PEDAGOGIE SEMESTER 1
HOOFDSTUK 1
VISIES OP OPVOEDING
OPVOEDING
= grootbrengen van kinderen, meegeven van waarden en normen
Citaat + uitleg:
> J. Hoogveld – 19de eeuw: “Opvoeding is de onvolwassen mens helpen om hem bekwaam te maken
zelfstandig zijn levenstaak te volbrengen.”
> 3 VOORWAARDEN OPVOEDING:
1. Tussen volwassene en kind
2. Invloed uitoefenen
3. Invloed van volwassene op een kind
PERSPECTIEVEN OPVOEDING
= veranderingskunde
> 3 PERSPECTIEVEN VAN MENSELIJKE VERANDERING:
1. Perspectief van de natuurlijke ontwikkeling – aanleg
2. Perspectief van ontwikkelen dankzij leerprocessen – milieu
3. Perspectief van de persoonlijke vrijheid
PERSPECTIEF VAN DE NATUURLIJKE ONTWIKKELING – NATUURLIJKE ONTWIKKELING
> interactie met de omgeving ° mogelijkheden
> gedrag is aangeboren = nature
Piaget (19de eeuw): ontwikkeling verloopt volgens een vaste structuur.
Rijping = een groeiproces: kruipen, brabbelen, lopen, ...
Iets aanleren in de gevoelige periodes
> ontwikkeling afwachten of stimuleren?
Vygotsky: ontwikkelend onderwijs -> niet de ontwikkeling volgen; deels wel en deels niet
!! Kind dat onhandelbaar is: van nature? Kan het geremedieerd worden? !!
> natuur vertrouwen of tegenwerken?
Is het kind van nature goed of slecht? Slecht -> gevolg opvoeding
Rousseau (18de eeuw): mens is van nature goed, daarna in de handen van de mens.
Opvoeding is een negatieve opvoeding -> niet ingrijpende opvoeding
Natuur moet gevolgd worden.
TUINIER: natuur laten gaan + tegenwerken en bijsturen
Probleem van kind of samenleving? bvb. alcoholverslaving
PERSPECTIEF VAN ONTWIKKELEN DANKZIJ LEERPROCESSEN - MILIEU
> mens wordt van buitenaf gevormd = nurture
,> geboorte = tabula rasa: aangeleerd en NIET aangeboren
> opvoeding = leren
opvoedingssituatie moet optimaal zijn; omgeving belangrijk
kennis en vaardigheden; waarden en normen
John Locke (17de eeuw): onbeschreven blad; kan steeds weer opnieuw leren.
Jeugdinstellingen: twijfel aan wil en vermogen
EMPERISME PRAGMATISME
- kennis komt voort uit ervaring - focus op verbinding tussen: praktijk en theorie
- behaviorisme: gedrag als respons
Bvb. leerkracht toont het goede voorbeeld.
Slecht gedrag wordt niet gestimuleerd.
> socialisatie: kennis verwerven om succesvol in de maatschappij te zijn
PERSPECTIEF VAN DE PERSOONLIJKE VRIJHEID
> opvoeding = zelfbepaling; bvb. hobby, rollenspel, studies, ...
> leren keuzes maken
> alle macht?
Gezagsvrije omgang
Gezagsvolle omgang
1. Gezagsvolle omgang: morele opvoeding
Langeveld (20ste eeuw): onder gezag: volwassene + onvolwassene
2. Gezagsvrije omgang: opvoeding = rem; gelijkheid = iedereen vindt zich in akkoord.
!! Plaatsvervangend gezag: kind wordt geboren: ouders/omgeving/onderwijs verantwoordelijk
p. 31-38 lezen
ONDERWIJS
WAT, WAAROM, ...
> leerstof beheersen, examens, leerkrachten, ...
> Universele Verklaring van de Rechten van de Mens:
- iedereen heeft recht op onderwijs
- investering in strijd tegen armoede
- kans tot ontwikkeling
,6 DOELSTELLINGEN
1. De zorg en het onderwijs voor jonge kinderen uitbreiden;
2. Basisonderwijs voor iedereen: verplicht, gratis, toegankelijk, van goede kwaliteit en geheel
te doorlopen.
