Een samenvatting van het boek: Basisboek Huiselijk geweld. Het hele boek is samengevat. Inclusie een signalenlijst met signalen die kunnen duiden op huiselijk geweld. Succes!!
Huiselijk geweld maakt de meeste slachtoffers.
Vaak inconvenient truth: veel mensen weten dat het er is, maar hebben het er liever niet over.
vuile was hang je niet buiten. Wanneer er HG plaats vindt, zwijgt men er over, vaak uit schaamte en
legt de schuld vaak bij zichzelf. Belangrijk kenmerk aan het geweld in gezinnen is onzichtbaarheid.
Incidenteel geweld: geweld dat zich eenmalig voordoet (incident) of hooguit enkele incidenten.
Structureel geweld: Als iemand het slachtoffer wordt van herhaald geweld dat wekelijks of zelfs
dagelijks voorkomt.
Verschillende vormen van geweld:
- fysieke mishandeling
- Seksuele mishandeling
- Psychische of emotionele mishandeling
- Fysieke verwaarlozing
- Psychische of emotionele verwaarlozing
- Financiële uitbuiting
Buitenhuis geweld lijkt het op een explosie opeens is er een gevecht. Geweld in gezinnen heeft in de
meeste gevallen een langere aanloop en kan ook heel lang doorgaan.
gevolgen huiselijk geweld.
fysieke gevolgen: botbreuken, kneuzingen, blauwe plekken, buikpijn, hoofdpijn etc.
Psychische gevolgen: Huiselijk geweld veroorzaakt schade aan het zelfbeeld en zelfvertrouwen van
mensen en kan tot trauma’s leiden. Trauma’s veroorzaken gevoelens van schuld en schaamte en
kunnen tot wanhoop, angst, machteloosheid en woede leiden. Slachtoffers krijgen het gevoel dat ze
geen controle meer hebben over gebeurtenissen. Langdurig geweld ondermijnt daarnaast het gevoel
van veiligheid en kan psychiatrische problemen tot gevolg hebben. Slachtoffers kunnen ook in een
isolement terecht komen. Slachtoffers proberen het weg te stoppen en er niet over te praten.
Loyaliteit is daarmee een van de isolerende factoren. Om te overleven moeten slachtoffers van
geweld, mishandeling en misbruik vaak overlevingsstrategieën toepassen. Deze
overlevingsstrategieën zijn normaal niet bewuste processen en gaan vaak vanzelf. Deze strategieën
kunnen ook contraproductief zijn. Dissocatie is daar een voorbeeld van. Dissocatie kan helpen om de
pijnlijke situatie waarin je je bevindt voor korte tijd te ontvluchten. Maar dit kan ook overslaan naar
een dissociatiepatroon. Wie als kind veel geweld heeft meegemaakt, kan moeite hebben met
spanningen en nieuwe relatie gaan vaak kapot door die dissociatie.
Ben Rensen heeft de psychische gevolgen beschreven van kindermishandeling.
- Fysieke kindermishandeling leidt volgens Ben tot psychische isolement en een verstoorde sociale en
intellectuele ontwikkeling.
- Psychische mishandeling, zoals afwijzing van kinderen, kan tot gevolg hebben dat kinderen zich
ontwikkelen tot ‘klampers’ ot tot angstige vermijdende mensen.
- Psychische verwaarlozing kan leiden tot een onstilbare honger naar affectie.
- Seksueel misbruik kan leiden tot schaamte, en schuldgevoelens, verminderd gevoel van
,eigenwaarde, angstreacties, psychosomatische klachten, relatieproblemen, twijfels seksuele
geaardheid.
Psychosociale gevolgen: Scheiden zijn vaak het gevolg van huiselijk geweld. Ook slachtoffers
verliezen vaak hun baan. Veel slachtoffers melden zich vaak ziek.
Fase 1: oplopende spanningen: slachtoffer en pleger bouwen een patroon van woordenwisselingen,
uitdagen en dreigen op. Er is sprake van oneindigheid zonder oplossingen.
Fase 2: Aanloop naar (nieuw) geweld. De spanningen leiden tot angst. Onderwerping en aanstekelijke
woede. Beide partners verliezen controle.
Fase 3: De geweldsuitbarsting. De spanningen escaleren in fysiek, seksueel of psychisch geweld. Het
geweld kan eenzijdig zijn (pleger mishandeld het slachtoffer) Het kan ook wederzijds zijn.
