Wondzorg
1.Inleiding
Rekening houden met de hele patiënt
Multidisciplinaire aanpak
2.Wettelijk kader
B1 handeling
Prestaties zonder medisch voorschrift
Voorbereiding, uitvoering en toezicht op:
Wondzorg – stoma zorg – wonden met wieken, drains
B2 handeling
Prestaties met medisch voorschrift
Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op
Verwijderen van cutaan hechtingsmateriaal en wieken en drains
Verwijderen cutane katheters
Therapeutische baden
raadplegen van geschreven of mondeling voorschrift
3.Anatomie en fysiologie van de huid
Functies van de huid
Bescherming: koude en warmte – irritatie – druk – stof – chemische substanties – bacteriën en
virussen
Elasticiteit speelt rol
Verdedigen tegen micro organismen
Absorptie actieve bestanddelen
Zweetsecretie – thermoregulatie
Registratie van druk, pijn,…
1
, 3.1. Structuur:
Epidermis of opperhuid: beschermlaag van de huid
Bestaat uit 5 lagen
Basale laag levendige cellen
Melanocyten huidpigmenten, melanine
Stratum spinosum celverbindingen of demosomen
Granulaire laag keratohyalinedruppels vormen granulen
Hoornlaag of stratum corneum dode cellen zonder kern
Dermis
Papillaire laag: losmazig bindweefsel collageen en elastinevezels
o Gegolfde overgang met bovenliggende epidermis
o Capillairen, terminale zenuwen en lymfevaten
Reticulaire laag: stevig netwerk met gerangschikte collageen weefsels
o Stevigheid en elasticiteit
Dermis bevat: bloedvaten, lymfevaten, zenuwuitlopers, zintuigcellen, afvoerbuizen van
zweet en talgklieren doorboren opperhuid
Adnexiële structuren: vormen reservoir aan epidermale cellen epitheel kan groeien na
wonden
Hypodermis
Subcutis met fibreuze banden die cutis met fascia verbinden
Er tussen zijn vetkussentjes structureel, mechanische en isolatische buffer
4.Wonden
4.1. Definitie
Wond: pathologische toestand waarbij weefsel onderling van elkaar zijn gescheiden of vernietigd
zijn. Er zijn open en gesloten wonden
Kunnen overal voorkomen maar worden geassocieerd met defect of beschadiging tov
fysieke, mechanische, thermische beschadiging
Sommige weefsels kunnen zich zelf herstellen
4.2. Fasen in de wondgenezing
4.2.1. Ontstekingsfase
Acute ontstekingsreactie en opruiming dood weefsel
1. Vasodilatie van arteriën capillaire druk daalt en vocht neemt toe, RBC en
bloedplaatsen gaan uit bloedbaan naar wond en geven bloeding
2. Er komt vasoconstrictie bloedverlies beperken, om te stelpen gaan bloedplaatsen in
actie komen, er komt fibrinogeen met fibrine draden
3. Leukocyten ruimen dood weefsel op door fagocytose en digestie (lymfe)
4. Overblijvende debris wordt geresorbeerd via lymfestelsel of pus uit wond gestoten
Klinische tekenen bij deze fase:
o Zwelling, roodheid, warmte, pijn en druk
Macrofagen: zijn niet belangrijke opruimcellen maar wel nuttig voor specifieke afbraak
en omzettingsprocessen die de weg klaarmaken voor fibroblasten
2
, 4.2.2. Granulatiefase
Vorming nieuwbindweefsel en nieuwe bloedvaten
Fibroblasen produceren collageen en elastine nieuw netwerk waar macrofagen,
endotheelcellen en fibroblasten zich in kunnen bewegen om wondbed op te vullen.
Endotheel cellen gaan aan beschadigde capillairen, weefselknoppen maken die hol zijn
en binnen gaan in collageennetwerk rood korrelig aspect= granulatiefase
Nieuwe capillairen zijn essentieel voor aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen tot
centrum van wond neovascularisatie
4.2.3. Maturatiefase
Bindweefselreorganisatie, wondcontractie en epithelialisatie plaats
Na piek van collageen neemt weefselsterkte van wonden toe door remodellering van
collageen dan door toename ervan
Fibroblasten gaan naar myofibroblasten die wondranden samentrekken en zo
wondcontractie geven
Nieuwe vorming van epitheel dit kan door
Basale door mitose cellen over wond opp van wondranden naar centrum toe.
Uit haarfollikels, sebumklieren en zweetklieren vormen epitheel eilandjes
Met contact bij andere epitheel cellen stopt celprofilatie
Epithelialisatie: beschermt wond tegen vochtverlies en indringen MO
Bij hechtingen start epithelialisatie binnen 24uur
Grotere hebben eerst collageenformatie en vorming van granulatieweefsel nodig
4.2.4. Littekenvorming
Maturatie van collageen neemt litteken eigenlijke vorm aan
Eerste weken: zacht en fragiel wordt dikker, harder en sterker wit, soepel
Dit kan maanden tot een jaar duren
4.3. Verschillende types wondzorg
4.3.1. Genezing per priman
Zuivere wond zonder necrose zonder contaminatie en zonder vreemde lichamen
Gladde wondranden – geen belemmerende factoren
Kan primair gesloten worden door hechting
Bv biopsiewond
4.3.2. Genezing per secundam
Wonde die gecontamineerd is met necrose, vreemde lichamen en desnoods infectie
Aandoeningen die wondgenezing vertragen vaatziekten of diabetes
Granulatieweefsel voor opgroeien van wond en is contractie verantwoordelijk voor wond
opp. wondbed komt voor epithelialisatie
Bv chronische ulcus
4.3.3. Regeneratieve wondgenezing
Enkel opperhuid is beschadigt raakt geheeld door proliferatie van epitheel cellen in
wondranden en adnexen in diepte van wond
Bv: schaafwonde of donorplaats
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cato-mannaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.