Veroudering van
bevolking –
uitdagingen voor
verpleegkundige
praktijk
1.Inleiding
Toename 60+ers door stijging van levensverwachting en dalend geboortecijfer
Veroudering dwingt om leeftijdsvriendelijk beleid vorm te geven
Kwetsbaarheid bij ouderen is proces van opeenstapelen van lichamelijke, psychische en sociale
tekorten.
o In functioneren dat kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten
o Functiebeperkingen, overlijden, opname
2.Een kwestie van ontgroening en toename van
levensverwachting
Er zijn meer ouderen dan jongeren én de ouderen blijven ook langer leven.
2.1. Ontgroening van de bevolking
Ontgroening van de bevolking betekent dat het aandeel van de jongeren (0-19 jaar) in de
totale bevolking jaar na jaar afneemt
De ontgroening zal zich nog verder doorzetten in de toekomst.
2.2. Toename van de levensverwachting
Gestegen levensverwachting betekent meer mensen gaan hogere leeftijd bereiken
Vrouwen hoger dan mannen
Kloof tussen mannen en vrouwen verkleint
Belgische bevolkingsvooruitzichten voor 2017-2070 voorspellen levensverwachting toeneemt
2.3. Bevolking vergrijst en verzilvert
Vergrijzing: aandeel ouderen boven 65 in bevolking
Verzilvering: toenemende aandeel oudste ouderen 80 binnen de 65 jaar en ouder
Naar verwachting zal vergrijzingsgolf rond 2040 piek bereiken door uitdoven van
babyboomeffect
2.4. Ontgroening en vergrijzing visueel voorgesteld
Veroudering van bevolking kunnen we afleiden uit leeftijdspiramide van België
Leeftijdspiramide in 188 heeft echte piramide vorm veel geboortes dus brede basis
1
, Leeftijdspiramide heeft in 2025 een profiel van verouderde bevolking smalle basis door
ontgroening en minder scherpe top
Toename ouderen zal tegen 2050 doorzetten en in verhouding zal groep 80plussers
toenemen
2
, 2.5. Ontgroening en vergrijzing genuanceerd
Brussels hoofdstedelijk gewest
Brussels hoofdstedelijk gewest is jonger dan andere 2 gewesten
Brussel heeft grootste deel 80 plussers risico op kwetsbaarheid en zorgafhankelijkheid
Vergrijzing is in Brussel ook meer gekleurd
Toekomstige oudere generatie met nog meer diversiteit
Taak van verpleegkundige
Meer en meer handelen in multiculturele zorgcontext
Ouderen met migratieachtergrond zijn terughoudend om in te gaan op zorgaanbod
Er is nood om zorgverlening toegankelijk te maken en kwaliteitsvol af te stemmen op
doelgroepen
Waals gewest: dichter bij het gemiddelde
Vlaams gewest: meer uitgesproken vergrijzing
De kust: sterkere vergrijzing ouder worden van eigen babyboomers en van pensioen
Huidige situatie aan de kust alleen is hoe België er binnen 5 jaar uitziet
Diverse uitdagingen op vlak van zorg en leeftijdsvriendelijke woonomgevingen
o Minimaal sociaal netwerk bij pensioenmigranten
o Nood aan leeftijdsvriendelijke woonomgeving
o Hoge druk op diensten thuisverpleging en residentiële voorzieningen
o Hogere vraag naar zorgwerknemers terwijl beroepsactieve bevolking klein wordt in
West- Vlaanderen
Tussen 2017 en 2027: regio’s kust, Noord West- Vlaanderen en Limburg de 65+ers toenemen
Grootsteden: Gent, Brussel, Antwerpen, Leuven hebben in verhouding laagste aandeel 65+ers
Dit komt door verjonging en multicultureel
3.Uitdagingen voor verpleegkundige praktijk
Vergrijzing en verzilvering hebben gevolgen voor zorgsector
Zorgvraag zal toenemen en evolueren
3.1. Oudere van de toekomst: noodzaak tot herziening
van zorg
Babyboomers van na WOII vormen belangrijk aandeel van bevolking en leveren ouderen van
toekomst
Taak van verpleegkundige
Toekomstige generaties hebben kenmerken en noden die anders zijn dan huidige generatie
Mondige ouderen van morgen betekent een hefboom om beeld en vooroordelen die er nog
heersen te wijzigen
Omslag van aanbod gestuurd naar vraag gericht met oudere als regisseur van leven
3
, 3.2. Focus op gezond en actief ouder worden
Worden steeds ouder en bij vele in goede gezondheid
Door te werken aan betere gezondheid en gezondheidsverlies te beperken
Preventie heeft sleutelrol en richt zich op voorkomen van ziekte, complicaties en vroegtijdige
sterfte
Focus op behoud van kwaliteit van leven door eigen regie in ondersteuning
Taak van verpleegkundige
Rol om ouderen te informeren en sensibiliseren over meerwaarde van gezonde levensstijl
3.3. Toename van chronische aandoeningen
Risico hierop stijgt met leeftijd
Prevalentie van multimorbiditeit neemt toe met ouder worden
Chronische ziekten kunnen gevolgen meebrengen voor dagelijks functioneren
Taak van verpleegkundige
Meerdere chronische aandoeningen aanwezig zijn bij oudere verhoogt complexiteit van
behandeling, verzorging en begeleiding
3.4. Toename van zorgvraag
Leven langer en hebben doorgaans 1 of meerdere aandoeningen
Langer gebruik maken van zorg en neemt zorgvraag toe
Aantal personen met ernstige beperkingen bij activiteiten zal tegen 2050 80% zijn
ADL en IADL ontstaan door
Gevolg chronische aandoeningen COPD, hartfalen)
Gevolg acute aandoening (hartinfarct, longontsteking)
Taak verpleegkundige
In contact komen met tijdelijke of langdurige nood aan VP zorg bij ADL
Ook meer en meer ouderen in revalidatiecentra’s, thuiszorg en andere afdelingen
Leiden aan meerdere chronische en acute aandoeningen die bij elkaar horen of toepassen en
voor complicaties kunnen zorgen
Verhoogt complexiteit en vraagt van VP uit kennis en inleving van symptomen tijdig de
signaliseren, beoordelen en behandelen
3.5. Toename van aantal personen met dementie
Vergrijzing en verzilvering zorgen er voor dat dementie zal stijgen
Kans op dementie neemt toe met leeftijd
Tegen 2060 verwacht men in Vlaanderen een verdubbeling van dementie
Internationale onderzoeken voorspellen minder sterke groei
Doordat jongere gezonder leven en risico verkleinen
Taak als VP
Dementie vriendelijke gemeenten en verdere groei in aanbod van basis zorg en
ondersteuning
Inzicht in aandoening, belevingsgerichte benadering in stadia. Psychologische symptomen
optimaliseren
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cato-mannaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.