100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Beknopte Samenvatting Grondwettelijk Recht (S. Sottiaux) KUL $8.63
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Publiekrecht I (C04O6A)

Summary

Beknopte Samenvatting Grondwettelijk Recht (S. Sottiaux) KUL

1 review
 1 purchase
  • Course
  • Publiekrecht I (C04O6A)
  • Institution
  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Enkel deze sv geleerd en door in eerste zit (13/20)! Beknopte samenvatting van de cursus Grondwettelijk Recht, geschreven en gedoceerd door prof. Stefan Sottiaux, uit de eerste bachelor rechten aan de KU Leuven. Aangevuld met notities. In deze samenvatting geen ellenlange zinnen, maar duidelijk ges...

[Show more]

Preview 4 out of 32  pages

Document information

  • May 28, 2021
  • 32
  • 2020/2021
  • Summary

Subjects

  • grondwettelijk recht
  • stefan sottiaux
  • publiekrecht 1
  • publiekrecht i
  • pub
  • gwr

Written for

  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  • Rechten
  • Publiekrecht I (C04O6A)
All documents for this subject (13)

1  review

review-writer-avatar

By: rechtenstudent2005 • 6 months ago

Translated by Google

it contains everything you need in a concise version!

Seller

avatar-seller
apfelstrudel

Reviews received

Content preview

Samenvatting Grondwettelijk Recht (PUBI) – 1BA Rechten KU Leuven 2020-2021

Sottiaux, S. (2016). Grondwettelijk recht. Intersentia.


Inhoudsopgave

DEEL 1 – ALGEMENE INLEIDING ....................................................................................................... 2

HOOFDSTUK 1 – BASISBEGRIPPEN EN CENTRALE THEMA’S VAN HET GRONDWETTELIJK RECHT ............................... 2
AFDELING 2 – DE GRONDWET ....................................................................................................................... 2
AFDELING 3 – ENKELE CENTRALE THEMA’S VAN HET GRONDWETTELIJK RECHT ........................................................ 6
HOOFDSTUK 2 – BRONNEN VAN HET GRONDWETTELIJK RECHT ...................................................................... 7
AFDELING 2 – BELGISCHE BESTUURSNIVEAUS ................................................................................................... 7
AFDELING 3 – HET EUROPESE BESTUURSNIVEAU ............................................................................................. 10
AFDELING 4 – HET INTERNATIONALE BESTUURSNIVEAU .................................................................................... 11
HOOFDSTUK 3 – VERHOUDINGEN IN DE GELAAGDE RECHTSORDE ................................................................. 13
AFDELING 2 – ALGEMENE BEGRIPPEN ........................................................................................................... 13
AFDELING 3 – VERHOUDING TUSSEN DE RECHTSNORMEN VAN DE INT., EUROPESE EN NAT. RECHTSORDES ................ 13
AFDELING 4 – VERHOUDINGEN TUSSEN DE RECHTSNORMEN IN EEN FEDERALE STAAT ............................................ 15

DEEL 5 – GRONDRECHTEN ............................................................................................................. 17

HOOFDSTUK 1 – ALGEMENE LEERSTUKKEN.............................................................................................. 17
AFDELING 1 – INLEIDING ............................................................................................................................ 17
AFDELING 2 – FILOSOFISCHE GRONDSLAGEN .................................................................................................. 17
AFDELING 3 – HISTORISCHE EVOLUTIE EN VOORNAAMSTE BRONNEN .................................................................. 17
AFDELING 4 – CATEGORIEËN VAN RECHTEN ................................................................................................... 18
AFDELING 5 – TOEPASSINGSGEBIED VAN GRONDRECHTEN ................................................................................ 19
AFDELING 6 – INTERPRETATIE VAN GRONDRECHTEN ........................................................................................ 20
AFDELING 7 – BEPERKING VAN GRONDRECHTEN ............................................................................................. 20
AFDELING 8 – GRONDRECHTEN IN DE GELAAGDE RECHTSORDE .......................................................................... 22
HOOFDSTUK 2 – OVERZICHT VAN ENKELE BELANGRIJKE GRONDRECHTEN ....................................................... 24
AFDELING 2 – VRIJHEID VAN MENINGSUITING ................................................................................................ 24
AFDELING 3 – VRIJHEID VAN VERGADERING EN VERENIGING ............................................................................. 25
AFDELING 4 – VRIJHEID VAN GEDACHTE, GEWETEN EN GODSDIENST ................................................................... 26
AFDELING 5 – RECHT OP EERBIEDIGING VAN HET PRIVÉLEVEN............................................................................ 27
AFDELING 6 – GELIJKHEIDSBEGINSEL EN HET VERBOD VAN DISCRIMINATIE ........................................................... 28
AFDELING 7 – OVERIGE RECHTEN IN DE GRONDWET........................................................................................ 31




