Dit is een uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges en collegeslides van het vak Neuropsychologische Assessment die gegeven zijn door Ruth Mark in het schooljaar . Er zitten enkele afbeeldingen bij om de stof te verduidelijken.
Wat is neuropsychologische assessment?
Het is een andere methode om de hersenen te onderzoeken door het gedragsproduct ervan
te bestuderen wat is de uiting van de beschadiging in de hersenen?
Het gedrag kan door allerlei dingen beïnvloed worden
- De aard, omvang, locatie en duur van de laesie is de laesie plotseling (zoals bij een
beroerte) of langdurig (zoals bij een langzaam groeiende tumor)?
- Het slecht functioneren van neurale netwerken
- Leeftijd, geslacht, fysieke conditie, psychosociale achtergrond en de status van de patiënt
- Individuele neuro-anatomische en fysiologische verschillen
De belangrijkste doelen van de neuropsychologische diagnostiek
Differentiële diagnose
- Wat zijn verschillen tussen mensen?
- Bijvoorbeeld bij dementie: niet iedereen heeft dezelfde vorm van dementie
- Wat voor type heeft deze persoon?
Planning van de behandeling
- Wat is goed en wat niet?
- Wat zijn de sterke en zwakke kanten van de patiënt?
- Als we weten wat de sterke kanten zijn, dan kunnen we zien wat mensen nog kunnen in
het dagelijks leven
Het volgen van het revalidatieproces
- Door middel van follow-up testen
- Is de functie hetzelfde gebleven of is het slechter geworden?
- Werkt de behandeling of niet?
Legale processen
- Is er sprake van malingering?
- Dit houdt in dat iemand slechter presteert dan dat ze daadwerkelijk kunnen om op die
manier geld te kunnen krijgen van de verzekering
Het doel van neuropsychologische beoordeling is niet alleen het verzamelen van
testgegevens (cognitief, emotioneel en functioneel), maar ook het begrijpen van het gedrag
van de patiënt in de context van de omgeving waarin hij/zij functioneert
Structuur-functie
Functie Hersenstructuren
Aandacht Alle gebieden, maar vooral frontaal
Visuele waarneming Visuele cortex (occipitaal kwab)
Geheugen Hippocampus, thalamus, mammiliary bodies,
fornix, prefrontaalkwab
Taal Linker hemisfeer, gebied van Broca en Wernicke
Executieve functies Frontaal kwab en feedback loops
Beweging Basale ganglia, cerebellum en cortex
, Emoties Amygdala, cortex en rechter hemisfeer
Let op: je zegt niet “executieve functies zitten in de frontaalkwab” je zegt “de
frontaalkwab is betrokken bij executieve functies”
Globale aspecten
We kijken naar alle leeftijden, dus niet alleen bij oude mensen
Je kijkt ook naar de comorbiditeit en polyfarmacie, omdat deze vaker voorkomen bij ouderen
- Comorbiditeit: wanneer iemand meerdere stoornissen/ziektes tegelijk heeft
- Polyfarmacie: wanneer iemand meerdere soorten medicatie tegelijk neemt
Je probeert de prestaties van de patiënt te maximaliseren: je kijkt naar de sterke en zwakke
punten
Individuele verschillen lijken vaak meer extreem te zijn in mensen met hersenletsel
Het is belangrijk om te kijken naar het pre-morbide niveau van het functioneren hoe deed
iemand dit voor het hersenletsel?
Psychometrie
Belangrijk om te kijken naar
- Betrouwbaarheid
- Validiteit
- Normen en scheeftrekken
- Standaardiseren van scores
- Correlaties tussen tests
Een test is goed als het
- Een ecologische validiteit heeft: het meet wat het moet meten
- Alle relevante gedragsdomeinen bestrijkt
- Vloer- en plafondeffecten vermijdt: als alle patiënten een 0 scoren op de test, is de test
niet goed
- Eenvoudig te beheren en te scoren is
- Vergelijkbaar is met het werk van andere onderzoekers
Procedures in een neuropsychologische beoordeling
De patiënt gaat vaak eerst naar de huisarts, omdat ze klachten hebben (behalve bij zoiets als
een ongeluk)
Vervolgens vindt er een neurologisch onderzoek door de neuroloog plaats
De neuroloog verwijst de patiënt door naar de klinische neuropsycholoog
Die bedenkt dan welke aanpak hij/zij gebruikt: vaste batterij of flexibele benadering?
Dan komt het klinische interview
Hierna wordt de casusgeschiedenis verzameld
Dan komen pas de neuropsychologische testen
Je bepaald het pre-morbide niveau van de patiënt
Je scoort en vergelijkt de testresultaten met leeftijdsnormen
Dan wordt er een diagnose gesteld en worden er aanbevelingen gegeven voor behandeling
dit gebeurt in samenwerking met een multidisciplinair team
Er wordt een verslag gemaakt en de patiënt wordt voorzien van feedback en een mogelijke
follow-up
Neurologisch en laboratorium examen
Een neuroloog test de motorische functies, sensaties, reflexen en doet een korte Mentale
Status-onderzoek
In het laboratorium worden alle scans gedaan: CT, MRI, fMRI, SPECT, PET, EEG, ERP etc.
