Samenvatting Binnenlands Bestuur (hiermee een 9,7 gehaald!)
55 views 11 purchases
Course
Binnenlands Bestuur
Institution
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Uitgebreide samenvatting van binnenlands bestuur dat gegeven wordt aan de Radboud Universiteit (2020/2021). Hiermee zelf een 9,7 gehaald; dus echt al het belangrijke staat erin!
Succes met leren :)
,Hoorcollege 1: introductie
Openbaar bestuur is breed: instellingen als politie, NS, de Nederlandsche Bank,
gemeenten/provincies/het Rijk, de Belastingdienst, het CBS en de Nationale Ombudsman
maken deel uit van het openbaar bestuur.
Onderscheid:
Openbaar bestuur in enge zin alle staatsinstellingen die bindende beslissingen
kunnen nemen. Worden gefinancierd door algemene middelen (belasting). En
hebben een publiekrechtelijke grondslag en dienen daarnaast een algemeen belang.
Openbaar bestuur in ruime zin alle instellingen die publieke taken uitvoeren.
Hierbij komen organisaties die geen publiekrechtelijke grondslag en niet altijd
financiering vanuit algemene middelen, zoals NS/ziekenhuizen/universiteiten, maar
die wel een publieke taak uitvoeren.
In enge zin
Waarom is het zinvol om terug te kijken in de bestuursgeschiedenis?
Terugkijken leert ons hoe het openbaar bestuur is geworden zoals we het nu kennen
(doorgronden).
Het kan je veel later leren door de werking van bepaalde stelsels, en weet je al wat
over de maakbaarheid van bepaalde keuzes (haalbaarheid).
Verruiming van het perspectief over het openbaar bestuur, door de vergelijking met
andere stelsels (verruiming).
Wat is bestuursgeschiedenis?
Structuur en organisatie, functioneren en functionarissen van het openbaar
bestuur in het verleden.
Hoe, het en waarom (verklarende vragen).
Ideeën over gewenste ordening (normatievere benadering).
Vier perioden in de bestuursgeschiedenis:
1. Makelaarsstaat (periode I) indirect en collegiaal bestuur (1555-1795).
2. Nationalisatie (periode 2) van statenbond naar centraal geleide eenheidsstaat
(1795-1848).
3. Specialisatie (periode 3) van nachtwakersstaat naar verzorgingsstaat (1848-
1890).
4. Waarborgstaat (periode 4) van verzorgingsstaat naar voorwaardenscheppende
staat (1980-)
2
, Staatsvorming ontstond door (/ mechanismen):
1. Oorlogen oorlogen worden groter en duurder, er wordt meer van burgers gevraagd. Er
wordt belasting geheven en dit wordt gecoördineerd.
2. Rationalisering voornamelijk vanaf 2e en 3e periode; volgens Weberiaans model
denken.
= Op basis van regels en de toepassing hiervan besturen.
Staat Kenmerkend voor tijd Politieke ontwikkelingen
Makelaarsstaat De Republiek der Verenigde Bourg-Habs. Dynastie (opstand o.l.v. stadhouder
Nederlanden (1555-1795) Willem van Oranje).
- Beeldenstorm Republiek der Verenigde Nederlanden (erkenning
- Gouden Eeuw 1648): soevereinde macht statencolleges gewesten,
- Tachtigjarige Oorlog stadhouders.
Met/zonder Oranjes, zwaartepunt bij Holland.
Twee belangrijke raadspensionarissen van gewest
Holland:
- Johan van Oldenbarneveldt.
- Johan de Witt
Openbaar bestuur:
1. Statenbond: soevereiniteit gewesten, maar ook
samenwerking (met name defensie en kolonies).
- geen ‘lager’ en ‘hoger’ bestuur; stadsbestuurders
hadden dus grote besluitvorming (ook op nationaal
niveau).
- grootste deel bestuurswerk op lokaal niveau,
collegiaal (colleges, dus geen grote machtshebbers).
- bestuur en recht in een hand.
2. Makelaarsstaat:
- Overheid actief in aantal sectoren: direct, vaak
indirect (toezicht, vergunningenverlening). Maar
uitvoer door maatschappelijke organisaties.
- Maatschappelijke zelforganisatie.
3. Vooral politieke bestuurders, beperkt aantal
ambtenaren
- Sociaaleconomische status bepalend.
4. Burgerinvloed via rekesten (verzoekschriften op lokaal
niveau, heel incidenteel).
(Bottum-up)
- Van onderaf heeft het bestuur zich ontwikkeld, bestuur vond
voornamelijk op lokaal niveau plaats.
- Gewesten gingen zich later verenigen/ samenwerken, maar
dit werd op lokaal niveau gevoed.
- Burgerinvloed via verzoekschriften, op basis hiervan
ontstond beleid; niet door een centrale overheid.
Toevoegingen:
- Ieder gewest moest instemmen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller uni20233. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.86. You're not tied to anything after your purchase.
