Answer: Heldere structuur, juiste niveau, betekenis, individuele aanspreekbaarheid, zichtbaarheid en aandacht nieuwsgierigheid en motivatie
2.
Wat is procedurele kennis?
Answer: Het leren van vaardigheden
3.
Wat is declaratieve kennis?
Answer: Het leren van kennis
Content preview
Het vak Lesgeven en beoordelen
Roseanne Bouma
met als toets stof het boek Effectief leren.
H1-H4 zijn hieronder samengevat
H1 Effectief leren in de les
Bij het vormgeven van een effectieve les zijn er 6 punten belangrijk:
Een heldere structuur in de opbouw van de lesstof: begin, midden en eind
Het juiste niveau van de stof, gebruik hiervoor OBIT
Betekenis geven aan de stof: leerlingen moeten weten waarom ze het moeten weten .
Kennis krijgt pas betekenis als leerlingen weten waarvoor ze die kennis moeten gebruiken.
Ook belangrijk is dat de nieuwe kennis die wordt gegeven aansluit op de voorkennis zodat er
nieuwe verbindingen kunnen worden gemaakt
Individuele aanspreekbaarheid: leerlingen moeten actief bezig zijn met de stof zodat zij
aanspreekbaar zijn voor een antwoord op de vraag. Vaak is het zo dat met docent gestuurde
lessen de leerlingen niet actief mee doen en ook niet zijn gemotiveerd. Het werkt juist beter
als de leerlingen echt actief bezig mogen zijn met de stof want dan blijft de stof veel beter
hangen. Alleen maar luisteren naar de uitleg blijft niet hangen. Hoe het dus wel moet is
d.m.v. verschillende werkvormen, denkvragen voor de hele klas de leerlingen actief bezig
laten zijn en houd het spannend. Vraag niet aan 1 leerling het antwoord maar op zo’n manier
dat de hele klas kan worden gevraagd.
Zichtbaarheid van leren/denken: de docent moet weten of de leerlingen de stof begrijpen.
Hij moet dus weten hoe de leerling leert of denkt zodat de docent daar op kan inspelen. Dat
kan de docent doen door op een goede manier vragen te stellen en goede werkvormen. Als
de leerlingen zelfstandig bezig zijn met de stof moet de docent ook steeds rondlopen om te
kijken hoe het bij iedereen gaat en door hen hardop te laten denken. En als er dan iets is, bij.
Ze weten niet wat ze moeten doen dan kan de docent helpen.
Aandacht voor nieuwsgierigheid en motivatie: belangrijk is dat de docent ervoor zorgt dat de
leerlingen nieuwsgierig worden en zo ook worden gemotiveerd. Belangrijk bij motivatie is als
de leerlingen succes hebben ervaart, succes smaakt naar meer. Dat kan door verwijzen naar
oude resultaten of de goede aspecten in foute antwoorden. Als leerlingen beloning voor hun
inspanning krijgen dan zijn ze veel gemotiveerder. Als er een vraag wordt gesteld waarbij
iedereen aan de beurt kan komen maakt leerlingen gemotiveerd. Verder moet de docent
goede feedback geven zodat de leerlingen weten wat ze kunnen en wat ze nog moeten doen
voor de toets. Heel belangrijk is dat de leerlingen zich veilig in de klas moeten voelen en
gerespecteerd zodat leerlingen zich durven te laten zien. Positieve benadering is heel erg
belangrijk!
