Summary
Samenvatting antropologie semester 2
- Course
- Institution
Samenvatting van antropologie van het hele semester --> ppt + eigen notities en eigen verduidelijking
[Show more]
Seller
Follow
mdvkuleuven
Reviews received
Content preview
Inleiding in de antropologie en criminologische thema’sLes 1: inleiding in de antropologie
Wat is antropologie?
Initieel, rond 19e eeuw vooral gericht op het bestuderen van andere culturen:
- Studie van de ‘ander’
- Studie van niet-westerse culturen
- Studie van ‘oude’ culturen
- Studie van oude civilisaties, beschavingen die ver van ons staan en anders zijn
Zusterdiscipline van criminologie, sociologie,…
Wetenschapsantropologie
Antropologen bestuderen ook wetenschappers. Verschillende onderzoekers hebben zo ook de basis
gelegd van de wetenschap en techonologieonderzoek
Gevangenissen
Er zijn ook antropologen die in gevangenissen werken. Gevangenissen zijn ook microsamenlevingen.
De relatie tussen personeel en gedetineerden wordt ook onderzocht
Definitie van antropologie volgens KUL
Antropologie bestudeert sociale processen van onderuit en plaatst de actoren die in deze processen
betrokken zijn centraal. Toch zullen deze processen overal ter wereld anders worden ingevuld, en een
andere uitkomst kennen. De antropologie onderzoekt het complexe samenspel van economische,
politieke, sociale en culturele factoren, en heeft daarbij oog voor gelijkenis en verschil.
- Van onderuit: vanuit microsituatie vertrekken (bottom) alledaagse leven staat centraal
- Actoren: rol van de actoren
- Aandacht voor hoe processen zich anders vertalen in andere delen van de wereld
Wat is antropologie
- Antropos (mens) – logos (kennis)
o ‘Kennis over mensen’
o Sociale antropologie: kennis over mensen in maatschappijen (als lid ve
maatschappij) vooral over sociale relaties
o Culturele antropologie: kennis over gecultiveerde mensen (als drager van cultuur)
vooral over ideeën die mensen hebben over bepaalde dingen
o Vanuit het standpunt van de actoren zelf: emic <-> etic
Emic = begrepen vanuit het perspectief van actor zelf bv. Kennis van taal in
haar subtiliteit
Etic = hoe wij als buitenstaanders naar problematieken kijken bv. Kennis van
de taal in haar globaliteit (bv. Wij die Engels leren)
o VERSCHIL:
Sociaal: meer aandacht aan de sociale relaties, hoe sociale relaties bepalend
zijn om menselijk handelen te verklaren. De sociale groepen, stammen
, Cultureel: de manier waarop mensen zich in een omgeving toe eigenen en
daar betekenis aan gaan geven
Wat doet de antropoloog
- Op zoek gaan naar connecties tussen en in samenlevingen
- “Antropology asks large questions, while at the same time it draws its most important
insights from small places” (Eriksen 2001)
- “Ethnography is recording and analysis of a culture or society, usually based on participant
observation and resulting in a written account of a people, place or institution”
- Antropologie dmv etnografie etnografie = methode van antropologie
- Een antropoloog probeert bepaalde sociale problemen of vraagstukken te begrijpen, waarbij
men niet alleen aandacht heeft voor 1 samenleving
Cultuur als centraal begrip
Van Dale: “de culturele antropologie is de wetenschap van de mens als cultuurdrager”
Culturele variëteit of diversiteit binnen de mensheid (zowel binnen een cultuur als tussen culturen)
als centrale focus
Veelzijdige manier waarop het ‘mens-zijn’ beleefd wordt
Verschillende manieren van spreken (talen), eten, huizen bouwen, kledij, opvoeden, politiek,
organiseren, geloven etc…
o Tussen verschillende culturen
o Binnen één en dezelfde cultuur (bv. Vlaams zijn)
Er zijn veel verschillende manieren om hetzelfde te doen
Cultuur komt van het Latijnse “colère” – cultiveren
- Kennis over de manier waarop de mensheid zich de omgeving toe-eigent, zich eigen maken
van een bepaalde context, omgeving met onderscheid tussen de natuurlijke staat en de
gecultiveerde vorm
- Niet ‘natuurlijke staat’, maar hoe deze wordt omgevormd en gecultiveerd (bv.
Transformatieproces van tarwe naar brood)
Cultuur is moeilijk te defeniëren
- Kroeber & Kluckhohn: 161 definities!
