Dit document bevat alle geziene inhouden van stage eerste leerjaar (ontluikende geletterdheid, aanvankelijk lezen, aanvankelijk rekenen) van de canvascursus (samengevat!, dus niet gewoon copy paste :) ).
Ontluikende geletterdheid: het belang van mondelinge vaardigheden ...................................................................................... 4
De beginsituatie voor mondelinge vaardigheden ........................................................................................................................... 4
Het belang van een rijk taalaanbod (filmpje).................................................................................................................................. 4
Het belang van klankbewustzijn ..................................................................................................................................................... 4
Oefening...................................................................................................................................................................................... 5
Ontluikende geletterdheid: de beginsituatie van het lezen en schrijven .................................................................................... 5
De beginsituatie in de kleuterklas voor lezen .................................................................................................................................. 6
Wat kun je verwachten van een oudste kleuter en lezen? .............................................................................................................. 6
De beginsituatie in de kleuterklas voor spellen ............................................................................................................................... 7
Wat kun je verwachten van een oudste kleuter en spellen? ........................................................................................................... 7
Lees- en schrijfactiviteiten in de kleuterklas.................................................................................................................................... 7
Activiteiten ontluikende geletterdheid in de kleuterklas ........................................................................................................... 8
Wat kun je verwachten van een oudste kleuter en verhaalbegrip .................................................................................................. 8
Hoe een thema uitwerken vanuit een prentenboek waarin letters en woorden aanbod komen? ............................................ 8
Wat kun je verwachten van een oudste kleuter en taalbeschouwing? ........................................................................................... 9
Wat doen deze kleuters ? ........................................................................................................................................................... 9
Ontluikende geletterdheid: de leesvoorwaarden ....................................................................................................................... 9
Oriëntatie op de leesvoorwaarden .................................................................................................................................................. 9
Aanvullende info over enkele leesvoorwaarden ........................................................................................................................... 10
Signalisatie van lees- en spellingsproblemen ................................................................................................................................ 10
Aanvankelijk lezen: de deelvaardigheiden................................................................................................................................ 11
Auditieve deelvaardigheden van lezen ......................................................................................................................................... 11
Visuele deelvaardigheden van lezen ............................................................................................................................................. 12
Aanvankelijk lezen: principes van taalkrachtig onderwijs bij het aanvankelijk lezen ................................................................ 12
Aanvankelijk lezen en spellen: wat is aanvankelijk lezen en spellen? ....................................................................................... 13
Relatie tussen klanken en letters .................................................................................................................................................. 13
Alzijdig, multisensorieel waarnemen van woorden en pseudolezen ............................................................................................. 15
De elementaire leeshandeling ....................................................................................................................................................... 15
Taalmethodes aanvankelijk lezen en hun leermiddelen ............................................................................................................... 16
De steunwoorden waarmee leerlingen leren lezen ....................................................................................................................... 16
Remediëren bij wie het aanvankelijk lezen moeizamer verloopt .................................................................................................. 16
De elementaire spellinghandeling ................................................................................................................................................. 17
Aanvankelijk lezen: hoe leren kinderen aanvankelijk lezen? de andere leestechnieken ........................................................... 18
Oriëntatie op de andere leestechnieken waarmee we de leeshandeling kunnen verkorten......................................................... 18
Lezen met behulp van clusters en spellingpatronen ..................................................................................................................... 18
Lezen met behulp van morfologische analyse .............................................................................................................................. 19
Lezen met behulp van de visuele woordvorm ............................................................................................................................... 19
Lezen met behulp van de context .................................................................................................................................................. 19
Indirecte en directe leesroutes ...................................................................................................................................................... 19
