Samenvatting hoorcolleges 1-12 uitgebreid van Openbare Financiën 2
19 views 3 purchases
Course
Openbare Financiën 2 (333025B6)
Institution
Tilburg University (UVT)
In dit document je een samenvatting van alle aantekeningen en slides uit de hoorcolleges van Arjan Lejour.
Inclusief polls en antwoorden uit de hoorcolleges.
Inhoud
Hoorcollege 1 – inleiding en welvaartseconomie ................................................................................... 3
Organisatie OF2 ................................................................................................................................... 3
Deel A: doelmatigheid en herverdeling................................................................................................... 3
Belastingen .......................................................................................................................................... 3
Welvaartsstellingen ............................................................................................................................. 4
Optimale niet-lineaire belastingen ...................................................................................................... 6
Extra video: Bas Jacobs over de prijs van gelijkheid................................................................................ 7
Hoorcollege 2 – De prijs van gelijkheid ................................................................................................... 8
Inleiding ............................................................................................................................................... 8
Doelmatigheidsverlies van belastingheffing ....................................................................................... 9
Omvang van doelmatigheidsverlies .................................................................................................. 10
Gevoeligheid van fiscale prikkels voor arbeidsaanbod (elasticiteiten en tarieven) .......................... 12
Het marginale belastingtarief ........................................................................................................... 13
Extra video: een basisinkomen tegen de corona crisis ......................................................................... 14
Extra: Het basisinkomen: hoe duur is gratis geld? ................................................................................ 15
Hoorcollege 3 – Progressieve belastingen en arbeidsinkomen ............................................................ 15
Deel B: Loon- en inkomstenbelasting – belastingen op arbeidsinkomen ............................................. 15
Optimale vlaktaks .............................................................................................................................. 15
Optimale niet-lineaire inkomstenbelasting ....................................................................................... 16
Basisinkomen..................................................................................................................................... 20
Extra video: lagere hypotheekrenteaftrek ............................................................................................ 22
Extra video: eigenwoningforfait en wet van Hillen ............................................................................... 23
Extra video: belastingaangifte eigen huis.............................................................................................. 23
Hoorcollege 4 (12 feb) – instrumentele functie van belastingheffing .................................................. 23
Instrumentele functie ........................................................................................................................ 23
Fiscale behandeling van de eigen woning ......................................................................................... 26
Uitleg video: uitleg van een vlaktaks ..................................................................................................... 30
Hoorcollege 5 (12 mrt) – evenwichtige belastingen op arbeidsinkomen ............................................. 31
Arbeidsmarktparticipatie en de arbeidskorting ................................................................................ 31
Vlaktaks ............................................................................................................................................. 35
, Zzp-er en werknemer ........................................................................................................................ 36
Hoorcollege 6 – Fiscaal gezinsbeleid en draagkracht ............................................................................ 39
Draagkracht en koopkracht ............................................................................................................... 39
Leefvorm neutraliteit ........................................................................................................................ 41
Ontwikkeling belastingdruk tussen gezinnen (1 en 2 verdieners) (zie extra video) ......................... 43
Toeslagen en inkomensondersteuning ............................................................................................. 45
Hoorcollege 7 – evenwichtige belasting op kapitaalinkomen............................................................... 48
Deel C: vennootschapsbelasting en kapitaalinkomen........................................................................... 48
Het systeem in NL: lappendeken en vergelijking met EU ................................................................. 48
Vermogensongelijkheid in Nederland (video)................................................................................... 51
Wel of niet belasten van kapitaalinkomens ...................................................................................... 54
Hoe kapitaalinkomen belasten? En mogelijke aanpassingen ........................................................... 56
Hoorcollege 8 - box 3 en DGA ............................................................................................................... 58
Belasten van werkelijk rendement in box 3 ...................................................................................... 59
Een belasting op vermogen, erfenissen en schenkingen? (Video).................................................... 61
Vennootschapsbelasting ................................................................................................................... 61
