Actuele thema’s in Argo- en
biotechnologie
nog aanvullen met cursus
1: Voor de 19de eeuw
Beknopte geschiedenis
Mens en dier leven samen van voor de domesticatie
o domesticatie => eigenschappen van dieren selecteren voor menselijke
doeleinde en hierin verder kweken
Breekpunt in de interactie 10 000 jaar geleden
o we gaan van een wereld waarin het dier de wereld van de mens bepaald naar
een wereld waarin de mens de wereld van het dier bepaald
Tot in de middeleeuwen werd een dier gebruikt voor voeding, energie, mobiliteit en
waren de leefwerelden amper gescheiden
o dieren maakte deel uit van hun leefwereld
o wijste naar een hogere werkelijkheid
de bijbel bleef door de Middeleeuwen door de overheersende visie
van de mens op de mens-dier relatie
Tot de middeleeuwen
weinig wreedheid tegen dieren
o als je maar 5 koeien had moest je deze wel goed behandelen
antropomorfisme
o mensenlijke eigenschappen aan dieren toekennen
familienamen (de leeuw), dieren op vlaggen, in verhalen
o leidde tot dierenprocessen, voor misdaden naar de rechter
Middeleeuwen
dubbele houding
o kledij voor honden -> honden van edelen
o kledij van honden -> hondenslagers maken er handschoenleer van, tegen
straathonden
vlees
o varken ! tot de 12de eeuw
o daarna schaap
o later toenamen belang rund
o lange-afstandtransporten -> runden uit Hongarije zelf wandelen naar West-
Europa voor houdbaarheid
vleesconsumptie
o bijna ½ van voedseluitgaven, loopt nadien terug
,2: Voor- oorlogs België (1830-1940)
2.1 Dieren in functie van de akkerbouw
Voor 1880
1750-1850: verdubbeling bevolking door onder anderen aardappelteelt
basisvoeding
o graan (170kg)
o aardappelen (49kg)
vlees beperkt
14 à 49 kg (nu 85kg)
zeer afhankelijk van houdbaarheid en kostprijs
1845: voedselcrisis (aardappelplaag)
laatste voedselcrisis in België, Ieren vluchten naar de vs
Argarische productie in 1846-1880
o Graan: 39%
o Aardappelen: 11%
o Industriegewassen: 8%
o Bosbouw: 2%
o Wol: 0,5%
o Dierlijke productie: 40%
o Vlees: 17%
Melk: 18%
Voor 1880: dieren in functie van de akkerbouw
Belang van veeteelt ambigu (dubbelzinnigheid)
o <20% areaal (opp gebruikt voor een specifieke activiteit) grasland
o >40% landbouwproductie (in geldwaarde)
dieren als ondersteuning of doel?
o Mest + trekkracht?
o Melk + vlees?
o Varken = spaarpot (overschotten)
o Kip = opruimer
o Schapen op hun retour (schapen populatie in België daalt sinds 1846)
2.2 De trend wordt gezet (1880-1918)
Blomme 1993
een cruciale overgangsfase in de transformatie van een traditionele naar een
moderne landbouweconomie in ons land
Maatschappelijke veranderingen voor 1880
industriële evolutie
o minder mensen hebben hun eigen voedselproductie
o betaalbaar voedsel wordt belangrijk
burgeroorlog vs
o snelle ontwikkeling landbouw
, o aanlegspoorwegen -> graan van de vs is goedkoper dan uit ons eigen lang
gevolg = invoer graan
o van in 1865 waar we 90 Kton invoerde gaan we naar 1914 waar we 1,5 Mton
invoerde, we zien dus een enorme stijging
Crisis
aanbod wordt groter dus prijs daalt
desondanks
o 1980: grooste uitgaven van het Belgisch gezin ging naar voedsel
Oprichting Ministerie van Landbouw
Oprichting Belgische Boerenbond
Oprichting Agronomisch Instituut (Faculteit Landbouw K.U.Leuven)
o In Gembloux al in 1860
Staatslandbouwkundigen
Zoeken naar toegevoegde waarden
zoeken naar sectoren dat wel geld kunnen opbrengen
o groenten
o fruit
o sierteelt
o veeteelt
veranderend landschap
o minder akkerbouw en dus meer grasland
Geboorte van een economische sector
groeiende veestapel
o koeien +25%
o varkens +140%
o Leghennen +140%
verbeterde veestapel
o de hoeveelheid melk een koe per jaar geeft stijgt
eerste verwerkende industrie
o stoommelkerij in Gent
beter veevoeder, meststoffen
o kosten van hulpmiddelen stijgen -> deel van de winst gaat hiernaar
WO1 (1914-1918)
onderbreking in aanvoer basisvoeding, het opgezegt systeem valt stil
o omschakeling landbouw traag
zelf graan zaaien maar geen zaai graan hebben -> hongersnood
o opeising vee voor oorlog
, o hongersnood
aantal koeien, paarden en varkens dalen
o trek en rijpaarden voor de oorlog
leghennen -> +30%
o gevogelte was duur maar ze zochten hun eigen eten, hadden weinig
verzorging nodig
2.3 Het interbellum: de geremde groei
(tijd tussen twee oorlogen)
Veeverdeling
grootschalige inzet landbouwspecialisten
o veeteeltconsulent
hierdoor werd in heel West-Europa de landbouw uniformer
o stamboeken
veehouder aanmoedigen om dieren te kweken die productiever waren
(meer melk,…)
o keurkwekerijen
o prijskampen en keuringen
kweken naar stamboek, beste kreeg prijs -> ontstaan van regionale
rassen
Systeemverandering
minder grondgebonden veehouderij
o kippen omheind of overdekt
o varkens binnen
o broedmachines
o schaalvergroting leghennenhouderij
20,4 miljoen hennen in 1929; 712 miljoen eieren geëxporteerd in 1929
beurscrash in new York in 1930, effect ook op ons en handel
stopt
o enkel doelrassen: leghennen
haantjes gedood als eendagskuiken, de opfok en slachtkosten waren
hoger dan de vleesopbrengst
veeziekte moeilijk te bestrijden
o het was economisch te risicovol om grote aantal dieren van dezelfde soort
samen te houden
Maatschappelijke veranderingen
50% gezinsuitgave naar voedsel -> al 10% minder
gemiddeld vleesgebruik steeg
o 1919: 30kg
o 1929: 45kg
wereldcrisis 1930
o comsumptiedaling
o exportverlies
omslag naar producentensteun
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evelienlefilon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.