Summary
Samenvatting Taal: therapie (verworven stoornissen) gegeven door Dorien en Melissa
- Course
- Institution
Samenvatting van 22 pagina's voor het vak Taal: Therapie aan de tmhs (taal)
[Show more]
Seller
Follow
logopedieaudiologietm
Reviews received
Content preview
Taal: therapie (verworven taalstoornissen)1 Inleiding
1.1 Behandeldoelen opstellen
• S: maak kort verslag in mensentaal
• M: leg uit en documenteer (fouten, tests)
• A: gebruik afasievriendelijk materiaal
• R: real-life context, huisbezoek
• T: verduidelijk link oefening – doel
• E: doel verandert in de tijd ifv prioriteiten en herstel
• R: respectvol en professioneel omgaan
1.2 Startpunt behandeling
Bottom-up: starten vanuit taalstoornis
• Stoornis ➔ activiteiten ➔ participatie
• Onderliggende stoornis(sen) in kaart brengen
o Taalmodaliteiten
o Linguïstische niveaus
Top-down: starten vanuit dagelijkse communicatie
• Participatie ➔ activiteiten ➔ stoornis
• In welke situaties communiceert de persoon?
• Hoe doet hij dat?
• Welke ruisfactoren zijn er?
• Elk contactmoment = communicatiemoment
• Communicatie analyseren via observatie
1
,1.3 Taaltherapie als vorm van neurorevalidatie
• Na een hersenletsel tracht je neurologische verbindingen te revalideren door
o Herstellen: bepaalde hersencellen zijn tijdelijk geraakt, maar komen wel
terug op normale kracht
o Verminderen: bepaalde hersencellen nemen taken over, maar zorgen
hiervoor voor een suboptimale compensatie. Die overname (bv.
rechterhersenhelft die taaltaken overneemt) moet je terug omkeren
o Compenseren: bepaalde hersencellen zijn zodanig beschadigd dat herstel
niet meer mogelijk is. Op zoek gaan naar gebieden die de functie deels
kunnen overnemen en zo compenseren voor de beschadigde cellen
➔ Deze spontane, functionele veranderingen tonen aan dat je hersenen
plastisch zijn
• Neurale plasticiteit
o Neurale reactivatie (herstellen)
▪ Direct verbeteren en stimuleren van gestoorde vaardigheid
▪ Therapie specifiek inzetten op bewuste hersengebieden
▪ Oefening vaak en systematisch uitvoeren
▪ Multimodaal oefenen: zowel mondeling als schriftelijk
o Neurale aanpassing (als herstel niet mogelijk is door te drastische
beschadiging)
▪ Reorganisatie: herschikken van hersenfunctie (verminderen) ➔
iemand volgt niet het rechte pad, maar neemt een kleine bocht en
komt zo wel tot hetzelfde resultaat
▪ Compensatie: overnemen van hersenfunctie ➔ iemand volgt niet
het rechte pad, maar komt via een ander pad ook tot een
gelijkaardig resultaat
- Aanmoedigen totale communicatie
- Aanleren van compensatiestrategieën
- Bevorderen resterende communicatievaardigheden
1.4 Behandelmateriaal
Welke woorden kan de cliënt functioneel inzetten? Volgende linguïstische parameters
spelen een rol
• Voorstelbaarheid: hoe helder is de mentale voorstelling die je van een bepaald
woord kan maken
• Concreetheid: hoe tastbaar, manipuleerbaar is het concept
• Prevalentie: hoeveel mensen kennen dat bepaalde woord
• Verwervingsleeftijd: wanneer heb je het woord voor het eerst verworven/geleerd?
Zo leer je ‘leeuw/glijbaan’ vroeg, terwijl je ‘sollicitatie/contract’ later leert
• Typicaliteit: hoe prototypisch in een bepaald woord, zo is een mus een meer
prototypische vogel dan een struisvogel; of is een appel voor ons een typisch stuk
fruit, terwijl dat eerder een vijg is voor iemand uit Noord-Afrika
• Semantische categorie: sommige mensen hebben een categoriespecifieke
stoornis, dat ze m.a.w. aan een bepaalde categorie geen toegang hebben
• Frequentie: hoe vaak komt een bepaald woord in onze taal
• Woordlengte: uit hoeveel syllaben/klanken bestaat een bepaald woord
• Woordsoort: gaat het om een zelfstandig naamwoord of om een werkwoord?
2
, 1.5 Prognose
Afasie na CVA
• Is gecorreleerd met een verhoogde mortaliteit
• Gaat gepaard met verminderd functioneel herstel
• Leidt tot een verminderde kans tot werkhervatting
Beïnvloedende factoren van prognose
• Taal
o Initiële ernst van de fonologische stoornis
o Linker fasciculus arcuatus belangrijke voorspeller voor verbale
communicatie
• Demografische kenmerken: lage leeftijd, hoog opleidingsniveau
• Oorzaak: hemorragisch CVA herstelt beter
• Stoornis
o Aard van het letsel
o Uitgebreidheid van het letsel
o Ernst/aard van afasie
• Activiteiten: welke zaken wil/kan je terug doen?
• Participatie: gevoel van betrokkenheid
• Omgeving: hoe wordt patiënt ondersteund
o Bevorderen: rustige, bekende omgeving
o Belemmerend: drukke omgeving, individueel gericht, veel afleiding
• Persoon: psychologische factoren, demografische factoren (leeftijd,
opleidingsniveau), handdominantie
Bij de meerderheid van de patiënten herstelt de afasie (gedeeltelijk) spontaan
• Spontane mechanismen
o Ischemie (eventueel trombolyse, d.w.z. reperfusie van penumbra)
o Penumbra
o Oedeem en inflammatie (eventueel drainage, trepanatie)
o Diaschisis
Taaltherapie kan het herstel positief beïnvloeden
• Inspelen/bevorderen neuroplasticiteit (verandering van netwerken in de hersenen
door (re)organisatie na ervaring en sensorische stimulering)
• Goed inzicht in
o Wat wil je bereiken?
o Wie/wat heb je daar bij nodig?
o Wat moet je daarvoor doen?
2 Behandelvormen
2.1 Stoornisgericht behandelen (CLT)
• Bottum-up aanpak: stoornisgerichte
therapie
o Therapie op functieniveau:
herstellen van taalfuncties
o Cognitief-linguïstische therapie
gericht op 1 linguïstisch niveau
▪ Semantiek, syntaxis of
fonologie
• Waar in het systeem zit het probleem?
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller logopedieaudiologietm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now