Leesplezier in het eerste leerjaar................................................................................................................................................... 20
Aanvankelijk lezen: organisatie en werkvormen ...................................................................................................................... 20
Werkvormen in het eerste leerjaar ............................................................................................................................................... 20
Differentiatie tijdens de leesles ..................................................................................................................................................... 20
Casus remediëren ..................................................................................................................................................................... 21
Voorbeelden van lessen ................................................................................................................................................................ 21
Voorbeelden van leerspelen aanvankelijk lezen en spellen........................................................................................................... 21
Prenumerieke vaardigheden: voorwaarden tot getalbegrip ..................................................................................................... 22
Introductie tot de prenumerieke vaardigheden ............................................................................................................................ 22
Getalbegrip natuurlijke getallen – het triple code model ......................................................................................................... 27
Van telvormen tot subitizing .................................................................................................................................................... 28
Introductie tot telvormen en subitizing ......................................................................................................................................... 28
, Introductie tot getalbeelden ......................................................................................................................................................... 31
Het doel van getalbeelden ............................................................................................................................................................ 32
Gevaren van getalbeelden ............................................................................................................................................................ 36
Automatiseren van getalbegrip ................................................................................................................................................ 37
Introductie tot het automatiseren van getalbegrip ...................................................................................................................... 37
Lesgang nieuw getal aanbregen ................................................................................................................................................... 37
Stap 1: presentatie van het getal in een zinvolle context ......................................................................................................... 37
Stap 2: werken met gevarieerde voorstellingen van de hoeveelheid....................................................................................... 38
Stap 3: aanbieden van het getalbeeld ...................................................................................................................................... 38
Stap 4: bespreking van het cijfer ............................................................................................................................................... 38
Stap 5: het cijfer schrijven ......................................................................................................................................................... 39
Stap 6: het nieuwe getal lokaliseren t.o.v de reeds aangeleerde ............................................................................................. 39
Stap 7: inoefenen vh getal via activerende werkvormen ......................................................................................................... 40
Van handelingssituaties tot formeel rekenen: bewerkingen (optellingen en aftrekkingen) aanleren via de 3
handelingscontexten ................................................................................................................................................................ 40
Introductie tot de handelingscontexten ........................................................................................................................................ 40
, ONTLUIKENDE GELETTERDHEID
ONTLUIKENDE GELETTERDHEID: HET BELANG VAN MONDELINGE VAARDIGHEDEN
DE BEGINSITUATIE VOOR MONDELINGE VAARDIGHEDEN
- In de kleuterschool → aandacht voor begrijpend luisteren en technisch luisteren
o Geen specifieke ontwikkelingsdoelen
▪ Technisch luisteren is een onderliggende vaardigheid voor begrijpend luisteren
• Bv oefenen op het herkennen van dierengeluiden, geluiden van voertuigen
▪ Samen verklaren ze auditieve signalen
• We horen een sirene, waarvoor wordt die gebruikt?
▪ Leren geluiden onderscheiden obv hun gevoelswaarde
• Hoe voel je je als het buiten onweert?
▪ Auditieve discriminatie
• Spraakklanken kunnen opmerken en onderscheiden
• Verzinnen van woorden die met een bepaalde klank beginnen of zoeken allitererende namen
voor hun pop…
- Klankbewustzijn = van groot belang
o Rond 5 jaar hebben de meeste kinderen alle fonemen verworven
- Al die technische vaardigheden helpen kleuters om goede begrijpend-luisteraars te worden
- Begrijpend luisteren
o Wanneer verhalen in de klas worden verteld, wanneer die op verschillende manieren worden voorgelezen
o Ze krijgen vragen, instructies, uitnodigingen, opdrachten en allerlei andere mondelinge boodschappen te
verwerken
o Interacties = kwaliteits en betekenisvol zijn → concrete, doelgerichte feedback
- Technisch spreken
o Vaardigheid om klanken te onderscheiden en uit te spreken
o Geen ontwikkelingsdoelen geformuleerd
o Activiteiten
▪ Speelse articulatie-oefeningen
▪ Gedichten met specifieke klanken
o Communicatief spreken komt vaker voor
▪ Onthaalmomenten
▪ Vertellen over ervaringen
▪ Spreken over verhalen
▪ …
- Klankbewustzijn of fonemisch bewustzijn
o Combinatie van het besef dat woorden bestaan uit fonemen, de kleinste klankeenheden in gesproken taal, en
de vaardigheid woorden op te delen in fonemen
o Ontwikkelt zich tijdens het leren lezen
- Fonologische bewustzijn
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisadebock. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.26. You're not tied to anything after your purchase.
