Vaststellen art. 1 lid 2 Sr – Verandering van wetgeving gunstiger voor verdachte? HR Incest
Stappenplan:
1. Is er sprake van wetgeving (materiële uitleg)?
- Alle regelgeving in formele of in materiële zin ongeacht het rechtsgebied. Niet
alleen wetgeving die strafbepalingen en de strafbedreigingen betreft dus de
strafwet (formele wet)
- Maar ook wetgeving uit andere rechtsgebieden, zoals bijvoorbeeld wijzigingen in
het civiele recht die voor de aansprakelijkheid in het strafrecht van belang
kunnen zijn is wetgeving (materiële leer)
2. Is er sprake van een verandering? (Beperkte uitleg)
- Verandering volgens de Hoge Raad: gewijzigd inzicht omtrent de strafwaardigheid
van het gedrag
- Vereist is een gewijzigd inzicht van de wetgever omtrent de strafwaardigheid van
de onderwerpelijke gedraging
3. Is deze toepassing van de nieuwe wet gunstiger voor verdachte?
- Ja? Dan geldt deze regel voor verdachte art. 1 lid 2 Sr, anders de oude regel
Lex Mitior-arrest
Een sinds het plegen van een delict opgetreden verandering in het sanctierecht, moet door
de rechter met onmiddellijke ingang worden toegepast, indien ervoor zover die verandering
in de voorliggende zaak ten gunste van de verdachte werkt
Welk land heeft jurisdictie?
1. Territoriale rechtsmacht art. 2 & 3 Sr: ieder die zich in Nederland aan een strafbaar
feit schuldig maakt
2. Extraterritoriale rechtsmacht art. 7 & 8 Sr Heeft Nederland rechtsmacht? Art. 7 lid
1 Sr
a) Persoon met Nederlandse nationaliteit?
b) In het buitenland?
c) Misdrijf volgens het Nederlandse strafrecht? Artikel betreffende misdrijf
benoemen
d) Strafbaar in het betreffende land?
Dubbele strafbaarheid (In Nederland en in ander land strafbaar)
Voldaan aan alle vereisten? Nederland heeft jurisdictie
Jurisprudentie: betekenis begrip ‘wettelijk voorschrift’ HR Linquenda r.o. 7.1.
Vindplaats: De Hullu, p. 146-152
HR Linquenda: De betekenis van een wettelijk voorschrift zoals bedoelt in art. 184 Sr doelt
uitsluitend op Nederlandse wettelijke voorschriften. Het niet voldoen aan een ambtelijk
bevel krachtens een buiteland wettelijk voorschrift is dus niet strafbaar
,Week 2 – causaliteit en wederrechtelijkheid
Causaliteitstheorieën (adequatietheorie, de conditio sine qua non theorie en de causa
proxima en redelijke toerekening)
Vaak de vraag: Slaagt het verweer van…
Stap:
1. Adequatietheorie: Volgens de adequatietheorie is het gevolg naar algemene
ervaringsregels redelijkerwijze te voorzien, dit volgt uit HR Spoorwegovergang
Toepassen op casus
2. Conditio sine qua non theorie: hierbij is de oorzaak van de gebeurtenis het geheel
van daaraan voorafgaande factoren of voorwaarden die invloed hebben uitgeoefend
op het ontstaan van de gebeurtenis. Toepassen op casus, had het gevolg
ingetreden als het feit niet had plaatsgevonden?
- HR Groninger HIV-zaak: conditio sine qua non geldt als drempel
3. Causa proxima: hierbij is het dichtstbijzijnde handelen bij de verwezenlijking van het
gevolg aan te wijzen als oorzaak. Toepassen op de casus
4. Redelijke toerekening (heersende leer, volgt uit HR Letale Longembolie). Het moet
redelijk kunnen worden toegerekend. Staat het feit in zodanig verband met het
gevolg? Zie ook: HR Niet behandelde Longinfectie. Is er een causaal verband?