Dga box 2 ........................................................................................................................................... 64
Hoorcollege 9 (Ed Westerhout) – omkeerregel bij pensioenen ............................................................ 66
Definitie omkeerregel........................................................................................................................ 66
Grootte impliciete fiscale subsidie .................................................................................................... 66
Motivatie subsidie ............................................................................................................................. 68
Effecten subsidie ............................................................................................................................... 69
Pensioen akkoord .............................................................................................................................. 71
(Gedeeltelijke) afschaffing omkeerregel ........................................................................................... 72
Extra video – Nederland belastingparadijs? .......................................................................................... 74
Hoorcollege 10 – VPB: vestigingsklimaat en belastingontwijking ......................................................... 74
Fiscale verstoring tussen eigen en vreemd vermogen ...................................................................... 74
Vestigingsklimaat............................................................................................................................... 77
Belastingontwijking ........................................................................................................................... 79
Hoorcollege 11 - indirecte belastingen: BTW ........................................................................................ 82
Deel D: Indirecte belastingen en milieubelastingen ............................................................................. 82
Optimale indirecte belastingen ......................................................................................................... 83
Vrijstellingen ...................................................................................................................................... 85
Verlaagde tarieven en uniform tarief ................................................................................................ 86
BTW en arbeidsintensieve diensten (video)...................................................................................... 88
Uitdagingen ....................................................................................................................................... 90
,Hoorcollege 12 – indirecte belastingen: accijnzen en vergroeningen .................................................. 92
Accijnzen (vooral tabak en alcohol) .................................................................................................. 92
Structuur van groene belastingen ..................................................................................................... 94
Optimale hoogte van energiebelastingen ......................................................................................... 96
Autobelastingen (video) – belastingen op mobiliteit ........................................................................ 96
Milieubelastingen in internationaal perspectief ............................................................................... 98
Polls ..................................................................................................................................................... 100
Hoorcollege 1 – inleiding en welvaartseconomie
Organisatie OF2
Structuur
- Welvaartseconomie met de eerste en tweede welvaartsstelling
- Economische doelmatigheid en niet-lineaire belastingen
Opbouw
Deel A: doelmatigheid en herverdeling
Mensen zijn bezig met het achterhalen wat de bevolking als prijs betaald voor de herverdeling en
gelijkheid.
Belastingen
Waarom belastingen?
- De overheid/ collectief moet gefinancierd worden:
o Collectieve goederen
o Quasi collectieve goederen
o Bemoeigoederen (paternalistisch gedrag)
- Er gebeurt onvoldoende op vrijwillige basis (liftersgedrag): markteconomie werkt
onvoldoende: de theoretische veronderstellingen gaan in praktijk mank
- Herverdeling
Budgettaire functie van belastingheffing:
, - Uitgaven moeten gefinancierd worden
- Iedereen betaal “zijn” deel:
- Verdelingsbeginselen:
• Draagkracht
o 3 maatstaven: inkomen, consumptie en vermogen
• Profijt
o Gebruik van de voorziening of schadevergoeding
1. Baatbelasting, milieu heffingen, tol
• Bevoorrechte verkrijging: belasting op de bevoorrechte positie
o Zoals winst in kansspel of erfenis
In de praktijk is de draagkracht belasting het meest van belang.
Instrumentele functie:
- Overheid werd actiever: welvaartsstaat en economie
- Belastingen ingezet om die doelen te realiseren
• Denk aan arbeidsmarktparticipatie
- Welvaartsbeginsel:
• Op gespannen voet met rechtvaardige verdeling
• Gericht op allocatie, stabilisatie en verdeling
- Beginsel van optimale realisatie: evenwicht tussen rechtvaardigheid en doelmatigheid
Beoordelingscriteria
- Eerlijk: komt overeen met rechtvaardigheidsopvattingen van de samenleving
- Effectief: gestelde doelen moeten bereikt worden
- Efficiënt: zo min mogelijk uitvoerings- nalevingskoten en doelmatigheidsverliezen
- Eenvoudig: uitvoering en transparantie
• Zijn ze wel uit te voeren? Steeds meer specifieke belastingregeling, hierdoor wordt
uitvoering steeds complexer
• Transparant: als je meer gaat werken als burger, weet je dan wat je daar netto van
overhoudt?
Welvaartsstellingen
Welvaartseconomie
- Welvaartseffecten van overheidsingrijpen, zoals belastingen
- Analyse over economische keuzes van individuen, huishoudens, bedrijven
- Welvaart/welzijn is een breed begrip: gezondheid, milieu, vrije tijd
• Veel breder dan inkomen
- In praktijk wordt welvaart vaak verengd tot doelmatigheid in economisch analyses:
consumptie en vrije tijd
- Positieve en normatieve analyses:
• Wat betekenen veranderingen voor welvaart?
• Wanneer is de welvaart optimaal?
Maatschappelijke en individuele welvaart
- Individuele welvaart is niet vergelijken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bjcmvdplas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
