Samenvatting
ontwikkelingspsychologie
sem 2
1 Hoofdstuk 1: History, theory and research strategies.
Kernvragen:
1) hoe ontwikkelingspsychologische theorieën vergelijken?
2) Belangrijkste klassieke en hedendaagse ontwikkelingstheorieën?
3) Methodes om ontwikkelingspsychologische processen te bestuderen?
1.1 Domein
(van de os)
3cruciale termen:
- wetenschappelijk -> wetenschap die stabiliteit en verandering van gedrag wil begrijpen
over levensloop.
over verschillende domeinen: fysiek, cognitief, emotioneel en sociaal.
- Toegepast -> Heeft belang voor onderwijs, opvoeding, medische en sociale hulp
- Interdisciplinair -> OS ontwikkeld zich door gecombineerde inspanningen uit vele
disciplines.
Vb: Euthanasie bij jongeren
-> vraag: wilsbekwaamheid bij minderjarigen
-> belang van OS in discussie met andere disciplines!
1.2 Basisvragen
Doel van OS theorieën/ kerntaken:
- Beschrijven
vb: gedrag van baby’s bij moeders
- Verklaren
vb: kunnen we verklaren waarom baby’s zich zo gedragen?
- Voorspellen
vb: wat zijn implicatie van hechtenisstoornissen op latere leeftijd.
Theorie: geordend en samenhangend geheel van uitspraken dat gedrag,beschrijft, verklaart,
voorspelt.
vb: Hechtingen.
,Nut van een theorie:
- begrijpen:
geeft richting en betekenis aan wat we zien
- basis voor praktijk
weten wat te doen in welke situatie
- Behoefte aan wetenschappelijke bevestiging
belang van replicatie
Ook oog hebben voor culturele gevoeligheden! Niet elke theorie zal in elke cultuur even
hard van toepassing zijn.
Theorie= geen ultieme waarheid! Volledige blik op de realiteit? -> Verschillende theorieën
combineren.
Basisvragen/ kenmerken van theorieën:
1) Ontwikkeling continu of discontinu?
Discontinu:
kwalitatieve veranderingen; nieuwe manier van
reageren in specifieke periodes.
Abrupte verandering, plotse ommezwaai, crisis.
Principe van stadia
vb: Piaget
Continu:
Kwantitatieve verandering; uitbreiding van al
bestaande vaardigheden
Vaak geleidelijke veranderingen, gradueel
vb: Werking van het geheugen.
Groeien is een gradueel proces doorheen de kindertijd maar er zijn abrupte
groeispurten!
= combinatie van continu en discontinu.
2) Een verloop van ontwikkeling of zijn er meerdere?
Vroeger:
= aanhangers stadiatheorieën (vb Piaget)
- zelfde sequentie van ontwikkleing
- Universeel
- Unidimensioneel
,NU:
Meerdere trajecten van ontwikkeling mogelijk door unieke combinaties van persoonlijke
omgevingskenmerken.
combinatie van nature en nurture geeft aan dat mensen in verschillende richtingen
ontwikkelen.
= Aan de wortels: we starten op hetzelfde punt, naarmate mensen puder
worden vertakkingen: verschillende ontwikkelen zich in verschillende
richtingen. Verschillende combinaties tussen nature en nurture.
3) erfelijkheid of milieu belangrijkst?
= eeuwige discussie tussen nature of nurture.
biologische theorieën = Nature
- Nadruk op ontwikkeling als endogeen= van binnenuit gestuurd. (aangeboren
eigenschappen)
- Stabiliteit en belang van erfelijkheid
- Omgeving= belangrijk bij vroege ervaringen (levenslange impact)
Milieutheorieën = Nurture
- Nadruk op ontwikkeling al exogeen= van buitenuit gestuurd (fysische/ sociale omgeving)
- beklemtonen plasticiteit of veranderbaarheid
- omgeving= ganse leven belangrijk.
= optimistische visie, trauma’s kunnen invloed hebben in de eerste jaren na het trauma maar
de omgeving kan die negatieve invloed omdraaien of zelfs te niet doen doorheen de tijd.
Tegenwoordig:
achterhaalde discussie, erfelijkheid en omgeving spelen op een complexe
manier op elkaar in (afhankelijk van het domein)
vb: fysieke ontwikkeling zal sterker worden bepaald door nature en ontwikkeling van eht
zelfconcept meer door nurture.
, 1.3 Levensloopperspectief
Meeste hedendaagse theorieën gaan uit van:
- zowel continue als discontinue veranderingen
- zowel universele als individu-specifieke processen
- invloeden van zowel erfelijkheid als omgeving
<-> oude theorieën die ontwikkeling eerder als discontinu en universeel zien.
Evolutie hangt samen met:
Uitbreiding van onderzoek naar hele levensloop (idpv alleen eerste twee decennia, dacht dat
de ontwikkeing stopte na de adolecentie), groeien verder ook in de late volwassenheid.
-> opkomst dynamische systeembenadering
Dynamische systeembenadering:
- proces dat altijd verder gaat
- van bevruchting tot dood
- invloeden op de ontwikkeling:
- biologisch
- Psychisch
- Sociaal
vb: levensloop perspectief.
Basis assumpties van levensloopperspectief:
1) ontwikkeling is levenslang
- opeenvolging van ontwikkelingsfasen (vb: theorie van erikson)
- elke fase belangrijke veranderingen
- in drie brede domeinen: Fysiek, cognitief en emotioneel/sociaal.
- combinatie van continu en discontinu.
2) ontwikkeling is multidimensioneel en multidirectioneel
-> naarmate de ontwikkeling meer en meer vertakt, raken
ze ook meer verweven in interactie met elkaar beïnvloeden
ze elkaar ook.
Multidimensioneel= bepaald door complex smaenspel
biologische, psychologische en sociale factoren.
multidirectioneel of veelvormig: vooriutgang en
achteruigang zowel over domeinen heen als binnenin 1
domein.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jorunn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.86. You're not tied to anything after your purchase.