- Ambigue begrip:
o Datgene wat mensen onderscheidt van dieren (universeel) iets typerend voor de
home sapiens
Moet worden genuanceerd: dieren hebben ook cultuur
o Datgene wat één specifieke groep onderscheidt van een andere groep
(particulariteit)
- Spanningsveld tussen universaliteit en particulariteit: wat hebben we met elkaar gemeen
en wat is zeer specifiek aan verschillende groepen bv. Verwantschap, religie, wetten,…
,Universaliteit vs. Particulariteit
Drie centrale vragen:
1. Bestaan er universele, algemeen gedeelde principes bij de mensheid of niet (universaliteit vs
particulariteit)?
2. Welke variaties bestaan er op één en hetzelfde principe?
3. Hoe zal één specifieke variatie zich verspreiden over verschillende culturen?
Bv. Verwantschap als algemeen principe nucleair gezin als variatie
Wat versta je onder verwantschap?
- Soms broer van vader zelfde statuut als vader in sommige culturen
- Vader meerdere vrouwen
- Adoptie is biologie altijd de basis?
Hoe heeft het Westerse model van ‘nucleair gezin’ zich verspreid over de wereld? (diffusionisme,
globalisering)
- Begrijpen hoe bepaalde relaties (variaties) populair, gezaghebbend en dominant worden
hoe processen van modernisering een culturele verandering met zich meebrengen
- Diversiteit van mensen als centrale focus ook toegepast op andere thema’s (politiek,
religie, kledij, muziek,…)
- Gemeenschappen leven niet geïsoleerd, maar aan elkaar verbonden
Etnocentrisme vs. Cultuurrelativisme
Etnocentrisme = situatie of cultuur interpreteren en begrijpen vanuit je eigen bril eigen maatstaf
nooit loslaten niet wat antropologen doen
Cultuurrelativisme = situatie of cultuur interpreteren en begrijpen vanuit de positie van de mensen
waarmee je samenwerkt zo goed mogelijk referentiekader van onderzochte groep proberen te
begrijpen (eigen oordeel tussen haakjes plaatsen) cultuurrelativisme van de antropologie vaak
controversieel!
- Kan leiden tot nihilisme
Cultuurrelativisme als methode
- Tijdens antropologisch onderzoek
o Noodzakelijk om eigen voorkeuren, overtuigingen en gevoeligheden (tijdelijk) opzij te
zetten
o Pogen om tot een ‘correcte’ weergave te komen van de leefwereld van de mensen
waarmee je samenwerkt
- Oog hebben voor diversiteit aan wereldbeelden en praktijken:
o Verschillen in omgangsvormen (bv begroeten, taal, eetpatronen,…)
o Verschillen in concepten (cf. begrippen zoals God, religie, liefde,.. zijn niet
universeel)
, o Verschillen in gevoeligheid (bv. Pijn) vaak snel oordeel over mensen die hun
lichaam toetakelen
Bv. Vrouwenbesnijdenis
- Transcultureel en verschillende religies (christendom, islam, animisme)
- Vrouwen spelen vaak een actieve rol
- Besneden vrouwen = propere vrouwen
- Hoe ga je daarmee om?
o Normatief: barbaars, vrouwenonderdrukking,..
o Antropologisch (en wetenschappelijk)
Waarom? Welke vormen bestaan er? Welke betekenis heeft het? Welke
discussies bestaan er rond? proberen te praktijk te begrijpen vanuit
intern perspectief
- Niet alleen stilstaan bij andere culturen, maar ook kijken naar vanzelfsprekendheden van
eigen culturen !!!
o Bv. welke transformaties, en daarmee gepaarde vormen van ‘pijn’, worden als
‘normaal’ beschouwd, en welke als onaanvaardbaar?
Missie van de discipline: het vreemde vertrouwelijk maken en het vertrouwelijke vreemd
Datgene dat evident is voor ons vreemd maken
Het vreemde vertrouwelijk maken…
Diversiteit en variaties in het menselijk bestaan zichtbaar maken en leren begrijpen (bv.
Verschillende vormen van partnerkeuze, eetpatronen, muziekvormen, kledingstijlen,…)
… en het vertrouwelijke vreemd
Het vanzelfsprekende vreemd maken
Betekent een afstand ten aanzien van wat wij ‘vanzelfsprekend’ vinden (wordt een studieobject)
- Defamilariarizing the familiar
- Eigen vanzelfsprekendheden in vraag stellen
- Reden waarom antropologen vaak controversieel zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mdvkuleuven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now