Summary
Samenvatting De diagnostische cyclus De Bruyn en Ruijssenaars
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek De diagnostische cyclus van De Bruyn en Ruijssenaars. Heb zelf een 8,5 gehaald met deze samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: buunk_annet • 3 year ago
Seller
Follow
collectief_samenvattingen
Reviews received
Content preview
lOMoARcPSD|2697772Hoofdstuk 1: Introductie
Een academisch opgeleide diagnosticus neemt de plaats in als
praktijkwetenschapper. Ook wel scientist-practitioner genoemd. Een
praktijkwetenschapper is iemand die op verantwoorde en transparante
wijze cliëntbetrokkenheid en het gebruik van wetenschappelijke kennis
kan combineren.
Het boek bestrijkt het domein van de klinische psychodiagnostiek. In de
klinische psychodiagnostiek wordt informatie verzameld over de cliënt en
zijn omgeving om zo de meest adequate aanpak te ontwikkelen voor het
probleem dat door de cliënt zelf of door zijn omgeving is gesignaleerd.
Voor klinische psychodiagnostiek gebruiken we het verkorte woord
diagnostiek.
Diagnostiek heeft een belangrijke plaats binnen de hulpverlening. Het is
op de eerste plaats een duidelijk te onderscheiden fase en op de tweede
plaats is het als ware ingebouwd in het proces van interventie. Vroeger
lag in de diagnostiek de aandacht op het gebruik van testen.
Tegenwoordig is de aandacht verschoven naar het diagnostisch proces en
dan met name naar de wijze waarop daarbinnen de besluitvorming plaats
moet vinden. Deze handleiding focust op de jeugdhulpverlening; op
kinderen en jongeren dus.
Het klinisch oordeel en ongewapende oordeel
Onder klinisch oordeel verstaan we het nemen van beslissingen op basis
van eigen ervaringen en intuïtie. Nu spreken we in plaats van klinisch
oordeel over ongewapend oordeel. Dit houdt in dat de diagnosticus
oordelen uitspreekt zonder expliciet een beroep te doen op
methodologische principes of systematische procedures. Het ongewapend
oordeel leidt in tal van beslissingssituaties tot tekorten en vertekeningen.
Bij complexe beslissingssituaties zoals je die ziet in de diagnostiek gaat
het niet om een enkelvoudig oordeel, maar om een afweging van
verschillende soorten informatie, afkomstig uit verschillende bronnen
(kind, ouders, leerkracht en daarbij levensgebeurtenissen, testresultaten
en dingen als de gezinssamenstelling).
Prescriptief kader
Een prescriptief kader of model laat het ontwerpen van heuristische
procedures toe die aan het diagnostisch proces in de praktijk sturing
geven. Heuristische procedures zijn procedures die de kans op succes
vergroten. Kennis en vaardigheden op het gebied van diagnostische
instrumenten en beslissingsprocedures moeten hierin zijn verwerkt. Je
kunt het prescriptief kader dus zien als een soort richtlijn. Het kader geeft
de bestaande visie op de eisen die aan een verantwoorde diagnostiek
gesteld worden.
Verschillende hulpmiddelen in de diagnostiek
Een diagnosticus is afhankelijk van de kwaliteit van de hulpmiddelen die
hem bij het beoefenen van zijn vak ten dienste staan. We onderscheiden
vier verschillende soorten hulpmiddelen:
Gedownload door Dit is niet echt een samenvatting (rlm.pijnenburg@gmail.com)
, lOMoARcPSD|2697772
• Inhoudelijke theorieën over het ontstaan en in stand blijven van
probleemgedrag
• Kennis over normale en afwijkende ontwikkelingspatronen
• Instrumenten en technieken om gedragsverschijnselen in kaart te
brengen
• Statistische en psychometrische technieken om gegevens te verwerken
Een gedisciplineerde vakbeoefening wordt nagestreefd in de diagnostiek.
Dit betekent dat het handelen van de diagnosticus verloopt volgens regels
die door hem zelf uitdrukkelijk geformuleerd kunnen worden. Deze manier
kun je een empirisch-analytische aanpak noemen.
