculaire Genetica: ‘erfelijkheid’ 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberdams. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79373 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now