Er zijn 3 manieren van effectief leren waarbij elke volgorde mogelijk is, maar waarbij wel een
samenhang tussen moet zijn
- Leren gericht op beheersing: onthouden en begrijpen. Begrijpen is in eigen woorden kunnen
vertellen
- Leren gericht op beklijving: het verankeren van info en het kunnen integreren (= eerst wordt
de voorkennis geactiveerd om nieuw kennis te begrijpen en een plek te geven. Daarna wordt
de nieuwe kennis aan bestaande kennis gekoppeld en opgeslagen)
- Leren gericht op wendbaar gebruik: het creatief kunnen toepassen van de kennis in een
nieuwe situatie
Er is effectief leren als de leeractiviteiten van leerlingen zichtbaar en hoorbaar zijn
,Declaratieve kennis is het leren van kennis. Procedurele kennis is het leren van vaardigheden
Competentiegericht leren is de integratie van kennis, vaardigheid en persoonlijke vaardigheid. Deze
manier van leren legt veel nadruk op een creatieve toepassing
Naast leren zijn vaardigheden ook belangrijk. Er zijn 5 soorten:
- Cognitieve vaardigheden geven het leren een vorm en ondersteunen het. Dat kan op vele
manieren zoals vergelijken, samenvatten, analyseren, selecteren, memoriseren en
toepassen.
- Motorische vaardigheden zijn handelingen zoals een practicum en iets in de bieb kunnen
opzoeken.
- Affectieve vaardigheden ook wel reflectieve waarbij een directe verbinding is me zelfkennis
- Sociale vaardigheden betekend dat leerlingen volgens de uitgesproken en onuitgesproken
regels mensen op een goede manier behandelen. Bij samenwerken kan dit heel goed worden
geoefend
- Metacognitieve vaardigheden zijn ook wel de beheersing van het eigen denken en leren
zoals plannen, een aanpak kiezen, evalueren en reflecteren.
De vaardigheden worden aangeleerd door het voordoen, dat kan d.m.v. modellen te gebruiken en
kennis te geven. Leerlingen kunnen zo een beeld vormen van hoe het moet. Bijv. met de hele klas
een tijdbalk maken en stap voor stap uitleggen hoe dat moet en het dan samen met ze te gaan
maken. Daarna door het eigen te maken waardoor je het op je eigen manier kan doen. Nu moeten
de leerlingen helemaal zelf een tijdbalk maken, ze weten nu hoe het moet en dit is de perfecte
manier om te kijken of iedereen wel heeft opgelet. Ze weten waarom bepaalde stappen belangrijk
zijn. Om dit op een goede manier te kunnen begeleiden moet de docent directe feedback kunne
geven zodat het proces op een goede manier verloopt. Er moet vooral in achtig worden genomen dat
het niet snel hoeft te gaan. Vijf keer is beter dan 2 keer. Ten slotte wordt door het te automatiseren
de kennis verinnerlijkt. De leerlingen moeten zich de kennis zo eigen maken dat ze het gemakkelijk
kunnen uitvoeren.
Docent gestuurde lessen houd in dat alles wat de leerlingen doen onder strenge voorwaarden van
de docent staan. Die neemt alle beslissingen. Als het goed wordt uitgevoerd is het op korte termijn
zeer effectief want de leerlingen doen wat de docent zegt en halen voldoendes. Maar een nadeel is
dat de leerlingen afhankelijk blijven van de docent. Leerlingen moeten zelf leren hoe ze dingen
moeten aan pakken i.p.v. dat de docent alles voor ze heeft uitgestippeld.
Bij veel lessen is het zo dat er een gedeelde sturing is, de docent neemt beslissingen in overleg met
de leerlingen. Het is belangrijk dat de docent de inbreng van de leerlinge serieus neemt. Dit maakt de
leerlingen ook meer zelfstandig als ze zelf dingen mogen bepalen.
H 2 Directie instructie
Verschillende leertheorieën:
- Behaviorisme= waarneembaar gedrag. Het gedrg na een prikkel is interessant. Gedrg kan
door systematische prikkels (bijv. belonen) worden versterkt en belonen werkt beter dan
straffen.
- Cognitivisme is de leerling als actief informatieverwerkend systeem d.m.v. instructie.
Volgens Bruner: het onderwijs zo inrichten dat leerlingen actief zijn en de stof ontdekken.
