Samenvatting Biogenie 5.2/6.2 Hoofdstuk Celdeling en Voortplanting
34 views 0 purchase
Course
Biologie
Institution
3e Graad
Book
Biogenie 5.2 - leerboek
Handige en beknopte samenvatting voor als je moeite hebt met de grote uitleg van het boek. Onderdelen van studiemateriaal voor toelatingsexamen geneeskunde/tandarts.
Mitose: 2 dochtercellen die diploïd zijn
Groei en herstel, regeneratie vernieuwen van een cel
Meiose: 4 dochtercellen die haploïd zijn
gameetvorming (geslachtscellen)
halvering van het aantal chromosomen realiseren
2.2 Mitose
bestaat uit 4 fasen die altijd in dezelfde volgorde komen (profase, metafase, anafase en
telofase), een celdeling en een cytokinese die start in de anafase of telofase afhankelijk van
de celsoort.
2.2.1 Profase
De celkern neemt een centrale positie en de spiralisatie en decompactering van
chromatinevezels zet zich door. Door de centriolen wordt er een asterfiguur gevormd door
hun astralen aan de hand van microtubuli. De asters stoten elkaar af en er ontstaan 2 polen
aan de kanten van de cel en in het midden vindt zich een evenaarsvlak gesitueerd. Tussen de
asters kunnen we 2 soorten spoeldraden waarnemen. Eerst zijn er de polaire microtubuli die
vertrekken vanuit een asterfiguur en van pool naar evenaarsvlak lopen. Ze hebben een
steunende, versterkende functie. Dan zijn er ook nog de kinetochore microtubuli die ook
vertrekken uit de asterfiguren en verbonden zijn met een kinetochoor op een chromosoom,
een specifiek DNA-fragmentje ter hoogte van het telomeer. Deze trekdraden zorgen ervoor
dat de zusterchromatiden later uit elkaar worden getrokken. Het kernmembraan en de
nucleolus verdwijnen uit de celkern.
2.2.2 Metafase
De chromosomen, die nu een dikke en korte structuur hebben, vinden plaats in het
evenaarsvlak, de zusterchromosomen naar één kant.
In deze fase observeert men de chromosomen voor een karyogram.
2.2.3 Anafase
De centromeren splitsen en door het verkorten van de kinetochore microtubuli worden de
zusterchromatiden uit elkaar getrokken en zijn ze elks volwaardige chromosomen voor
toekomstige dochtercellen. bevatten nog steeds de volledige DNA-informatie en
bevinden zich nog steeds in gecondenseerde toestand.
1
, 2.2.4. Telofase
De spoelfiguur verdwijnt en aan elke pool bevinden zich 2n chromosomen die beginnen te
condenseren en despiraliseren. Rond beide groepen chromosomen verschijnt een
kernmembraam en worden er opnieuw nucleoli gevormd.
2.2.5 Cytokinese (niet meer mitose/celkerndeling)
Op het einde van de telofase bevindt zich aan beide polen een identieke hoeveelheid
genetisch materiaal. Op de hoogte van het evenaarsvlak vormt zich een samentrekkende
ring die de cel opsplitst in 2 dochtercellen die elks de helft ontvangen van het
oorspronkelijke cytoplasma.
2.3 Factoren die de celdeling beïnvloeden
1) Verhouding celoppervlak-celvolume
Naarmate het celvolume toeneemt, neemt het celoppervlak minder snel toe.
Wanneer de verhouding ongunstig wordt moet de cel delen. inducerend
2) Contactinhibitie
Wanneer cellen contact voelen met andere cellen inhiberend
3) Temperatuur (fysisch)
Het meest inducerend bij 42 °C, onder de 24 en boven de 45 °C wordt de mitose
niet voltooid en vindt er geen celdeling meer plaats inhiberend
4) Licht (fysisch)
Inducerend bij bepaalde planten, sommige verdragen het niet
5) Stralingen (fysisch)
Sneldelende cellen zijn gevoelig omdat hun DNA zich meestal in de replicatiefase
bevindt en er zo snel kopieerfouten gemaakt kunnen worden.
UV-stralen: kunnen huidkanker veroorzaken
Gammastralen: kunnen overal DNA aantasten
Röntgenstralen: schadelijk voor sneldelende cellen kan schade aan de foetus
van een zwangere vrouw brengen
6) Hormonen (chemisch)
Inducerende factor die werkt in pieken, na het eten en in de slaap. Bv.
testosteron stimuleert de groei maar te veel is schadelijk voor het hart.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EmilieBMW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.
