Summary
Samenvatting sociolinguïstiek (F0UK9a)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van de slides met notities uit de les
[Show more]
Seller
Follow
bedrijfscommunicatieschakeljaar
Content preview
SOCIOLINGUÏSTIEKINHOUD
Inleiding ................................................................................................................................................... 3
Definities .............................................................................................................................................. 4
Sociolinguïstiek = socio + linguïstiek ................................................................................................ 4
Coördinatieproblematiek ................................................................................................................. 5
Literatuur ......................................................................................................................................... 5
Ontstaan ........................................................................................................................................... 5
Afbakening ....................................................................................................................................... 6
1 Intersprekervariatie ......................................................................................................................... 7
1.1 Landmarks Labov ..................................................................................................................... 7
1.1.1 Martha’s Vineyard ............................................................................................................... 7
1.1.2 New York City ...................................................................................................................... 9
1.2 Ingrediënten variationeel onderzoek .................................................................................... 11
1.2.1 Basisclaims van variationele sociolinguïstiek .................................................................... 11
1.2.2 Ingrediënten van variationeel onderzoek (7) .................................................................... 12
1.3 Regionaal & sociaal dialect .................................................................................................... 17
1.3.1 Sociaal dialect .................................................................................................................... 17
1.3.2 Regionaal dialect ............................................................................................................... 21
1.3.3 Interactie regionale en sociale variatie ............................................................................. 22
1.4 Gender, leeftijd, cultuur en cognitie ..................................................................................... 23
1.4.1 Geslacht vs. Gender ........................................................................................................... 23
1.4.2 Formeel vs. Informeel........................................................................................................ 25
1.4.3 de gender paradox ............................................................................................................ 27
1.4.4 case studies Nederlands .................................................................................................... 27
2 Intrasprekersvariatie ...................................................................................................................... 29
2.1 Context beïnvloedt stijl ......................................................................................................... 29
2.2 Publiek ................................................................................................................................... 31
2.2.1 Leeftijd ............................................................................................................................... 31
2.2.2 Taalcompetentie................................................................................................................ 33
2.2.3 Doelgroep .......................................................................................................................... 35
2.2.4 Accommodatie .................................................................................................................. 36
2.3 Casestudie: kopiegedrag ....................................................................................................... 38
1
, 2.3.1 Kopiegedrag op verschillende niveaus .............................................................................. 39
2.3.2 Redenen voor kopiegedrag ............................................................................................... 42
3 Taalattitudes .................................................................................................................................. 44
3.1 Wat zijn attitudes? ................................................................................................................ 44
3.2 Hoe meet je attitudes? .......................................................................................................... 44
3.2.1 Societal treatment ............................................................................................................. 44
3.2.2 Directe methodes .............................................................................................................. 45
3.2.3 Indirecte methodes ........................................................................................................... 45
4 Multimodale variatie ...................................................................................................................... 49
4.1 Inleiding ................................................................................................................................. 49
4.2 Variatie in articulatoren ........................................................................................................ 50
4.3 Culturele/ regionale variatie ................................................................................................. 50
4.4 Gendervariatie ....................................................................................................................... 51
4.5 Eigen onderzoek .................................................................................................................... 51
2
,INLEIDING
VARIANTEN EN VARIËTEITEN:
Niet iedereen spreekt/ schrijft op dezelfde manier:
- Verschillende manieren om iets uit te drukken = TAALVARIANTEN
o Gij / jij
o Hallo / juuw
o /me:/ / /mei/ - mee/mej
- Er bestaan taalvarianten op verschillende talige niveaus
Een groep varianten kunnen samen 1 variëteit worden:
Nederlands van Nederland Nederlands van België
- Combinatie van taalvarianten vormen samen een TAALVARIËTEIT:
o Binnen een taalvariëteit kunnen subgroepen ontstaan
o Variatie is niet random. Het is systematisch en sterk, er kleeft een sociale betekenis
aan, via uitspraak geef je een stukje van jezelf kwijt
o Niet iedereen gebruikt in dezelfde context dezelfde varianten
o Veel vormelijke variatie, andere klanken, andere woorden
o Verschillende varianten samen vormen 1 variëteit, variëteiten zijn moeilijk te
benoemen
▪ Standaard
▪ Dialect
▪ Jongerentaal
▪ Vaktaal
▪ Tussentaal …
- Sociale betekenis van varianten
o Variatie is niet random, er zit systematiek aan en daardoor sociale betekenis
o Luidheid, klanken, uitspraak… zorgen ervoor dat je meteen een oordeel hebt
- Variatie
o Intersprekervariatie: variatie tussen (groepen) sprekers
▪ jongeren ≠ ouderen
▪ mannen ≠ vrouwen
▪ Vlamingen ≠ Nederlanders
o Intrasprekervariatie: variatie binnen taalgebruik van 1 spreker
▪ jongeren in de klas
3
, ▪ nieuwslezer aan de eettafel thuis
▪ advocaat bij zijn mama in het rusthuis
Conclusie
- Variatie is omnipresent, het is geen ‘uitzondering’
- Context (inclusief spreker en hoorder) bepaalt de variatie
- Sociale betekenis van varianten
Variatie is systematisch en wordt bepaald door context, context omvat ook spreker en luisteraar zelf
Variatie is niet keurig, er zit structuur in en hangt daarom samen met groepjes waarvan je wil tonen
dat je er bij hoort of net niet.
Bepaald accent kan als negatief of positief gezien worden.
DEFINITIES
SOCIOLINGUÏSTIEK = SOCIO + LINGUÏSTIEK
William: geboorte sociolinguïstiek: relatie tussen sociale factoren en taalgebruik
- Als we jong zijn gebruiken we ander taalgebruik dan wanneer we oud zijn
- Leeftijd kan een impact hebben op talige keuzes die we maken, omdat we tot een bepaalde
groep behoren maken we talige keuzes
SOCIO
Sociale context georganiseerd in netwerk van overlappende sociale groepen:
- De prof
- De papa
- De standardsupporter
- De Belg…
➔ Groepsaffilitatie uitdrukken/ prijsgeven door taalgebruik
Sociale betekenis die vasthangt aan de variëteit die je kiest wordt opgepikt door anderen
Soms kiezen om informatie bewust prijs te geven door bewust te kiezen voor varianten die
kenmerkend zijn dat je tot een bepaalde groep behoort
LINGUÏSTIEK
Taal is een combinatie van woorden en grammatica → zo mis je heel wat, er zijn oneindig veel
correcte/juiste zinnen
- Ontbreekt: pragmatische regels, verwachtingen die je hebt, ironie
o vb geen afgebakende lijst maken waarin 'plezant' leuk betekend of juist niet
o vb je hebt koud en wil dat het raam toegedaan wordt, je zegt ik heb koud en
verwacht dat iemand het raam toedoet
o vb woorden die binnen bepaald groepjes bepaalde betekenis hebben (paddenavond:
avond waar alleen lelijke vrouwen aanwezig zijn)
- Combinatie tussen woordenboek en spraakkunst is onvoldoende om te beschrijven wat taal
is, het is meer dan dat
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bedrijfscommunicatieschakeljaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.94. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50990 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now