Volgens Ausubel, alles in hapklare brokken geven en de les inrichten
- Handelingspsychologie: cognitieve ontwikkeling vooral afhankelijk van interactie van leerling
met mensen om hem hen
- Constructivisme: implicaties onderwijs
, lerende actieve rol
Nieuwe info gekoppeld aan voorkennis
Leerproces is individueel proces
Leren is sociale ervaring
Directe instructie is combi van behaviorisme en cognitivisme. Er ligt hierdoor veel nadruk op
geleidelijk aanleren van begrippen van een laag naar hoog niveau, doelen zijn goed geformuleerd,
veel sturing met straffen en belonen, nadruk op zelfstandig aan het werk en de docent bepaalt alles.
Directe instructie is de basis van effectief leren waaruit verder kan worden gewerkt. Het is docent
gestuurd en erg effectief. Door dit vaak te doen weten de leerlingen wat de docent van ze verwacht
en geven de leerlingen feedback over hun leergedrag en resultaten.
De directe instructie zoals het niet moet is dat de docent het meeste van de activiteit doet waarbij de
leerlingen niet worden betrokken en saai is. Er moet dus niet alleen maar info worden gegeven
zonder de leerlingen mee te laten denken en te betrekken.
Hoe het wel moet is de leerlingen te helpen bij nieuwe info of vaardigheden en vervolgens deze uit te
breiden en te verfijnen. De leiding ligt bij de docent en die moet ervoor zorgen dat de nieuwe kennis
met voorkennis word verbonden. Daarbij moet een heldere instructie zijn zodat leerlingen weten wat
te doen. Vervolgens ze zelf aan t werk te zetten, feedback geven en samenvatten het liefste door een
leerling. In stappen gezet ziet het er zo uit:
1) Aandacht richten op doelen les en aansluiten bij de voorkennis
2) Nieuwe info of effectieve wijze aanbieden of voordoen
3) Instructie geven zodat leerlingen er zelf mee bezig kunnen en oefenen
4) Begeleiding van de docent
5) Afsluiten van de les waarbij na wordt gegaan of de begrippen zijn overgekomen
De uitvoering van de les gaat over de 6 les fasen maar nu gericht op de les uitvoering
1) Aandacht richten op doelen les en aansluiten voorkennis
De aandacht is gericht op alle leerlingen, activeert de voorkennis (woordspin, mindmap enz.) en
geeft de les betekenis. Vaak wordt aan het begin van de les het huiswerk besproken met de hele klas.
Dit kost heel veel tijd, loopt vaak uit en is niet voor alle leerlingen effectief. Beter is om de leerlingen
eigen werk na te laten kijken of dat van hun buurman door nakijkbladen. Eventueel kan een enkele
probleemopgave klassikaal worden besproken.
2) Uitleg geven
Effectieve uitleg moet niet langer zijn dan 10 min. En kernachtig zijn, de inhoud moet zichtbaar zijn,
denkstappen uitgelegd en de klas erbij betrekken. Er moet na worden gegaan wat er van de uitleg is
overgekomen. Als er toch langer dan 10 min. Moet worden uitgelegd, dan moet het worden
onderbroken door leerlingen aan het werk te zetten.
Bij een goede uitleg word op de volgende manier gedaan:
- Uitleg van de kern: maak onderscheid tussen wat echt belangrijk is om te weten, wat nuttig
is en wat leuk is om te weten voor de leerlingen. Let vooral op wat de leerlingen echt moeten
weten om verder te kunnen. Nuttig en leuk kun je er daarna kort bij doen zodat de les leuker
wordt. Het is ook voor de leerlingen echt beter als je je tot de kern beperkt zodat zij meer
leren als de stof minder diep wordt behandeld.
- Leg duidelijk uit wat jij als docent wil dat ze doen tijdens de les: alleen maar luisteren of ook
aantekeningen maken? Zeg duidelijk welk gedrag je wilt zien
- Leerlingen mogen natuurlijk vragen stellen maar kap vragen af die niks met het onderwerp
hebben te maken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RoseanneBouma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.