Samenvatting politiek en beleid
DEEL 1: FUNDAMENTEN
Inleiding: politiek als interactieproces
1. Definitie: politiek
Politiek betekent dat mensen, individueel maar vooral collectief:
- Over een probleem standpunten innemen en voorstellen doen
- Hierdoor met elkaar in conflict geraken
- Dit conflict door middel van macht beslechten
- Om zo tot een gemeenschappelijk besluit en beleid te komen
Politiek speelt op kleine en grote schaal
David Easton: politiek is de bindende allocatie van waarden
Definitie politiek:
- Politiek gaat over bindende beslissingen die voor een samenleving genomen moeten worden
- De politieke interactie over die bindende beslissingen bestaat uit vormen van samenwerking
en conflict
- Door schaarste en door tegengestelde belangen en visies is politieke strijd onvermijdelijk
- Centraal in die politieke besluitvorming staat daarom het gebruik van macht en de
ontwikkeling van machtposities
- Voor de regeling van collectieve besluitvorming hebben zich in verschillende samenlevingen
specifieke politieke instellingen en procedures ontwikkeld, en een specifieke politieke
structuur
2. De betekenis van conflict in de politiek
Deelnemers kunnen pas tot een gemeenschappelijk beleid besluiten, wanneer voorstellen van de
ene ondergeschikt worden aan de voorstellen van de andere.
Naast goede argumenten en haalbare voorstellen, spelen ook machtsverhoudingen een rol
Macht is een middel waarmee de strijd over beperkte middelen (schaarste) gevoerd wordt
Politiek gaat over strijd, over conflict en tegenstellingen, over zeer duidelijke of nel heel
subtiele krachtmetingen
,Politiek krijgt vaak een negatieve bijklank, 3 punten van kritiek:
1) Dit mens- en maatschappijbeeld is niet realistisch en gaat uit van een bijzonder naïef en
optimistisch mensbeeld
2) Het miskent de essentiële rol van tegenstellingen en conflict om politiek te begrijpen
3) Het verbergt de noodzakelijke en positieve functies van conflicten
Bv: zonder sociale en politieke strijd was er weinig verbeterd in het lot van de arbeiders
Hoofdstuk 1: het politieke interactieproces
1. De meervoudige context van politiek en beleid
De meervoudige context van politieke interactieprocessen:
- Probleem dat men wil oplossen: ze willen iets veranderen aan de situatie
- Niet eenvoudig om een kwestie onder de maatschappelijke en politieke aandacht te brengen
Niet één, maar verschillende agenda’s
Slechts een aantal kwesties haalt de echte beleidsagenda. Drie soorten agenda’s:
1) Publieke agenda: onderwerpen waarvan de publieke opinie van mening is dat ze de aandacht
van de politici moeten krijgen
2) Politieke agenda: onderwerpen die de aandacht van de politici en bestuurders nodig hebben
3) Beleidsagenda: onderwerpen waarvoor de beleidsactoren bezig zijn om maatregelen voor te
bereiden of in te voeren
, Bv: jeugdcentrum
- Publieke agenda: ook veel ouders, scholen en de publieke opinie willen dat er een
jeugdcentrum komt. Op café, bij de bakker en bij verenigingen ontstaat er publieke discussie.
Kranten beginnen over de discussie te schrijven, buurtbewoners verzetten zich er tegen…
- Politieke agenda: na 15 jaar volgehouden druk van de jeugdraad komt het jeugdcentrum ook
op de politieke agenda. Alle partijen, zowel van de oppositie als van de meerderheid, vinden
dat het er moet komen.
- Beleidsagenda: beleidsmakers, vooral de schepen van Jeugd en de jeugdconsulent, maar ook
andere gemeentelijke diensten worden nu heel actief in het dossier.
Selectiemechanismen bij agendavorming
1) Culturele selectie: heersende tijdsgeest en dominante ideologieën spelen hierin een rol
2) Agendavorming van bovenaf: politieke actoren zetten zelf thema’s op de agenda
- Themacongressen
- Ministers doen uitspraken
- …
3) Agendavorming van onderuit: burgers, actiegroepen, journalisten… en individuele burgers
doen moeite om problemen te signaleren
- Stakingen
- Protesten
- …
Waarom krijgen sommige thema’s van onderaf zeer vlug een hoge plaats op de politieke agenda,
terwijl andere thema’s jarenlang weinig aandacht krijgen? Drie zaken spelen daar een rol bij:
1) Grote publieke steun
2) Goede strategie
3) Toeval
Een overladen agenda
Enerzijds: kwesties komen moeilijk op de agenda
Anderzijds: de politieke agenda is zwaar overladen
Oorzaken van die ‘agenda-overlast’:
- De politieke mobilisering van individuen en groepen: de wakkere burger
- De politisering van materies: de brede overheid, vele beleidsdomeinen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoeverbeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.