Fase 4: Wittebroodsweken: Shock, ontkenning, ongeloof en schaamte. De pleger voelt zich schuldig
en tracht de relatie weer goed te krijgen. ‘’het gebeurd noooooit weer’
Hoe vaker de cyclus doorgelopen word, wordt hij korter. Tot er wekelijks, dagelijks een escalatie
plaatsvindt. Deze cyclus zie je vaak mij één soort type geweld. Dit wordt: Common couple violence
genoemd. (uit de hand gelopen ruzies)
Transgenerationele overdracht: er is een gerede kans dar deze kinderen op latere leeftijd zelf
gewelddadig worden, maar er is ook een kans dat ze later zelf slachtoffer worden van huiselijk
geweld. Op die manier worden geweld en slachtofferschap van de ene generatie op de andere
overgedragen.
Bij jonge kinderen kan een trauma problemen met hechting veroorzaken: getraumatiseerde kinderen
kunnen moeite krijgen met het aangaan van hechte relaties. Hun zelfbeeld kan er negatief van
worden: zij kunnen zichzelf als zwak, falend en hulpeloos gaan zien en andere mensen als vijandig,
onbetrouwbaar en gevaarlijk.
Huiselijk geweld als uiting van psychopathologie
Een deel van de plegers van partnergeweld is ronduit psychopathisch of neurotisch.
Syndroom munchhausen by proxy: Moeders die hier aan lijden, zijn in staat hun kind ernstig
mishandelen in de hoop daarmee zelf aandacht te krijgen.
Gedragswetenschappers bestuderen menselijk gedrag en gaan na hoe het ontstaat en of het te
veranderen is. Er moet iets in de opvoeding van kinderen gebeuren dat hen ertoe brengt om op
latere leeftijd in intieme relaties geweld te gebruiken.
Vanuit de gedragstheorie kan geweld dus een aangeleerde manier van communiceren in het gezin
zijn. Het moet dus ook kunnen worden afgeleerd.
Huiselijk geweld als uiting van machtsverschillen
Emancipatie van de vrouwen liep gelijk met de eerste blijf-van-mijn-lijf huizen
Machtsverschillen zijn er niet alleen tussen mannen en vrouwen, maar ook tussen ouders en
kinderen. Kinderen zijn voor hun ontwikkeling immers afhankelijk van de zorg en aandacht van hun
ouders. Het kan ook voorkomen tussen volwassen kinderen en hun oude ouders, die misschien
afhankelijk zijn van de zorg van hun kinderen. Daarom kunnen ook kindermishandeling en
,ouderenmishandeling voor een deel geduid worden als een problematisch gevolg van
machtsverschil.
Huiselijk geweld, gedefinieerd vanuit het strafrecht.
We zijn ons bewuster van geworden dat huiselijk geweld niet een privéprobleem is dat binnen de
beschutting van het gezinsleven achter de voordeur ontstaat en opgelost moet worden; gewelddadig
gedrag is delict gedrag.
Met geweld wordt bedoeld: een ongeoorloofde schending van iemands persoonlijke integriteit.
Wetboek van strafrecht maakt onderscheid tussen:
a Mishandeling en andere vormen van fysiek geweld
Mishandeling kan variëren van ‘eenvoudige mishandeling’( bv een enkele klap die geen zichtbare
sporen nalaat) tot moord en doodslag. Fysiek geweld kan daarnaast bestaan uit verwaarlozing. Bv
van ouderen of kinderen, of kan de vorm van seksueel geweld aannemen, variërend ongewenste
intimiteiten tot aanranding en verkrachting, waarmee ook aanranding en verkrachting binnen het
huwelijk bedoelt worden.
b Psychisch geweld
Verschillende vormen. Iemand bedreigen of consequent vernederen is er één. Soms zoveel dreiging
dat je kunt spreken van geestelijke terreur. Het wegnemen van iemands vrijheid, door opsluiting in
huis of het inpikken van een paspoort hoort hierbij. Ander voorbeeld van geestelijke terreur,
wanneer de pleger van huiselijk geweld eigendommen van het slachtoffer vernielt om daarmee een
nog groter gevoel van dreiging op te roepen. Plegers van psychisch geweld bedenken lugubere
manieren om iemand angstig te maken. Bv doden van een geliefd huisdier.
