Class notes
Collegeaantekeningen Persoonlijkheid en Individuele verschillen
- Course
- Institution
Samenvatting (aantekeningen) van alle colleges van Persoonlijkheid en Individuele verschillen van het schooljaar .
[Show more]
Seller
Follow
CD3V
Reviews received
Content preview
Persoonlijkheid en individueleverschillen
Tentamenschema:
23-04 Deeltoets 1 (ongeveer Q & A om 11 uur. Hoofdstuk 1 t/m 5,
20 min) om 15 uur plus de collegestof
07-05 Deeltoets 2 (ongeveer Q & A om 11 uur. Hoofdstuk 6 t/m 10
20 min) om 15 uur plus de collegestof
21-05 Deeltoets 3 (ongeveer Q & A om 11 uur. Hoofdstuk 11 t/m 15
20 min) om 15 uur plus de collegestof
04-06 Deeltoets 4 (ongeveer Q & A om 11 uur. Hoofdstuk 16 t/m 20
20 min) om 15 uur plus de collegestof
Schrijfopdracht:
- Actueel probleem beschrijven of verklaren vanuit de persoonlijkheidspsychologie. Kort essay
van 500 tot 700 woorden. Deadline: 04/06
,Inhoud
Deeltoets 1 - College 1............................................................................................................................3
Persoonlijkheid...................................................................................................................................3
Karakter..............................................................................................................................................3
Temperament.....................................................................................................................................4
Dispositionele domein........................................................................................................................5
Eysenck’s Hierarchical Model of Personality (PEN Model):............................................................5
Deeltoets 1 - College 2............................................................................................................................6
A-theoretische modellen....................................................................................................................8
Q&A voor deeltoets 1...........................................................................................................................11
Deeltoets 2 - College 3..........................................................................................................................13
Deeltoets 3 – College 1.........................................................................................................................18
Intelligentie.......................................................................................................................................18
Modellen..........................................................................................................................................18
Genotypische intelligentie................................................................................................................19
Intelligentietests:..............................................................................................................................20
Toepassingen van intelligentietests:.............................................................................................20
Intelligentie en IQ.............................................................................................................................21
Classificatie van intelligentiescores..............................................................................................21
Enkele bekende problemen met IQ-scores...................................................................................22
Deeltoets 3 - College 2..........................................................................................................................23
Deeltoets 4 – College 1.........................................................................................................................29
Deeltoets 4 – college 2.........................................................................................................................33
Persoonlijkheidsstoornissen: abnormal psychologie........................................................................33
Mental disorders..............................................................................................................................33
‘Moderne’ kijk op psychopathologie................................................................................................33
Medisch ziektemodel....................................................................................................................34
Classificatie van stoornissen:............................................................................................................34
Persoonlijkheidsstoornis (DSM-5):................................................................................................34
,Deeltoets 1 - College 1
Een beschrijving van jezelf bestaat vaak uit de volgendee punten:
- Naam, geslacht, leeftijd, uiterlijk (lengte, gewicht, haar ogen, etc.), opleiding/baan
- Interesses/hobby’s
- Eigenschappen (spontaan gezellig, aardig, zelfverzekerd, sociaal, etc.)
Dit zijn allemaal individuele verschillen variabelen, maar veel zijn niet psychologisch (gewicht, lengte
etc). Persoonlijkheid heeft betrekking op de meer psychologische (en stabiele) individuele
verschilvariabelen. Wat maakt iemand uniek? Welke eigenschappen zijn stabiel binnen een individu?
Iedereen is wel eens bang, maar als iemand heel vaak bang is, kan het onderdeel zijn van de
persoonlijkheid.