1

,Deel 1 – Algemene inleiding

Hoofdstuk 1 – Basisbegrippen en centrale thema’s van het grondwettelijk recht

Afdeling 2 – De grondwet

Functies van de Grondwet
1. Democratische organisatie van de overheidsmacht
• Positieve functie: Gw. brengt de overheid tot stand
• Primaire rechtsbron: totstandkoming + geldigheid van overige rechtsnormen
• Transformeert feitelijke macht in juridisch gelegitimeerde macht
• Gebaseerd op instemming van de geregeerden: volkssoevereiniteit1
2. Beperken van de overheidsmacht
• Negatieve functie: Gw. beperkt de overheid
• Tegen machtsmisbruik, voor bescherming van vrijheid burgers
Machtenscheiding
§ Horizontale machtenscheiding: binnen hetzelfde overheidsverband aan
verschillende ambten/organen macht toekennen è trias politica
i. Absolute machtenscheiding: macht zuiver afgebakend en toebedeeld
aan 3 volledig onafhankelijke organen; bv. administration-juge2
• Jurisdictioneel dualisme: naast elkaar bestaan van types
rechtscolleges
• Verbod van rechterlijke grondwettigheidscontrole
ii. Check and balances: evenwicht creëren om machtsconcentratie tegen
te gaan
• Jurisdictioneel monisme: gewone rechter ook bevoegd voor
geschillen tussen burger en bestuur
§ Verticale machtenscheiding: macht over verschillende territoriaal
omschreven overheidsverbanden spreiden
§ Gelaagde rechtsorde: het positieve recht kan niet herleid w tot één
overheid è constitutioneel pluralisme
§ Subsidiariteitsbeginsel: hogere overheid moet zich niet inlaten met
taken die ook door lagere instanties kunnen w afgehandeld
1. Federalisme: spreiding van bevoegdheden tussen verschillende
autonome rechtsordes
2. Decentralisatie: centrale overheid kent taken toe aan
ondergeschikte besturen
Inperken van overheidsmacht door rechten en vrijheden te verankeren
§ Locke: life, liberty en property zijn onvervreemdbare rechten die de
overheid moet beschermen
§ Titel II Gw., EVRM, …
§ Inhoudelijke beperking van de overheidsmacht
3. Programmatorische functie: doelstellingen die staat moet halen

1
Façadegrondwet: niet-democratische (maskerende) grondwet, bv. Nazi-Duitsland of Islamitische Republiek
Iran
2
Franse Gw.: bestuurlijke overheden staan zelf in voor toezicht op hun eigen handelingen


2

, Hobbes (Leviathan) Locke
• Menselijke natuurtoestand = staat van
oorlog van allen tegen allen
• Natuurtoestand ontvluchten door • Regering moet natuurrechten
maatschappelijk contract (de staat) handhaven
• Staatsgezag is onbeperkt soeverein • Staatsgezag moet begrensd zijn

Grondwet in materiële en formele zin
• Materiële zin
o Grondwet = geheel van fundamentele regels over de organisatie en de
beperking van het overheidsgezag
• Formele zin
o Grondwet = de specifieke tekst die we ‘grondwet’ noemen en die met een
bijzonder gezag is bekleed
o ‘Bijzonder gezag’
§ Gw. kan slechts op bijzondere wijze worden gewijzigd
§ Gw. is de hiërarchisch hoogste rechtsregel binnen een rechtssysteem
• Gw. in materiële en formele zin vallen niet samen!

