H1: De persoon en zijn begin
H3: Afstamming
1) Inleiding
2) Klassieke afstammingsregels - biologische afstammingsregels, wetten van de natuur
A) Kinderen geboren binnen een heterohuwelijk
B) Kinderen geboren binnen een holibihuwelijk - 2 vrouwen
C) Kinderen geboren binnen een holibihuwel...
H1: De persoon en zijn begin
Rechtssubject – rechtsobject
Rechtssubject o Houder/bezitter/titularis van rechten en plichten
o Natuurlijke persoon
o Rechtspersoon: juridische constructie (doen alsof een bedrijf = 1 mens)
Rechtsobject o Object waarop rechten w uitgeoefend of ten aanzien waarvan plichten gelden
vb. eigendomsrechten uitoefenen
De natuurlijke persoon
Alleen levende mensen
o Mensen - niet dieren / bomen / AI / robots …
o Levende - niet embryo / lijk
Alle levende mensen zijn rechtssubjecten en zijn rechtsbekwaam (om rechten en plichten te hebben)
o Gedeeltelijke rechtsonbekwaamheid (slechts gedeelte van rechten en plichten, niet alle)
Vreemdelingen in bepaalde situaties
Sommige strafrechterlijke veroordeelden (ontzet uit de burgerlijke en politieke rechten)
o Volledige rechtsonbekwaamheid (helemaal geen rechten en plichten) = verboden
Burgerlijke dood (door de overheid als dood beschouwd, 1831 GW)
Slavernij
Het begin van de persoon
≠ de verwekking
= de geboorte
o Geboren worden: afscheiding van de moeder door het doorknippen van de navelstreng
o Levend: 1x zelfstandig ademen
o Levensvatbaar: kracht tot leven bezitten
Embryo en foetus ≠ persoon in de juridische betekenis van het woord
≠ zaak
= bijzonder rechtsobject
Krijgt wel bescherming:
o Art. 725 BW*: recht op erfenis na overlijden erflater
o Recht op schadevergoeding
o Ongeboren kind kan erkend worden
Voorwaarden: kind moet levend & levensvatbaar geboren worden
1
,Art. 725 BW*: erven na overlijden erflater
Heeft de embryo, die verwekt is voor het overlijden van de erflater, recht op erfenis, als de erflater overlijd?
Redenering a contrario (tegenovergestelde redenering)
Onbekwaam is hij die nog niet verwekt is
Bekwaam is hij die verwekt is
Ogenblik dat erfenis openvalt = overlijden erflater ( = degene die overleden is en een erfenis nalaat)
De embryo heeft recht op erfenis, als hij levend en levensvatbaar geboren worden
Abortus
Embryo of foetus heeft geen recht op leven is geen rechtspersoon, geen houder van rechten
Hoofdstuk abortus behoort juridisch tot het leerstuk met betrekking tot het “zelfbeschikkingsrecht over
de fysieke bestanddelen van het lichaam”
o Druist in principe in tegen de Openbare Orde
o Vandaar dat uitzonderingen op het verbod tot zelfbeschikking zeer strikt worden beperkt
Abortuswet:
o Oorspronkelijke abortuswet: 3/4/1990, plaatste de wetgeving binnen het strafrecht
o Wet van 15/10/2018: haalt met ingang van 8/11/2018 abortus uit het Stafwetboek
o Abortus valt niet langer onder “misdrijven tegen de gezinsorde en de openbare zedelijkheid”,
maar onder de bescherming van de persoon
o Nieuwe wet bevat nog steeds sancties voor wie de vastgelegde voorwaarden niet respecteert
Wettelijke voorwaarden:
o Moet voor de 12e week na bevruchting*
o Moet gebeuren door een geneesheer, in een instelling gezondheidszorg (erkend door overheid)
o Informed consent: geïnformeerd + toestemming, meer dan een toestemming alleen
o 6 dagen bedenktijd tussen het intakegesprek en het uitvoeren
o Informatie bieden over alle mogelijke anticonceptiemethoden
Indien voldaan = onweerlegbaar vermoeden van medische noodzaak
Uitzonderlijk* ook na 12 weken zonder einddatum, voorwaarden:
o Ernstig psychisch / fysiek gevaar voor de gezondheid van de vrouw
o Kind heeft een uiterst zware ongeneeslijke kwaal (ongeneeslijk ≠ terminaal)
Nieuwe voorstellen….