c Belaging (of stalking)
Belaging is een specifieke vorm van psychisch geweld. Bij belaging wordt iemand opzettelijk en
herhaaldelijk lastiggevallen. (iemand volgen op straat, steeds bellen etc)
Huiselijk geweld vanuit systeemtheoretisch perspectief
De systeemtheorie ziet huiselijk geweld niet als de daad van één gezinslid tegen een ander, maar als
een verschijnsel dat zich in de wisselwerking tussen beiden voordoet. In de systeemgerichte
benadering is er geen sprake van één individuele cliënten, maar is het hele gezinssysteem en
interacties tussen de betrokkenen. Relaties herstellen (meervoudige partijdigheid is hier erg
belangrijk).
Wie vanuit het perspectief van de systeemtheorie, zal zich in de hulpverlening dus niet uitsluitend
concentreren op het straffen van plegers en het bieden van hulp aan slachtoffers of getuigen, maar
op de onderlinge relatie tussen de gezinsleden en op de omstandigheden waarin het gezin
functioneert. Het is niet het individu dat geholpen moet worden om te leven zonder geweld, het is
het gezinssysteem als geheel dat andere patronen moet zien op te bouwen.
Twee nieuwe inzichten: Huiselijk geweld is niet langer een privéaangelegenheid het is een publieke
zaak geworden, en het is niet alleen een zorgzaak maar ook een veiligheidszaak geworden.
Van privégeweld tot publieke zaak
Tot het einde van de vorige eeuw bemoeide de overheid zich het liefst zo min mogelijk met huiselijk
,geweld, omdat het als een persoonlijke aangelegenheid werd beschouwd. De overheid heeft met de
kabinetsnota Privé geweld- Publieke zaak een andere toon gezet. Huiselijk geweld wordt in het privé
geweld- publieke zaak omschreven als delict gedrag. Daarmee is de overheid niet alleen
gerechtvaardigd, maar zelfs verplicht om in te grijpen. Uit ervaring blijkt dat slachtoffers van huiselijk
geweld daar in de meest gevallen niet toe in staat zijn. Ze schamen zich of hebben er de moed niet
voor. Een klacht tegen de eigen partner vergroot de kans op een echtscheiding. De meeste
slachtoffers willen geen scheiding, alleen willen ze dat het geweld stopt. De verantwoordelijkheid
voor de afwikkeling van die zaak moet daarom ook niet bij de slachtoffers van huiselijk geweld gelegd
worden, die moet juist van ze worden afgenomen. En dat kan alleen als de aanpak van huiselijk
geweld als een publieke verantwoordelijkheid beschouwd wordt.
Van zorgtaak naar veiligheidszaak
Er ontstond publieke en politieke verontwaardiging over een zo groot en verborgen maatschappelijk
probleem. Die verontwaardiging zorgde ervoor dat er steeds meer beroep werd gedaan op de
verantwoordelijkheid van de politie om de orde en veiligheid te handhaven voor alle burgers, ook
achter de voordeur. De strafmaat voor geweldsdelicten was verhoogd en de politie kon plegers van
huiselijk geweld zonder belastende verklaring door het slachtoffer aanhouden en zo nodig in
voorlopige hechtenis nemen.
Met deze ontwikkelingen is de aanpak van huiselijk geweld niet langer een zorgtaak alleen, het is ook
een veiligheidszaak geworden.
Een werkdefinitie en een uitgewerkte definitie van huiselijk geweld
De meeste beroepsgroepen hanteren een definitie van huiselijk die ook in de kabinetsnota wordt
gehanteerd: Huiselijk geweld is geweld dat gepleegd wordt door iemand uit de huiselijke kring van
het slachtoffer.
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling omschrijft huiselijk geweld als volgt: Fysiek,
psychisch of seksueel geweld of bedreiging daarmee dat gepleegd wordt door iemand uit de huiselijke
kring van het slachtoffer. Daaronder kunnen tevens worden verstaan: eer gerelateerd geweld en
ouderenmishandeling.
Huiselijk kring
Kenmerkend voor geweld in gezinnen of ‘intrafamiliaal geweld’ is dat de pleger uit de huiselijke kring
van het slachtoffer afkomstig is. De volgende mensen vallen onder deze groep:
- Medegezinsleden (partners, kinderen, ouders, broers en zussen)
- (tijdelijke ) partners met wie het slachtoffer niet samenwoont. Ouders kunnen ook stiefouders zijn.
