Sekse, seksualiteit en
relaties
Openingscollege
02-01-2021
Sekse
- chromosomen en fysieke kenmerken (gonaden en genitale)
- —> geslacht zoals toegekend bij de geboorte
Gender
- Psychosociale aspecten
- —> genderrol, genderidentiteit, gender waarin men wordt opgevoed
Genderidentiteit: het gevoel dat je een man of een vrouw bent of iets daartussen
Genderrol: gedrag dat in een bepaalde cultuur en periode als meer typisch mannelijk
of vrouwelijk wordt gezien
Genderdysforie: gevoel van onbehagen dat voortkomt uit de incongruentie tussen
toegewezen en ervaren gender.
Seksedifferentiatie (hersenen)
02-01-2021
Betrokken hersengebieden: cortex, thalamus, corpus callosum, hypothalamus,
cerebellum, hypofyse
Zijn er verschillen op anatomische niveau tussen mannen- en vrouwenhersenen?
- Hersenen zijn kleiner bij vrouwen
- Als je corrigeert voor lengte en gewicht hebben vrouwenhersenen 8% kleinere
hersenen dan mannen
- 110 gram minder
- Naarmate het hersenvolume groter wordt is het IQ ook iets hoger
Tegenwoordig
- Vrouwen hebben 11% minder cordiale neuronen per cm^3 dan mannen
Dus
- Vrouwen hebben 19 miljard cordiale neuronen, maar mannen er 23 miljard hebben
- 17% verschil
Maar IQ van mannen en
vrouwen is vrijwel
hetzelfde.
Reactiesnelheid van
mannen is ongeveer
10% hoger dan die van
vrouwen. Mannen
hebben ook beter
ruimtelijk inzicht.
Pagina 1 van 30
,Vrouwen hebben een beter verbaal vermogen dan mannen (verbal skill score).
Hypothalamus - seksueel dimorf gebied
SCN en INAH3 zijn kernen geassocieerd met seksuele oriëntatie
AND: androstadienone (in vers mannelijk zweet) vinden heteroseksuele vrouwen
opwindend, gebied bij de hypothalamus wordt actief. Homoseksuele mannen ook.
CAIS: complete androgen insensitivity syndrome —> genotypisch man (XY), maar
fenotypisch vrouw
- Vagina, maar deze is slechts enige centimeters diep
- Borsten, want testosteron kan de werking van oestrogeen, dat ook bij mannen in
geringe mate aanwezig is, niet remmen
- Vrouwelijke vetverdeling en spiermassa
- Geen pubis- of okselbeharing, want dit is bij zowel mannen als vrouwen afhankelijk
van een beetje testosteron
- Inwendige genitalia zijn mannelijk, want de ontwikkeling van testes is niet
afhankelijk van testosteron.
De dikte van de motorische cortex (masculinisatie brein) is afhankelijk van de
aanwezigheid van het Y-chromosoom, niet van testosteron.
Mannen: intra hemisferisch. Perceptie - gecoördineerde actie
Vrouwen: inter hemisferisch. Analytisch - intuitive
XX-CAH: gedeeltelijke masculinisatie van het brein; overwegend heteroseksueel
XY-CAIS: volledige feminisatie van het brein; vrijwel uitsluitend heteroseksueel
Genderontwikkeling
02-01-2021
DMS-5 genderdysforie:
A criterium:
Een duidelijke incongruentie tussen iemands ervaren gender en toegewezen gender
bij geboorte, tenminste 6 maanden gekenmerkt door tenminste 2 van de volgende 6:
1. Incogruentie ervaren gender en geslachtskenmerken
2. Verlangen eigen geslachtskenmerken niet te hebben
3. Verlangen geslachtskenmerken van andere gender te hebben
4. Verlangen van andere gender te zijn
5. Verlangen als iemand van andere gender te worden behandeld
6. Overtuiging kenmerkende gevoelens en reacties van andere gender te ervaren
B-criterium: lijdensdruk
Diagnose genderdysforie in de kindertijd DSM 5:
6 maanden (tenminste 6 van de criteria)
- Genderidentiteit
- Sterk verlangen/volhouden van het andere gender te zijn
- Genderrol
- Voorkeur voor cross dressing
- Voorkeur voor cross gender rollen
- Voorkeur voor cross gender speelgoed en spelletjes
- Voorkeur voor speelkameraden andere gender
- Afkeur van gender typische rollen, gedrag
Pagina 2 van 30
, - Anatomische dysforie
- Afkeer eigen geslachtskenmerken
- Verlangen geslachtskenmerken van de ervaren gender te hebben
Trends in de genderzorg:
- Enorme toename in aanmeldingen
- Leeftijd van aanmelding neemt af
- Verandering sekse ratio, met name bij jongeren
- Ook toename in zelf rapportage en database studies
Verklaringen trends:
- Meer aandacht in maatschappij en media —> meer bekendheid en meer sociale
acceptatie
- Meer informatie via internet —> eerdere onderkenning
- Meer toegang tot zorg, meer mogelijkheden
- Andere zorgvragers?
Niet alle kinderen met genderdysforie worden adolescenten/volwassenen met
genderdysforie. Andersom ook.
Genderdysforie is een complexe eigenschap. Het omvat eigenschappen die door een
mix van meerdere genetische en meerdere omgevingsfactoren worden beïnvloed.
Anatomie van de geslachtsorganen
07-02-2021
Geslachtsorgaan: deel van mens, dier of plant dat nodig is voor de voortplanting
Uitwendig: penis en scrotum
Inwendig: zaadballen, bijballen, zaadleider, klieren
Bouw penis:
- Bevat plasbuis (urethra)
- In mannen twee functies
- Vervoer urine
- Transport ejaculaat
Urethra onderdelen:
- Pars prostatica
- Pars membranacea
- Pars spongiosa
Kenmerken mannelijk
- Lengte als voor en nadeel
- Kleine kans UWI’s
- Risico op blokkade
Pagina 3 van 30
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IsabelS78. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.07. You're not tied to anything after your purchase.