3. Ondersteuning ‘levenslang leren’ voor jongeren en volwassenen.
4. Het analfabetisme bij volwassenen naar beneden brengen.
5. Meer gelijkheid van onderwijskansen tussen de geslachten.
6. De kwaliteit van het onderwijs verbeteren.
VRIJHEID VAN ONDERWIJS EN DE VERSCHILLENDE STROMINGEN
> vrijheid van onderwijs = recht om school op de richten
> bepaalt wat het levensbeschouwelijk en pedagogisch project is
> machines begonnen jonge werkkrachten te vervangen -> werkloosheid -> schoolplicht
> verschillende onderwijsstromingen = methodescholen
Methodescholen:
- willen methodes beperken
- katholieke scholen gebruiken methodes ≠ methodescholen
GEMEENSCHAPPELIJKE PRINCIPES:
- realiteitsprincipe
- ervaringsgericht
- samen werken en samen leven: jongens en meisjes samen
- kindgericht: zelfbestuur: leren verantwoordelijkheid dragen
- totale ontwikkeling
,BIJLAGE TIJDSLIJN
,OPVOEDEND ONDERWIJS
> zowel ouders als school hebben een opvoedende rol.
1. primaire opvoedingsverantwoordelijkheid: ouders
2. secundaire opvoedingsverantwoordelijkheid: scholen, kindercentra, sportclubs, ...
OPVOEDEND ONDERWIJS : ‘LERAAR ALS OPVOEDER’
1. Creëert een positief leerklimaat voor de leerlingen in de groep en op school.
1.1 Hanteert een gepaste omgangsstijl
1.2 Treedt vlot in interactie met kinderen, toon interesse
1.3 Toont echtheid, sympathie en respect
1.4 Bevestigt de leerlingen
2. Stimuleert kinderen tot mondigheid, zelfstandigheid, eigen initiatief en
verantwoordelijkheid.
3. Stimuleert attitudehouding en stelt voorbeeldgedrag
3.1 Waardeert het sociaal gedrag en stuurt bij waar nodig
3.2 Werkt aan attitudevorming door voorbeeldgedrag
4. Betrekt de actualiteit vanuit kritische ingesteldheid
5. Gaat gepast om met leerlingen in sociaal-emotionele probleemsituaties en met leerlingen
met gedragsmoeilijkheden.
6. Bevordert het fysiek welzijn van de lln. (zithouding, hygiëne, klas verluchten, ...)
, HOOFDSTUK 2
Oorsprong (grote lijnen kennen) Visie Klaspraktijk
Montessori - Maria Montessori = Italiaanse arts, Ze geloofde in de eigen activieit van het kind & Gemengde klasgroepen, geen
kinderpsychiater & hoogleraar K moesten op eigen tempo kunnen spelen. jaarklassensysteem
- Instellingen met kinderen met - Bovenbouw (kleuter)
verstandelijke handicap moet Materiaal gericht op het oefenen van de - Middenbouw (1-2-3)
pedagogische > medische hulp zintuigen. - Bovenbouw (4-5-6)
verschaffen
- Nieuw didactisch materiaal K kunnen vrij werken, niet klassikaal Geen lessenrooster wel leerplan + lesplan
- Rome : Casa dei Bambini
- Huiskamer waar vele gezinnen Eigen ontwikkelingsniveau van het kind wordt Individuele vordering wordt vastgesteld door
samen woonden gerespecteerd door de leraar. leraar (geen examens)
- Montessorimethode
Basisprincipes: Vrij werken = lln werkt zelfstandig aan een
- K doorloopt verschillende onderwerp dat volledig zelf gekozen is.
ontwikkelfases
- Voorbereidende omgeving Traditionele vakindeling; in 3 gebieden
- Nieuwe verhouding volwasse-kind - Expressievakken
- Vrijheid door discipline - ‘waarden’-vakken
- Zelfopvoeding - Praktische vakken
Leerproces wordt ondersteund door specifiek
materiaal.
Steiner = vrije scholen = Waldorfscholen Ze geloven in een spirituele wereld. Één vrije school
- Rudolf Steiner - Peuter : 0-4
- Grondlegger van antroposofie (= - Vrije en zelfbewuste mensen - Kleuter : Na 4-7
naast de werkelijkheid die we met - Antroposofische grondslag - Lager : eerste tot zesde ‘klas’
onze zintuigen kunnen waarnemen - Streven naar een totale - Secundair : zevende tot twaalfde ‘klas’
bestaat ook een geestelijke persoonlijkheidsontwikkeling
werkelijkheid) - Mens staat centraal 3j dezelfde kleuteronderwijzer
- Emile Molt (antroposoof) richt - Vorming en leerproces moeten zich Leerkracht gaat hele lager mee met zijn
eerste antroposofische school op in aanpassen aan de ontwikkelfasen leerlingen
Stuttgart (1919) - Opvoeding en vorming zijn Secundair: maar één richting:
- Molt wou kinderen van arbeiders maatschappelijk geëngageerd steinerpedagogie
een betere opvoeding geven en - Zelfontwikkeling van de leraar
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller danatrouwaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.41. You're not tied to anything after your purchase.