5. Belangrijk om te benoemen: de causa proxima doorbreekt niet de causale keten.
Conclusie: het gevoerde verweer is….
Vindplaats: De Hullu, p. 183-187
“Andere causaliteitsleren kunnen goede diensten bewijzen om redelijke toerekening
concreet te maken” De Hullu, p. 192 (derde bouwsteen)
Week 3 – opzet
Kunt u op basis van de feiten in de casus het tenlastegelegde bewijzen?
Opzettelijk
Stappen:
1. Als eerste moet er sprake zijn van een causaal verband (HR Letale Longembolie)
Causaliteitstheorieën
2. Zoek het artikel op van het tenlastegelegde feit (bijv. moord 289 Sr)
Hij die opzettelijk en met voorbedachten rade een ander van het leven berooft…
a) Is er sprake van opzet?
Hiervoor moet er eerst worden gekeken naar de bovengrens: was het de bedoeling om het
slachtoffer van het leven te beroven? Oogmerk (zuiver opzet: willens en wetens
handelen)
Nee?
Is er misschien sprake van een zekerheids- of noodzakelijkheidsbewustzijn (dolus indirectus)
, Handelen met bijkomend gevolg, dit gevolg is niet primair gewild en dit was niet
noodzakelijk aan de handeling verbonden, maar wel een mogelijkheid die hij had kunnen
voorzien (mogelijkheidsbewustzijn) Schipbreuk-arrest
Nee? (Ondergrens):
Is er dan wel sprake van voorwaardelijk opzet (dolus eventualis):
“Van aanmerkelijke kans is er sprake als de verdachte zich willens en wetens heeft
blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat hij een strafbaar feit zou begaan” Aanmerkelijke
kans-arrest
Was er sprake van een aanmerkelijke kans op…? (Risicocomponent)
Dit volgt uit de algemene ervaringsregels en omstandigheden van het geval
HR HIV-jurisprudentie
Is de verdachte zich bewust van de aanmerkelijke kans op…...?
Normaliteitssyllogisme toepassen:
i. Ieder normaal mens weet dat….
ii. Verdachte is een normaal mens (als uit de casus niets anders blijkt)
iii. Er mag redelijkerwijs vanuit worden gegaan dat verdachte zich
bewust was van de kans dat….
HR Slaan met pistool (ondanks niet weten dat het pistool geladen was,
toch aanvaard: vingers dicht bij de trekker)
Heeft de verdachte de aanmerkelijke kans op…….aanvaard? Willens en
wetens blootstellen aan de aanmerkelijke kans, op de koop toenemen
Enkhuizer doodslag (wel aanvaard: “koste wat het kost”),
Spookrijder-arrest (wel aanvaard: expres/bewuste aanvaarding, het gaf
hem een kick)
HR Onverschillige doodrijder (ondanks remmen op het laatste moment, wel
aanvaard)
HR Bijtende honden (wel aanvaard: een reële, niet onwaarschijnlijke
mogelijkheid is onder bepaalde omstandigheden voldoende)
Met betrekking tot bewuste schuld: HR gewaarschuwd man geen sprake
van opzet maar grove onachtzaamheid
Vindplaats: De Hullu bewuste aanvaarding van een aanmerkelijke kans op het in de
delictsomschrijving verbonden gevolg
Conclusie: wel of niet voldaan aan vereisten?
LET OP: soms blijkt de opzet niet letterlijk uit de wetsbepaling. Dit noemt men ingeblikt
opzet. Denk hierbij aan mishandeling, opruien, verzetten etc.
Voorbedachte raad
Kijk naar casus, meestal zonder opzet ook geen voorbedachte raden Toepassen op
casus en uitleggen
Wel sprake van voorbedachte raad? HR Voorbedachte Raad (verdachte moet voldoende tijd
hebben gehad om zich te beraden op het besluit) Na kalm beraad en rustig overleg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rdorel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $5.96. Je zit daarna nergens aan vast.