, Theorieën van arbeidsverhoudingen en
de structuur van sociaal overleg
Inleiding
Het proces van sociaal overleg : daar merk je weinig van. Er zijn veel mensen bij betrokken. Enkel bij
een probleem zie je het door bv stakingen = ijsberg van het sociaal overleg
Loonspanning: verschil tussen CEO’s en hun werknemers
De impact van sociaal overleg op de werkvloer:
- Beleid is effectiever als werknemers betrokken zijn
- Meer effectief met WN-vertegenwoordiging
- Structuur combo wn-vertegenwoordigen en expert (vb preventieadviseur) en wg-steun
maakt verschil
,Theorieën over arbeidsverhoudingen
Spelregels en spelers rond de arbeidsrelatie tussen wn en wg bepalen hoe het arbeidsproces kan
verlopen
Basis individuele arbeidsverhoudingen en spelers maar vooral focus collectieve dimensies en spelers
Krijgen vorm via institutionalisering/uitgekristalliseerde machtsverhoudingen => steeds historische
inertie en bredere maatschappelijke context
Hoofdrolspelers: overheid, wn/vakbond, wg -> niet mogelijk om arbeidsverhoudingen te bekijken
zonder (impliciet) perspectief van de hoofdrolspeler(s) mee te nemen
, - 4 theoretische clusters (Farnham p. 159-162)
Cluster 1: markttheorie (economisch wetenschap)
Basis tradities:
- Juridische traditie: WN-WG relatie is een contract met plichten (vooral voor WN) en een
recht van de manager
- Management control: het zijn de eigendomsrechten die primeren. Het recht op managen is
absoluut, niemand bemoeit zich met hoe iets wordt gemanaged. En ook wat er in het
contract staat is voor de wg en de manager.
- HRM: WN en WG willen in essentie hetzelfde, zelfde belangen. Factoren zoals vakbond
moeten volgens hen niet aanwezig zijn in een bedrijf.
Kernopvattingen arbeidsverhoudingen:
- Nauwelijks aandacht voor conflictdimensie
Doel IR:
- Economische efficiëntie
- Hoe? Door individuele belangen na te streven en dit door competitie op de vrije markt
- Vakbond als storende factor
- Rol van de staat is beperkt of zelfs onbestaand
Cluster 2: unitaire theorie (psychologie) -> nu het meest populaire
Komen uit zelfde tradities, maar iets genuanceerder.
Basis idee: WG en WN’s belangen zijn in harmonie (niet dezelfde!!). Veel groei potentieel
HR: belangen van WN en WG gaan integreren.
Doel IR:
- Er is geen inhérent conflict tussen wg en wn-belangen, als er conflict is is dat een gevolg van
slecht beleid
- Beter HR beleid zorgt ervoor dat er geen conflicten optreden en zelfs win-win’s opleveren
- WN’s stellen de beslissing van het management niet in vraag
- Vakbond als storende factor
- Rol van de staat is beperkt of zelfs onbestaand
Cluster 3: pluralistische theorie (sociologie en politieke wetenschap)-> vroeger het meest
populaire
Basis: Vakbond als loyale oppositie: WG geeft macht aan vakbond en zij geven in ruil het recht op
management uitdagen, maar niet omver werpen.
Institutionele traditie: vakbonden aanvaarden als legitieme onderhandelingspartner. Er is een
sociale en politieke relatie.
Kernopvattingen arbeidsverhoudingen:
- Er zijn inherent conflicterende belangen tussen WG en WN maar met sterke
(overleg)systemen kunnen die overbrugd worden tot beider voordeel
- WG en vakbonden zorgen voor gemeenschappelijke regulatie van arbeidsverhoudingen in
een systeem van continue compromissen
- De staat:
o Zorgt voor publiek belang
o Promoot loonsonderhandelingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentmasterbedrijfspsychologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.