Soorten grondwetten
1. Grondwet en democratievorm
• Directe democratie = bevolking maakt zelf de wetten en de burgers nemen
rechtstreeks deel aan de politieke besluitvorming
• Representatieve / indirecte democratie = burgers nemen niet zelf deel aan
besluitvorming, maar kiezen vertegenwoordigers die politiek beslissen
o Afgevaardigde als ‘lasthebber’ of iemand die door het vertrouwen van de
kiezer op meer autonome wijze diens belangen kan behartigen
o Laat professionalisering toe
o Madison is voorstander: tegengaan van wanbestuur/machtsmisbruik
o Maar: betrokkenheid van gewone burger vrij beperkt è aanvullen met
participatieve en deliberatieve democratie?
• Participatieve democratie = burger rechtstreeks bij het beleid betrekken door
volksraadplegingen of petitierecht
• Deliberatieve democratie = democratische legitimiteit vloeit voort uit uitwisseling
van argumenten tussen geïnformeerde burgers die vrij kunnen oordelen
• Meerderheidsdemocratie = elke burger krijgt dezelfde kansen om de politieke
beslissingen te beïnvloeden, waarbij de meerderheid beslist
• Consensus- of pacificatiedemocratie = niet gebaseerd op meerderheids-
besluitvorming, maar op consensus tussen de verschillende segmenten van de
samenleving
o (Lijphart) Tegengaan dat bepaalde groepen permanent w geminoriseerd
2. Grondwet en regeringsvorm
• Parlementair systeem = regering is samengesteld uit of politiek verantwoording
verschuldigd aan de meerderheid in het parlement
§ Parlementaire monarchie = koning als staatshoofd, maar echte leiding
van de regering in handen van eerste minister


3

, • Presidentieel systeem = president w apart verkozen, maakt geen deel uit van
parlement en is daaraan geen verantwoording verschuldigd
• Semipresidentieel regime (Frankrijk) = rechtstreeks verkozen pres., geen
verantwoording verschuldigd aan parlement, maar deelt uitvoerende functie met
premier en een regering, die wel politiek afh. Zijn van het parlement
§ Cohabitation = president en premier van andere politieke kleur verplicht
met elkaar samen te werken

Parlementair systeem Semi-presidentieel systeem Presidentieel systeem
President rechtstreeks President afzonderlijk van
verkozen parlement verkozen

Samenhang tussen UM en WM Pres. deelt UM met premier UM, WM en RM strikt
gescheiden
Pres. geen verantwoording verschuldigd aan parlement

Regering verantwoording verschuldigd aan parlement Regering verantwoording
verschuldigd aan president
Staatshoofd en regeringsleider gescheiden Pres. zowel staatshoofd als
regeringsleider

Checks and balances


3. Grondwet en staatsvorm3
• Eenheidsstaat = soevereiniteit bij centrale niveau
o Gecentraliseerde eenheidsstaat = alle overheidsfuncties w uitgeoefend
door instellingen/organen die behoren tot hetzelfde centrale bestuur
§ Mogelijk deconcentratie = overdragen van bepaalde taken vanuit
centrale bestuur naar lagere instanties (zonder eigen
rechtspersoonlijkheid)
§ Onder hiërarchisch toezicht
o Gedecentraliseerde eenheidsstaat = ondergeschikte besturen met eigen
rechtspersoonlijkheid die geen onderdeel vormen van de centrale overheid
beschikken over bep. bevoegdheden beschreven in Gw.
§ Administratief/bestuurlijk toezicht: minder sterke vorm van toezicht
§ Territoriale decentralisatie = algemeen omschreven bevoegdheden
toegekend aan overheden die voor bepaald grondgebied bevoegd
zijn; bv. gemeenten en provincies
§ Functionele decentralisatie = specifieke bevoegdheden toekennen
aan overheidsdiensten die in bepaald beleidsdomein over expertise
beschikken

3
Soevereiniteit: hoogste macht of gezag
• Intern: hoogste rechtsbevoegdheid binnen een overheidsverband
• Extern: onafhankelijk van andere staten of bovenstatelijke verbanden
• Kompetenz-Kompetenz: (bevoegdheid van de bevoegdheid) hoogste macht ligt bij overheid die beslist
over bevoegdheidsverdeling


4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller apfelstrudel. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67479 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling
$8.63  1x  sold
  • (1)
Add to cart
Added