Persoonlijkheid
Persoonlijkheid heeft betrekking op de kenmerkende individuele verschillen tussen mensen met
betrekking tot hoe ze denken, hoe ze zich voelen en hoe ze zich gedrag. Deze individuele verschillen
zijn vrij stabiel en deels genetisch bepaald en openbaren zich in verschillende situaties
Andere definitie: Personality is the set of psychological traits and mechanisms within the individual
that are organized and relatively enduring and that influence his or her interactions with, and
adaptations to, the environment (including the intrapsychic, physical, and social environment)
Het begrip persoonlijkheid komt van het Griekse woord
per sonare (dóórklinken). Gaat over het doorklinken door
maskers met verschillende gezichtsuitdrukkingen die in de
klassieke theaters werden gebruikt. Door deze
gezichtsuitdrukkingen werd een bepaalde persoonlijkheid
uitgebeeld.
De persoonlijkheidspsychologie houdt zich ook bezig met
karakter, temperament en intelligentie. Deze vallen onder
individuele verschillen en hebben veel overlap met
persoonlijkheid.
Karakter
In het grieks betekent karakter o.a. slijpen, krassen en graveren. Ook tegenwoordig heeft karakter
veel verschillende betekenissen: lettertekens, volksaard, de aard van een dier of object, de aard van
een persoon, de stijl van een kunstwerk, etc.
,Voorbeeld karakterbeschrijving Jack Russel Terrier
- Temperamentvol, actief en ondernemend, intelligent, speels, eigenwijs, hard voor zichzelf,
soms dominant en zelfstandig, lief voor kinderen
Hoe over het algemeen zo’n hond is, dus “Het typische van de hond”. Zo wordt karakter ook gebruikt
in de psychologie. Karakterbeschrijving in de psychologie:
- “Those who carry humour to excess are thought to be vulgar buffoons, striving after humour
at all costs, not caring about pain to the object of their fun;” (Aristoteles).
Karakterbeschrijvingen zijn vaak moraliserend. Theophrastus beschreef 30 moraliserende
karaktereigenschappen.
Temperament
Temperament heeft te maken met
“ideale mengverhouding” van Humores
(grieks voor lichaamssappen).
Empedocles vond dat natuur het beste
begrepen kon worden in termen van
een aantal grondprincipes, waarbij het
vooral gaat om de vier elementen
(vuur, aarde, water, lucht).
Hippocrates wilde lichaamsprocessen
herleiden tot een overeenkomstig
aantal basiselementen (humores):
bloed, etter/slijm, gal en zwarte gal.
Galenus vertaalde “mengsel” in
“temperament” en koppelde de
veronderstelde aanwezigheid van
bepaalde lichaamssappen aan vier
temperamenten.
Tegenwoordig bedoelen mensen met temperament de aspecten van de persoonlijkheid die
aangeboren zijn en al goed te observeren zijn bij jonge kinderen
Empedocles Hippocrates Galenus
Water Bloed Warm/vochtig Sanguinisch (vrolijk,
vriendelijk, grappig)
Lucht Slijm/etter Koud/ vochtig Flegmatisch (traag,
loom en lui)
Vuur Gal Warm/droog Cholerisch
(onstuimig,
grootmoedig,
vermetel)
Aarde Zwarte gal Koud/ droog Melancholisch
(somber, zwijgzaam
en vasthoudend)
,Dispositionele domein
- Binnen dit domein zijn onderzoekers op zoek naar de belangrijke verschillen tussen
individuen. In dit geval: wat zijn de belangrijkste eigenschappen van de persoonlijkheid?
Deze vraag kan beantwoord worden met relevante eigenschappen uit onderzoek (in het boek:
lexicale benadering en statistische benadering en met theoretische modellen. Eysenck, Gray en
Zuckerman hebben alle drie een theoretisch model bedacht met betrekking tot belangrijkste
aspecten van de persoonlijkheid die te verklaren waren door biologisch en fysiologische aspecten
Eysenck’s Hierarchical Model of Personality (PEN Model):
- Psychoticism (psychopathy)
o High scorers are solitary, lack empathy, are often cruel and inhumane, insensitive to
pain and suffering of others, aggressive, have a preference for strange and unusual
things, are impulsive, and have antisocial tendencies
Psychoticism wordt gekenmerkt door een hoog testosterongehalte
Hoe hoger het niveau van testosteron, hoe groter de kans dat mensen
agressief gedrag vertonenn en verlies van de realiteit hebben.
