1. Over doelen en visies
1.1. Inleiding
Taal is de zuurstof in het onderwijs
Taal doet leren
Taal is alomtegenwoordig in de kleuterklas en moet de aandacht voor taal ook
alomtegenwoordig zijn
Taalonderwijs is heel ruim:
Allerlei taalactiviteiten (bv. verhalen brengen, spelen met poëzie, taalspelletjes,
gesprekken, voorbereidend schrijven, drama)
Het talig ondersteunen van alle activiteiten in de klas, van alle routines, van alle
speel- en zorgmomenten
2 belangrijke vragen:
Welk doel heeft taalonderwijs?
Welke globale visie is er op taalonderwijs?
1.2. Ontwikkelingsdoelen
Weten welke ontwikkel doelen er zijn en wie ze bepaald heeft.
Weten waar je ontwikkel doelen kunt vinden.
Waarom leren we op school taal?
o Om situaties beter te kunnen aanpakken = communiceren
Cultuurgebonden ontwikkeling (de ander)
o Om eigen gedachten, gevoelens en ervaringen te verwoorden =
conceptualiseren
Persoonsgebonden ontwikkeling (ik)
Taal = een middel -> geen doel op zich -> niet leren over taal MAAR taal leren gebruiken
Wat moeten we kinderen leren zodat ze ‘taalvaardig’ worden?
o De overheid heeft ontwikkeldoelen vastgelegd ‘OD’ voor Nederlands
(= minimumdoelen die een kleuterschool moet nastreven)
Voor de lagere school ook doelen, dit noemen ze eindtermen
Verschil:
Eindtermen: moeten behaald worden op het einde van het
6e leerjaar
Ontwikkeldoelen: zijn doelen waar de leraar naar moet
streven maar niet hoeft te behalen
5 rubrieken:
Luisteren
Spreken
Lezen
Schrijven
Taalbeschouwing
Taalgebruik:
Mondelinge vaardigheden: luisteren en spreken
Schriftelijke vaardigheden: lezen en schrijven
Productieve vaardigheden = produceren: spreken en schrijven
Receptieve vaardigheden = begrijpen: luisteren en lezen
Taalbeschouwing:
, Nadenken over taalgebruik en taalsysteem in allerlei situaties om zo taalgebruik
te verbeteren
1.3. Doelen op netten
Hoe vertalen de verschillende netten de ontwikkelingsdoelen in eigen doelen?
De lijst met ontwikkelingsdoelen is beperkt, maar er is veel ruimte om eigen
invulling te geven
Verschillende onderwijskoepels hebben hun eigen doelenlijsten gemaakt, met
hun eigen accenten
Taal in het leerplan Zill
Zill doelen kunnen selecteren bij een activiteit die we gezien hebben
Vertellend voorlezen
Vrij vertellen
Verhaal opbouwen
Spelen met een vers
Aangeven hoe je een ZILL doel kan verwerken
6 ontwikkelthema’s uit het ontwikkelveld ‘taalontwikkeling’:
1. TOtg : Talige grondhouding
Open staan voor talen & talige diversiteit.
Zo goed mogelijk durven & willen talig uitdrukken.
2. TOmn : Mondelinge taalvaardigheid Nederlands
Begrijpen & overbrengen van een mondelinge boodschap in betekenisvolle situaties.
3. Mondelinge taalvaardigheid Frans
4. TOsn : Schriftelijke taalvaardigheid Nederlands
Begrijpen & overbrengen van een schriftelijke boodschap in een betekenisvolle situatie.
5. Schriftelijke taalvaardigheid Frans
6. TOtn : Taalbeschouwing Nederlands
In of vanuit een betekenisvolle situatie nadenken over taal, mijn taalgebruik en dat van
anderen.
Inzichten toepassen in mijn talig handelen.
1.4. Een visie op taalonderwijs
Onderwijskoepels maakten hun eigen leerplannen -> allemaal gekoppeld aan een bepaalde
visie op taalonderwijs
In de visieteksten van verschillende netten vinden we gemeenschappelijke elementen terug
= principes van goed taalgebruik
Wie is de doelgroep?
Wat moeten we hen leren?
Hoe kunnen we dat aanpakken?
1.5. Elk kind telt
Elk kind is uniek, taak van leraar om kind vanuit observatie te begeleiden (beginsituatie)
, Uitgangspunt = diversiteit -> bijgevolg moet er gedifferentieerd worden in aanbod/aanpak,
uitdagende en motiverende activiteiten
Zorg is voor klasleraar
Elk kind positief en respectvol benaderen
1.6. Elk kind moet Nederlands-vaardig worden
Doel: leren taal gebruiken in functionele situaties
Centraal: taalvaardigheid (luisteren, spreken, lezen en schrijven)
Leraar moet spreekkansen bieden en kleuters leren luisteren naar anderen
Schriftelijke taalvaardigheid= oog hebben voor beginnende geletterdheid
Allerlei schrijfsels, prentenboeken, tekeningen, pictogrammen
Om jezelf uit te drukken moet je ook over woordenschat beschikken
1.7. We bieden interactief taalonderwijs in een veilige en krachtige leeromgeving
2 elementen:
Interactief taalonderwijs
o Pijler 1: sociaal leren: zorgen dat er veel gesprekskansen zijn tussen leraar-
kind en kinderen onderling
o Pijler 2: betekenisvol leren: zorgen voor een rijke context, een rijke biotoop,
want dat lokt interactie uit
Hoekverijking
Uitdagende en zinvolle activiteiten
o Pijler 3: strategisch leren: aandacht hebben voor denkprocessen, die zelf
verwoorden (modeling) en laten verwoorden
Hoe kunnen we iets aanpakken? Wat hebben we nodig?
Voer terugblikgesprekken, denk hardop mee, stel denkstimulerende
vragen aan de kleuters
Wat is modeling?
De leerkracht toont hoe het moet
De Lkr past strategie zelf toe en geeft een voorbeeld aan de
kleuters. Zo kunnen de kleuters het de volgende keer
makkelijker zelf doen.
Bv. Je stelt de vraag: ‘zou Morris zijn bril echt nooit meer
verliezen?’ en geeft ook het antwoord op de vraag: ‘Ik denk
dat hij weer vergeten is dat zijn bril op zijn hoofd staat.
Een krachtige omgeving
o 3 cirkels voor centrum voor taal en onderwijs
De buitenste cirkel:
Positief en veilig leerklimaat
Het kind moet zich goed voelen en betrokken zijn. elk
kind moet positief benaderd worden
Rijk leerklimaat
Het aanbod moet rijk zijn. taal wordt de hele dag
door gestimuleerd
De middelste cirkel:
Betekenisvol leren
Zinvolle en motiverende opdrachten en speelhoeken
voorzien.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller staceyhuysentruyt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.