Het kwaliteitskader beschrijft de kwaliteit van zorg op micro-, meso- en macroniveau.
Microniveau. Het kader beschrijft wat de cliënt kan verwachten van de dagelijkse interactie
met zorgverleners (liefdevolle, persoonsgerichte en kwalitatief goede zorg), en beschrijft de
elementen van kwaliteit die belangrijk zijn in het contact met de cliënt en in
(multidisciplinaire) samenwerking.
Mesoniveau: Het kader beschrijft de randvoorwaarden die de zorgorganisatie op orde moet
hebben om de zorg op microniveau zo optimaal mogelijk te ondersteunen.
Macroniveau: Het kader beschrijft waar IGZ, NZa, zorgkantoren en samenleving op kunnen
rekenen in het licht van toezicht en verantwoording (veilige en verantwoorde zorg) en
beschrijft de rol van de landelijke koepels bij de ondersteuning van het werken aan leren en
verbeteren.
Begripsomschrijving en niveau-indeling
In Nederland wonen ongeveer honderdtienduizend mensen met een verstandelijke
beperking. Ruim de helft van deze mensen heeft een ernstige handicap. Door de
toegenomen levensverwachting van ernstig verstandelijk gehandicapten zal het aantal
ernstig verstandelijk beperkten toenemen. Mensen met een ernstige verstandelijke beperking
worden ouder doordat de zorg verbeterd is (o.a. betere medische zorg, betere voeding, meer
lichaamsbeweging).
Vroeger werden deze mensen anders genoemd. Toen sprak men van zwakzinnigen of
geestelijk gehandicapten en de diverse niveaus werden aangeduid met termen als idioot,
imbeciel, debiel en zwakbegaafd. Deze benamingen worden tegenwoordig niet meer
gebruikt. Tegenwoordig gebruik je de benaming mensen met een verstandelijke beperking.
Dit geeft aan dat het in de eerste plaats om mensen gaat, mensen die een beperking en
daardoor een handicap hebben.
Verstandelijke beperking is een verzamelbegrip. Het is van toepassing op mensen die met
elkaar gemeen hebben dat ze in meer of mindere mate een verstandelijke beperking hebben
en daardoor niet (volledig) voor zichzelf kunnen zorgen. Kenmerkend voor mensen met een
verstandelijke beperking is dat ze moeite hebben met het zich eigen maken van
vaardigheden en gewoonten die voor ons vanzelfsprekend zijn. Zo hebben ze vaak
problemen met het verwerken van informatie.
Er wordt vaak op stereotiepe wijze over mensen met een verstandelijke beperking
gesproken. Men zegt dan bijvoorbeeld dat ze veel van muziek houden en altijd vrolijk zijn.
Dergelijke vooroordelen verdwijnen als je kennismaakt met mensen met een verstandelijke
beperking. Dan kom je erachter dat ze net zo verschillend zijn als iedereen.
Dé mens met een verstandelijke beperking bestaat niet, want geen twee mensen zijn
hetzelfde. Zij zijn net als jij en ik unieke mensen, hebben mogelijkheden en onmogelijkheden
en eigen wensen en verlangens. De verschillen tussen mensen met een verstandelijke
beperking ontstaan enerzijds doordat zij als persoon anders zijn, anderzijds als gevolg van
de aard van de stoornis, de beperking en de verstandelijke en eventuele bijkomende
handicaps.
Definities
Er zijn verschillende definities van verstandelijke beperking. Op een aantal daarvan gaan we
hier in.
, Syndroom van Down
De definitie van de American Association on Intellectual and Developmental Disabilities,
AAIDD (voorheen AAMR) is al decennia lang toonaangevend. Begin jaren negentig vormde
de negende editie van de definitie een omslag in het denken. Bij deze definitie was niet de
intelligentie van een persoon het uitgangspunt voor de definitie, zoals tot dan toe gebruikelijk
was. Nu ging het om zijn totale functioneren in zijn omgeving en om zijn behoefte aan
ondersteuning.
In 2003 heeft de AAIDD een nieuwe (tiende) definitie geformuleerd waarin functioneren
wordt gedefinieerd als een interactie tussen persoon en omgeving. Deze definitie staat
hieronder. Daarna volgt die van de American Psychiatric Association en die van
Hoevenbos.
Een verstandelijke beperking verwijst naar functioneringsproblemen die worden gekenmerkt
door significante beperkingen in zowel het intellectuele functioneren als in het adaptieve
gedrag zoals dat tot uitdrukking komt in conceptuele, sociale en praktische vaardigheden. De
functioneringsproblemen ontstaan vóór de leeftijd van 18 jaar. (AAIDD)
Een functioneren dat beneden het gemiddelde niveau ligt, dat gedurende de ontwikkeling
ontstaat en gepaard gaat met tekorten op het gebied van leren, sociale aanpassing en rijping
of een combinatie hiervan. (American Psychiatric Association)
Een aangeboren of in de prille jeugd verworven beperktheid van de geestelijke functies en/of
de verdere ontwikkelingsmogelijkheden daarvan. Hierbij is het verstandelijke tekort het
opvallendst, terwijl daarnaast de sociale aanpassing bemoeilijkt of onmogelijk is.
(Hoevenbos)
In alle definities worden tekorten en/of beperkingen genoemd. Er is sprake van verstandelijk
functioneren dat beneden het gemiddelde van mensen zonder een verstandelijke beperking
ligt. Daarnaast zijn er beperkingen in de sociale aanpassing. Met sociale aanpassing wordt
de mogelijkheid bedoeld die iemand heeft om zich aan te passen aan de gebruiken, de
gewoonten en de normen van de maatschappij waarin hij leeft. Dit omvat persoonlijke
onafhankelijkheid en sociale verantwoordelijkheid. Sociale aanpassing wordt ook wel sociale
redzaamheid genoemd.
Mensen met een verstandelijke beperking hebben dus tekorten en beperkingen. Als je je als
verpleegkundige te veel richt op deze tekorten en beperkingen, heb je kans dat mensen met
een verstandelijke beperking zich betutteld voelen. Dit kun je voorkomen door je te richten op
de mogelijkheden die mensen met een verstandelijke beperking, net als jij en ik, natuurlijk
ook hebben. Je kunt ze helpen om hun mogelijkheden te ontwikkelen door alleen
ondersteuning te geven waar dat nodig is.
Niveau-indelingen
Er zijn verschillende niveaus binnen het gebied van de verstandelijke beperkingen. Een
beeld van het niveau geeft een indicatie van de hulpvraag. Je kunt dan je zorgverlening
afstemmen op het niveau en op het individu. Mensen kun je op allerlei manieren indelen,
bijvoorbeeld naar leeftijd, geslacht, opleiding. Dit geldt ook voor mensen met een
verstandelijke beperking. Er zijn verschillende indelingen en categorieën mogelijk: indeling in
globale niveaus, in ontwikkelingsniveaus en in graden van beperking. Een ander woord voor
indelen is classificeren.
Classificeren is het indelen van een ingewikkelde werkelijkheid in klassen
Vroeger werden mensen met een verstandelijke beperking uitsluitend onderverdeeld op
basis van hun intelligentiequotiënt (IQ). Mensen met een verstandelijke beperking hebben
een laag IQ. In vergelijking met leeftijdsgenoten hebben zij minder intellectuele
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Linaatje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