o Termijn van 12 weken naar 18 weken optrekken
o Bedenktijd van 6 dagen inkorten
2
, Kennisgeving van geboorte
Aangifte van geboorte: geboorteakte (art. 42-45 BW)
o = één vorm van een akte van burgerlijke stand (art. 14-83 BW)
o Enig bewijs van bestaan
o Bevat: dag, uur, plaats van de geboorte / geslacht / voornaam en naam van het kind / voornaam
en naam, beroep, woonplaats moeder (en vader)
Vroegsterfte
Nieuwe regelgeving trad in werking op 31 maart 2019 art. 58 – 59 BW
o Voor nieuwe regelgeving 31/3: onderscheid tussen voor of na 180 dagen
o Nu: onderscheid tussen voor of na 140 dagen
o 180 dagen: grens van levensvatbaarheid
Doodgeboren voor 140 dagen zwangerschap
o Geen enkele akte opgemaakt (geen officiële registratie, geen naam)
o Wat gebeurt er met de foetale resten?
Voor Decreet 16/01/04
- Onderzoek / therapeutische doeleinden
- Farmaceutische doeleinden (geneesmiddelen)
- Cosmetica
- Ziekenhuisafval: verbranding in ziekenhuis (Vlarem wetgeving)
Na Decreet 16/01/04
- Begraven (speciaal perceel op het kerkhof, geen namen op grafsteen vermeld) -
- Crematie: uitstrooien of in een specifiek Columbarium
- Voorwaarden: minstens zwangerschap van 12 weken & op verzoek van ouders
Doodgeboren na 140 dagen zwangerschap
Tussen 140 dagen en 179 dagen Na 180 dagen
Art. 58 § 2 BW Art. 58 § 1 BW
o Akte van een levenloos kind o Akte van een levenloos kind
enkel op verzoek van de ouders verplicht opgesteld
o Voornaam op verzoek o Voornaam op verzoek
o Geen familienaam o Familienaam op verzoek
o Begraving of crematie kan op verzoek o Begraving of crematie is verplicht
Waarom pas familienaam na 180 dagen?
o 180 dagen = grens van levensvatbaarheid
o Art. 326 BW (wettelijke vermoeden van
periode van verwekking)
Levend geboren, maar…
Kennisgeving bij ABS, door medische staf / Aangifte van geboorte, door moeder en/of vader 3
o Sterft voor kennisgeving en dus voor de aangifte akte van een levenloos kind
o Sterft na kennisgeving maar voor de aangifte geboorteakte & akte van overlijden
o Sterft na kennisgeving en na de aangifte akte van overlijden
, H3: Afstamming
1) Inleiding
2) Klassieke afstammingsregels - biologische afstammingsregels, wetten van de natuur
A) Kinderen geboren binnen een heterohuwelijk
B) Kinderen geboren binnen een holibihuwelijk - 2 vrouwen
C) Kinderen geboren binnen een holibihuwelijk - 2 mannen
D) Kinderen geboren buiten een huwelijk
3) Artificiële afstammingsregels - via medisch begeleide afstamming
1) Inleiding
Biologisch ouderschap: wetten van de natuur (vader en moeder)
Juridisch ouderschap: vastgesteld volgens de wet
o Afstammingsbanden: 1 of 2 moederlijke of vaderlijke afstamming(en)
o Kan overeenkomen met biologisch ouderschap, maar is niet noodzakelijk zo
! Biologische vader / moeder is niet noodzakelijk de juridische vader / moeder
2) Klassieke afstammingsregels
Huwelijk Buiten huwelijk (D)
Binnen heterohuwelijk (A) Binnen holebi- huwelijk (B & C) Feitelijk, wettelijk of niet
o Moederlijke afstamming o Twee vrouwen: samenwonend
o Vaderlijke afstamming Moederlijke afstamming
(via vaderschapsregel) 2e moederlijke afstamming Moederlijke afstamming
(via meemoederschapsregel) +
e
o Twee mannen: enkel via fictieve eventueel 2 afstamming:
afstamming erkenning of adoptie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annejongen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.57. You're not tied to anything after your purchase.