- Nabije familieleden ooms, tantes, opa’s, oma’s, neven en nichten.
- Ex-partners met wie een kortdurende relatie heeft bestaan.
- Sommige huisvrienden, maar dan gaat het wel om huisvrienden die heel frequent over de vloer
komen.
Het slachtoffer
In de Nederlandse definitie gaan we ervan uit dat mannen en jongens evengoed het slachtoffer
kunnen zijn.
Huiselijk geweld splitsing:
- Partner/relatiegeweld: Fysiek (eventueel seksueel) en psychisch geweld, dat door de eigen partner
of ex-partner wordt aangedaan.
, - Kindermishandeling: Fysiek (eventueel seksueel) en psychisch geweld dat ouders, stief of
pleegouders, ooms, tantes, volwassen broers, zussen, volwassen neven en nichten en huisvrienden
van kinderne aandoen.
- Oudermishandeling: fysiek (eventueel seksueel) en psychisch geweld dat kinderen hun ouders (ook-
stief, pleeg of schoonouders) aandoen. In principe gaat het daarbij om minderjarige kinderen.
- Ouderenmishandeling: fysiek (eventueel seksueel) en psychisch geweld dat ouderen ondervinden,
en dat hun door bv hun volwassen kinderen, schoonkinderen of kleinkinderen wordt aangedaan.
(diefstal, ontvreemding van spullen, chantage)
Er is lang niet altijd sprake van één slachtoffer en één pleger. Vaak zijn er meer slachtoffers en vaak
gaat het om wederkerig geweld, waarbij je bijna geen onderscheid kunt maken tussen pleger en
slachtoffer.
Wat valt er niet onder de definitie van huiselijk geweld
- Problemen met loverboys Het gaat bij loverboys niet om huiselijk geweld, maar om mensen- of
vrouwenhandel. Het doel van de loverboy is een meisje of jongen vrouw in de prostitutie te krijgen.
- Kindermishandeling en seksueel geweld tegen kinderen dat gepleegd wordt door niet-familieleden:
Het gaat hierbij om sportleraren, jeugdleiders, geestelijken of wildvreemden.
- Jongensbesnijdenis: Meisjesbesnijdenis is een pijnlijke en onnodige ingreep, met als uiteindelijk doel
de seksuele vrijheid van het meisje te beperken en har seksueel genot in te perken. Daarom wordt
meisjesbesnijdenis absoluut bij kindermishandeling. Het wordt ook beschouwd als vorm van huiselijk
geweld, omdat het in de meeste gevallen plaatsvindt op verzoek van de ouders en in hun
aanwezigheid . Bij jongens is het doel vergroten van de hygiëne dus wordt niet onder
kindermishandeling verstaan.
- Ouderenmishandeling in tehuizen: Ouderen kunnen ook wel mishandeld of bestolen worden door
prof. In verzorgings- of verpleeghuizen. Hoewel dat gebeurt in het huis waar de oudere formeel
woonachtig is, wordt het niet al huiselijk geweld gezien maar als vorm Van misbehandeling,
- Mishandeling van mensen met een verstandelijke beperking in tehuizen: Hierbij geldt hetzelfde als
bij mishandeling van ouderen in tehuizen. Het is in de eerste plaats een vorm van misbehandeling en
valt onder het tuchtrecht van de sector.
De verklaring waarom slachtoffers van huiselijk geweld zoveel moeite hebben om aangifte te doen
en waarom zij vaak weer teruggaan naar hun partner: Hij/ zij kon er niks aan doen. (karakter, externe
factoren)
Hoofdstuk 2 Geweld tegen (ex)partners, kinderen, ouders en ouderen
Partnergeweld
partnergeweld is geweld dat door de (ex)partners van het slachtoffer gepleegd wordt. Het kan hierbij
gaan om eenzijdige geweld: Waarbij een van de partners de pleger is en de andere het slachtoffer.
Ook tweezijdige geweld : waarbij beide (ex) partners elkaar uitdagen en fysiek of psychisch geweld
aandoen.
Typen partnergeweld
Vaak ziet men partnergeweld als een uiting van machtsverschillen. De ene partner (vaak man) oefent
macht uit over de andere (vaak de vrouw). Die macht kan worden uitgeoefend met fysiek en seksueel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sanne19925. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.