Hoofdstuk 2: Uitgangspunten
In het dagelijks leven analyseren we persoonlijke en andermans
problemen en we zoeken naar verklaringen en oplossingen voor die
problemen. Als we dit ondersteunen met wetenschappelijke empirische
kennis dan spreken we van wetenschappelijke diagnostiek. Bij deze
empirische benadering worden veronderstellingen over de werkelijkheid
getoetst aan de feiten (resultaten van onderzoek), en dan met name op
een wijze die door andere onderzoekers herhaalbaar is. De Groot
benadrukte de empirische toetsing van hypothesen. Hij sprak van een
psychodiagnostische cyclus waarin een diagnosticus de algemene
denkschema’s van inductie, deductie en toetsing toepast. De Groot ziet
deze algemene denkschema’s als fasen in de empirische cyclus, maar dan
voorafgegaan door observatie en afgesloten met evaluatie.
In de praktijk kan diagnostiek lang niet altijd voldoen aan al deze eisen.
Bovendien moet rekening worden gehouden met de cliënt, waar het in de
hulpverlening om draait: een bepaald instrument kan soms niet gebruikt
worden omdat dit het vertrouwen van de cliënt in de diagnosticus zou
schaden.
Van Strien
Van Strien is een diagnosticus die spreekt over de verwetenschappelijking
van de diagnostische praktijk. Van Strien heeft een aantal punten die een
diagnosticus wetenschappelijker maken.
• Explicieter werken met theorieën en de verschillende theorieniveaus
duidelijker met elkaar in verband brengen
• Bewust uitleggen waarom hij wel of niet voor een bepaalde theorie kiest
• Duidelijker die denkstappen vastleggen die hebben geleid tot het advies
• Onderzoek doen naar de waarde van de theorieën voor de specifieke
problemen en naar het effect van de ingrepen
• De resultaten van eigen werk uitwisselen met collega’s
Gedownload door Dit is niet echt een samenvatting (rlm.pijnenburg@gmail.com)
, lOMoARcPSD|2697772
De verschillende foutbronnen
Vanaf het eerste contact met de cliënt begint voor de diagnosticus een
complex proces dat bestaat uit verzamelen, interpreteren en afwegen van
informatie. De kennis die een diagnosticus heeft (methodologische,
instrumentele en ervaringskennis) dient meestal als inspiratiebron voor
het denkproces en niet als kant-en-klare oplossing voor het probleem.
Zoals in vele beroepen moet ook de diagnosticus oordelen en beslissen in
onzekerheid. Het werk van een diagnosticus bestaat dan ook uit het
schatten, afwegen en herzien van kansen.
Een voorbeeld uit de praktijk.
De cliënt van de diagnosticus geeft een beschrijving van het
probleemgedrag. Het beeld dat bij de diagnosticus hierbij ontstaat is het
beeld van een kind met separatieangst. Gezien de leeftijd van het kind
kan het ook worden gezien als een protestactie op een onderbreking van
de opvoedingsrelatie.
Uit dit voorbeeld kun je zien dat er geen test is die bepaalt welke van de
twee mogelijkheden bij het gedrag van het kind hoort. De diagnosticus
gaat op zoek naar literatuur waarvan hij vermoedt dat het vaker in het
ene dan in het andere geval wordt aangetroffen. Het complexe
beoordelingsproces begint dan ook al bij de keuze van het verzamelen van
informatie. Het beste kan de diagnosticus zijn subjectieve verwachtingen
proberen te ondersteunen en beargumenteren vanuit een (noodzakelijk)
beperkte steekproef uit de literatuur.
Uit onderzoek is gebleken dat mensen in het algemeen slecht zijn in het
schatten, afwegen en herzien van kansen. Vaak is men niet in staat om
uit een aantal gegevens die informatie te halen die van belang is voor de
kansschatting. Ook is het formuleren van een kansschatting ongebruikelijk
en moeilijk. Er is gebleken dat mensen bij het schatten en redeneren van
kansen afwijken van wat logisch en statistisch voorgeschreven wordt.
Er is onderzoek gedaan naar de oorzaken van deze afwijkingen (o.a.