Veel patiënten krijgen nooit een scan
, Dit kan verschillende redenen hebben: er kan geen belang zijn, de diagnose kan nooit
gegeven worden of het kost teveel
Daarnaast zie je niet altijd alle laesies op een scan
Er zijn ook andere methoden die je kan gebruiken: angiografie, lumbale puncties voor CSF of
bloedprikken
Bij een lumbale punctie wordt er CSF afgenomen dit wordt alleen gedaan als er sprake is
van zwelling in de hersenen of als ze bijvoorbeeld willen kijken naar bio-markers van
Alzheimer
Het klinisch interview
Je brengt in kaart wie de patiënt is
Je probeert een klik te krijgen met de patiënt empathie is belangrijk
Begin met open vragen
De vragen worden steeds specifieker checklists kunnen helpen
Ook de partner wordt geïnterviewd, omdat deze niet altijd overeenkomen met elkaar
Observatie
Testresultaten zeggen weinig zonder ze te integreren in een algemeen beeld van de patiënt
Je moet kijken naar verschillende dingen
- Fysieke toestand, uiterlijk
- Communicatie tussen de patiënt en de tester
- Oriëntatie, begrip van de situatie
- Emotionele reacties
- Hoe gaat de patiënt om met het testen?
- Hoe werken de zintuigen?
- Kan de patiënt goed bewegen?
- Hoe is de spraak/taal?
- Is de patiënt geconcentreerd?
- Is er iets ongewoons/apart?
De casusgeschiedenis
Dit is belangrijk om te kijken hoe de patiënt was voor het hersenletsel: is er sprake van
verandering?
Hierbij kijk je bijvoorbeeld naar opleiding: hoe hoger het IQ, hoe beter de testprestatie
Andere factoren zijn werk, persoonlijkheid, relaties, hobby’s, ziektes, medicijnen
Hierdoor krijg je een idee van het functioneren voor het hersenletsel pre-morbide
functioneren
Test
Je selecteert een test op basis van
- Voorspellingen van problemen die waarschijnlijk gevonden worden
- Beschikbare tijd om de test uit te voeren en de tolerantie van de patiënt
- De geschiktheid van testen
- Of de testen aangepast kunnen worden om de problemen bij motoriek/spraak etc. te
omzeilen
Neuropsychologische testen
Cognitieve functies kunnen hiermee getest worden, bijvoorbeeld aandacht, taal, geheugen,
executieve functies etc.
Kies tests die andere professionals gebruiken
Is er sprake van tijdsdruk?
In welke omgeving zit je?
, Let op vloer- en plafondeffecten, de capaciteiten van de patiënten etc.
IQ en andere compositiescores
Mensen met een hoge opleiding en een hoog IQ scoren vaak beter op testen
Hiervoor moet je corrigeren
Samengestelde scores verbergen wat de echte sterke en zwakke punten van een patiënt zijn
mensen kunnen dezelfde totaalscore hebben, maar ze kunnen fouten maken op andere
items van de test
Prestatiepatronen zijn belangrijker wanneer men wil weten hoe een patiënt functioneert
Meten van pre-morbide werking
Dit is belangrijk omdat je een baseline nodig hebt om te kijken of de huidige prestaties van
de patiënt te vergelijken zijn met de prestaties van voor het hersenletsel
Vanwege deze reden zijn normen ook alleen een richtlijn en geen regel/eis
Een goede manier om het pre-morbide IQ van een mens te meten is de Nederlandse Leestest
voor Volwassenen (NLV)
Deze test is namelijk niet gevoelig voor hersenbeschadiging het is een goede vergelijking
met het echte pre-morbide niveau
Het is het beste om een test te doen voor de beschadiging, maar dit kunnen we bijna nooit
doen
Een andere manier is om te luisteren naar naaste familieleden over of de patiënt is
veranderd of niet
Nederlandse Leestest voor Volwassenen (NLV)
Er worden 50 multi-syllabische, laagfrequente woorden getoond met onregelmatige
spellingsafhankelijke correspondentie
De patiënt moet deze woorden voorlezen, bijvoorbeeld
- Cadeau
- Circulaire
- Funiculaire
- Oecotype
De woorden worden steeds moeilijker, waardoor de patiënt fouten gaat maken
Het aantal uitspraakfouten worden in de score berekend
Het is belangrijk om zelf te oefenen, zodat je weet hoe de woorden uitgesproken moeten
worden
Het is niet mogelijk om deze test te gebruiken bij mensen die last hebben van afasie
De NLV onderschat het pre-morbide vermogen van mensen met dementie
Best Performance Method (BPM)
Je doet heel veel testen bij de patiënt en kijkt dan wat de hoogst scorende testen zijn
Dat wordt dan gebruikt als het pre-morbide niveau
Het idee hierachter is dat men denkt dat je niet beter kan presteren dan je biologische
vermogen en zo dus kan schatten wat het pre-morbide niveau is
Hoe diagnosticeer je een patiënt?
Vergelijk de verwachte en waargenomen prestaties met verschillende tests voor elke
testscore bij statistisch significante discrepantie praten we over een tekort
Er zou dan een tekortpatroon moeten ontstaan
Dit patroon moet je vergelijken met bekende patronen voor specifieke neurologische
patiëntgroepen
Je kijkt niet naar één score, maar naar verschillende dingen om een diagnose te stellen:
neurologie, neuropsychologisch functioneren, observatie, casusgeschiedenis etc.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imkepeters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.36. You're not tied to anything after your purchase.
