Politiek, een inleiding in de politieke
wetenschappen
Deschouwer & Hooghe
Inhoud
Hoofdstuk 1 ............................................................................................................................................. 3
Paragraaf 1 .......................................................................................................................................... 3
Paragraaf 2 .......................................................................................................................................... 3
Politiek en territorium ......................................................................................................................... 3
Verschuivende culturele grenzen van de politiek ........................................................................... 3
De vormen en structuren van de politiek........................................................................................ 3
Paragraaf 3: politieke wetenschap ...................................................................................................... 4
Paragraaf 4: De instrumenten van de politieke wetenschap .............................................................. 4
Concepten ....................................................................................................................................... 4
Modellen ......................................................................................................................................... 4
Theorieën ........................................................................................................................................ 5
Hoofdstuk 2: staat en macht .................................................................................................................. 5
Paragraaf 1: Bindende regels .............................................................................................................. 5
Paragraaf 2: De grondwet ................................................................................................................... 5
Paragraaf 3: Macht .............................................................................................................................. 5
Paragraaf 4: De macht van de overheid .............................................................................................. 6
Paragraaf 5: De oorsprong van de politiek .......................................................................................... 6
Paragraaf 6: De staat als contract ....................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3: breuklijnen en ideologieën............................................................................................... 7
Paragraaf 1: Tegenstellingen en breuklijnen....................................................................................... 7
Paragraaf 2: Nieuwe tegenstellingen? ................................................................................................ 8
Paragraaf 3: Ideologieën ..................................................................................................................... 8
Het begrip ideologie ........................................................................................................................ 8
Liberalisme ...................................................................................................................................... 8
Conservatisme ................................................................................................................................. 9
Socialisme ........................................................................................................................................ 9
Christendemocratie ......................................................................................................................... 9
,2
Feminisme ....................................................................................................................................... 9
Nationalisme.................................................................................................................................... 9
Fascisme ........................................................................................................................................ 10
Ecologisme..................................................................................................................................... 10
Extreem rechts populisme............................................................................................................. 10
Hoofdstuk 4: democratie en politieke vertegenwoordiging ............................................................... 10
Paragraaf 1: Democratie een omstreden begrip............................................................................... 10
Paragraaf 2: variaties in vertegenwoordigende democratie ............................................................ 11
Delegatie, vertrouwen of partijpolitiek mandaat.......................................................................... 11
Territoriale vertegenwoordiging of inhoudelijke vertegenwoordiging......................................... 11
Vertegenwoordiging en afspiegeling............................................................................................. 11
Paragraaf 3: directe democratie........................................................................................................ 11
Hoofdstuk 5: Politieke participatie en sociale bewegingen ................................................................ 12
Paragraaf 1: deelname aan politiek .................................................................................................. 12
Ongelijke politieke participatie ..................................................................................................... 12
Dalende participatie? .................................................................................................................... 12
Paragraaf 2: Sociale bewegingen en pressiegroepen........................................................................ 12
De rol van pressiegroepen............................................................................................................. 12
Recente ontwikkelingen ................................................................................................................ 13
Democratische gevolgen van participatie ..................................................................................... 13
Paragraaf 3: politieke cultuur ............................................................................................................ 13
Paragraaf 4: participatie en sociaal kapitaal ..................................................................................... 14
Wat is sociaal kapitaal? ................................................................................................................. 14
Het gewicht van het verleden: path dependency ......................................................................... 14
Kritische burgers ............................................................................................................................ 14
Hoofdstuk 9: Bestuur en beleid............................................................................................................ 14
Paragraaf 1: de beleidscyclus ................................................................................................................ 14
Agendavorming ............................................................................................................................. 15
Beleidsvoorbereiding..................................................................................................................... 15
Besluitvorming............................................................................................................................... 15
Beleidsuitvoering ........................................................................................................................... 16
Beleidsevaluatie ............................................................................................................................ 16
Hoofdstuk 10: Administratie en justitie ............................................................................................... 16
Paragraaf 1: de administratie ............................................................................................................ 16
Paragraaf 2: justitie ........................................................................................................................... 17
, 3
Hoofdstuk 1
Paragraaf 1
politiek: sturen van de samenleving. Breed begrip, zeer veel activiteiten zijn politiek.
Eigenlijk is het een essentially contested subject: een begrip waar eindeloze discussie over bestaat,
Paragraaf 2
Politiek en territorium
Politiek associëren we met samenlevingen gekoppeld aan een territorium. Bv: landen, gemeenten,
provincies. Je bent gebonden aan de regels die hier gelden en ze zijn moeilijk te ontwijken. =
belangrijkste vorm van hedendaagse sturing. Politicologie beperkt tot territoriale politieke.
Politiek varieert op 2 manieren:
Op inhoud.
Op reikwijdte, hoeveel wordt er geregeld door de staat.
Verschuivende culturele grenzen van de politiek
Begin van de staten in de 19e eeuw: beperkte politiek. Aantal basisregels beschermt door
rechtbanken, politie etc. Defensie en buitenlandse politiek gefinancierd door enkele belastingen.
Later werden er door o.a. de arbeidsbeweging nieuwe regels opgesteld. Zo worden er continu
nieuwe reguleringen gevraagd vanuit de maatschappij.
Evolutie politieke cultuur: ongeschreven regels waar de politiek zich mee mag bemoeien veranderen
continu door behoeften samenleving.
De vormen en structuren van de politiek
Vormen: door verschillende maatschappijen zien politieke systemen er anders uit in verschillende
landen. Staat centraal in politieke wetenschap. Verschillen worden in kaart gebracht en gerangschikt.
Politiek regime: grote principes die ten grondslag liggen aan het functioneren van een bestel. Een
aantal vragen moeten beantwoord worden om verschillen te vinden.
Unitair regime: gecentraliseerd bestuur.
Federaal regime: gedecentraliseerd bestuur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Wouter_R. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.