- Extraversion
o High scorers like parties, have many friends, people around to talk to, like playing
practical jokes on others, display a carefree, easy manner, and have a high activity
level.
Introverten hogere niveaus van hersenactiviteit; introvert gedrag om
verhoogde arousalniveau onder controle te houden
Extraverten: extravert gedrag om arousalniveau te verhogen.
Recent onderzoek laat zien dat er geen verschil in basisniveau van arousal is,
maar wel in arousability
- Neurotiticism
o High scorers are worriers, anxious, depressed, have trouble sleeping, experience an
array of psychosomatic symptoms, and over-reactivity of negative emotions.
Activeringsdrempel van het sympathische zenuwstelsel of het limbisch
systeem, het gedeelde in de hersenen dat zorgt voor “fight of flight” -
respons
Neurotische personen hebben een lage activeringsdrempel, waardoor ze snel
negatieve emoties ervaren (“fight of flight”), ook bij relatief kleine
stressoren.
Het model van Eysenck is een hiërarchies model.
, Eysenck’s dimensies E en N in relatie tot de temperamenten van Galenus
De eigenschappen die bij de temperamenten van Galenus passen zijn:
- Sanguinisch: vrolijk, v riendelijk en grappig
- Cholerisch: onstuiming, grootmoedig en vermetel
- Flegmatisch: traag, loom en lui
- Melancholisch: somber, zwijgzaam en vasthoudend
Het circumplex van hiernaast laat de “traits” zien die
passen bij Neuroticisme (Y-as) en extraversie (X-as). Er zijn
ook eigenschappen die passen bij neuroticisme en
extraversie, bijvoorbeeld Agressive en excitable, dit zijn
ook eigenschappen van een cholerisch temperament.
Tussen introvert en neurotisch (rigid, sober, pessimistic)
past goed bij melancholisch. Traits als thoughtful,
peaceful en controlled past bij flegmatisch en talkative,
responsive en easygoing bij sanguinisch.
.
Deeltoets 1 - College 2
Het eerste college zijn we begonnen met de vraag ‘wat zijn de belangrijkste
persoonlijkheidseigenschappen’? Er zijn twee manieren om naar deze vraag te kijken. Je kan kijken
naar theoretische modellen (die vanuit het boek komen), of naar atheoretische modellen, vanuit
onderzoek gezien.
Volgens het model van Eysenck (PEN) zijn Psychotisism, extraversion en neuroticism de drie
belangrijkste persoonlijkheidseigenschappen die terug zijn te vinden in het lichaam. Het zijn
‘supertraits’ die op basis van hormonen/ structuren in de hersenen in het lichaam de vinden zijn.
Supertraits staan bovenaan in de hiërarchie. Alle andere persoonlijkheidseigenschappen zijn een
combinatie van supertraits. Daarna komen gewoontegedragingen en specifieke gedragingen. Als we
de combinatie nemen van extraversie en neuroticisme, krijgen we iets dat beschreven kan worden
als het cholerisch temperament (wanneer mensen teveel gal zouden hebben, beschreven door
Galenus). Deze verklaring slaat eigen nergens op, maar de eigenschappen van extraversie en
neurotisicme lijken wel op eigenschappen die bij het cholerische temperament passen.
Het volgende biologisch-fysiologische model is de Reinforcement sensitivity theory. Een leerling van
Eysenck was Gray. Hij was het niet helemaal eens met het PEN-model, hij vond namelijk dat er
andere zaken speelde, en dat andere gebieden in de hersenen belangrijk waren voor het gedrag en
de persoonlijkheid van mensen. Hij heeft het in dit andere kader over:
- Behavioral Activation System (BAS)
- Behavioral Inhibition System (BIS)
Dit zijn biologische systemen in de hersenen, en er zijn individuele verschillen in de mate waarin de
BAS en BIS gevoelig zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CD3V. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now