Tversky en Kahneman, 1974). Hier kwam in naar voren dat een tal van
cognitieve vuistregels en heuristieken in het dagelijks leven adequaat zijn,
maar tot vertekening leiden bij kansschattingen. Heuristieken zijn
zoekstrategieën die tot oplossingen kúnnen leiden. Twee conclusies uit het
onderzoek.
• De beschikbaarheidsheuristiek: dit houdt in dat we de kans op het
optreden van een verschijnsel hoger inschatten als we minder
moeite hebben om voorbeelden van het verschijnsel voor de geest
te halen.
• Mensen hebben de neiging om informatie te zoeken die de eigen
opvattingen ondersteunt.
Fouten en vertekeningen blijken in elke fase van de diagnostische
besluitvorming voor te komen. Het is dus van belang dan diagnostici hun
eigen stappen en voorwaarden reflecteren, zowel voor, tijdens als na het
onderzoek.
Gedownload door Dit is niet echt een samenvatting (rlm.pijnenburg@gmail.com)
, lOMoARcPSD|2697772
De beslissingstheorieën
We onderscheiden twee soorten beslissingstheorieën
• Descriptieve beslissingstheorie
• Normatieve beslissingstheorie
Bij de descriptieve beslissingstheorie is het onderzoek naar fouten en
vertekeningen bij oordelen en beslissingen beschrijvend van aard. Hier
wordt vooral nagegaan hoe het oordelen en beslissen feitelijk verloopt en
niet hoe het zou moeten verlopen. Ook houdt het zich bezig met het
verklaren van beslissingsgedrag. De normatieve beslissingstheorie gaat
verder dan alleen beschrijven en verklaren. Het geeft ook aan hoe de
beslisser formeel te werk moet gaan op basis van een aantal rationele
grondregels (axioma’s). Dit vindt plaats in de besliskunde. De besliskunde
is een verzameling van modellen en procedures die aangeven hoe de
beslisser in de verschillende stappen van het beslissingsproces het beste
kan handelen met het oog op het te bereiken doel. Het vermijden van
fouten en vertekeningen is hierbij een onderdeel. Ook in het diagnostisch
beslissingsproces, een proces waarin opties en consequenties
geformuleerd en geëvalueerd worden, kunnen procedures uit de
besliskunde worden ingezet.
In de diagnostiek vinden we bepaalde stel- en spelregels voor onderzoek.
Deze zijn vergelijkbaar met de voorschriften in de algemene methodische
beschouwingen over het inrichten van empirisch onderzoek.
Deze voorschriften garanderen niet dat het onderzoek ook feitelijk tot de
oplossing van het onderzoeksprobleem bijdraagt. Wel wordt aangenomen
dat het volgen van de voorschriften de kans op het leveren van een
oplossing verhoogt.
Normatieve diagnostiek versus prescriptieve diagnostiek
De normatieve diagnostiek houdt zich bezig met het formuleren, funderen
en onderzoeken van diagnostische regels en procedures. Dit is een begrip
van Westmeyer. In dit boek spreken we echter van prescriptieve
diagnostiek. Er zijn drie redenen waarom het boek spreekt van
prescriptieve diagnostiek in plaats van normatieve diagnostiek.
• Het begrip normatief van Westmeyer heeft een algoritmische betekenis
in plaats van een heuristieke betekenis
• Normatief wordt in de besliskunde ook in algoritmische zin gebruikt; de
algoritmische modellen zijn daarbij ook alleen bruikbaar in
goedgedefinieerde beslissingssituaties, die in de klinische
diagnostiek zelden voorkomen
• In de besliskunde gaan (vanwege bovenstaand argument) juist
stemmen op om de term prescriptief te gebruiken voor
beslissingondersteuning in complexe, naturalistische situaties
Prescriptieve diagnostiek is een internationaal bruikbare term voor de
Nederlandse term ‘leer van de diagnostiek’. Prescriptieve studies houden
zich bezig met de vraag hoe een diagnosticus het diagnostisch proces
Gedownload door Dit is niet echt een samenvatting (rlm.pijnenburg@gmail.com)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller collectief_samenvattingen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
57727 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now