100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
Previously searched by you
Samenvatting van de voorgeschreven stof van het boek 'Europees recht: algemeen deel' voor het vak Inleiding Europees recht, jaar 1 Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht$4.35
Add to cart
Samenvatting van de voorgeschreven stof van het boek 'Europees recht: algemeen deel' voor het vak Inleiding Europees recht, jaar 1 Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht
Samenvatting van de voorgeschreven stof van het boek 'Europees recht: algemeen deel' voor het vak Inleiding Europees recht. Dit vak wordt gegeven in het eerste jaar van de studie Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Utrecht.
..........................................................................................................................................................3
1. Inleidende opmerkingen................................................................................................................4
1.1 Trias Europea................................................................................................................................4
1.2 Materieel recht.............................................................................................................................5
1.3 Rechtspraak, rechtsorde, rechtsbescherming, rechtsstaat...........................................................5
2. Rechtsgemeenschap, wetgeving en begroting...............................................................................7
2.1 De Unie en grondrechten.............................................................................................................7
2.2 Andere bronnen van het Unierecht..............................................................................................7
2.2.1 Secundair recht: nomenhiërarchie en wetgevingshandelingen.............................................7
2.2.2 Rechtsbronnen ‘in-between’.................................................................................................8
2.2.3 Teritiair recht (soft law).........................................................................................................8
2.3 EU-wetgever (secundair recht).....................................................................................................8
2.3.1 Het Europees Parlement........................................................................................................8
2.3.2 De Raad..................................................................................................................................9
2.3.3 De Commissie........................................................................................................................9
2.4 Begrenzingen en richting van EU-wetgeving: het stelsel van bevoegdheden...............................9
2.4.1 Het beginsel van bevoegdheidstoedeling..............................................................................9
2.4.2 Beginsel van subsidiariteit...................................................................................................10
2.4.3 Beginsel van evenredigheid.................................................................................................10
2.5 Totstandkoming EU-wetgeving...................................................................................................10
2.5.1 Gewone wetgevingsprocedure (artikel 294 WV).................................................................10
2.6 Begroting van de EU...................................................................................................................11
3. Uitvoering....................................................................................................................................12
3.1 Bestuur: de lidstaten...................................................................................................................12
3.2 Bestuur: de Europese Unie.........................................................................................................12
3.2.1 De Europese Commissie als uitvoerend bestuur..................................................................12
3.2.2 Regelgevende bevoegdheden. Twee vormen......................................................................13
4. Samenvatting hoofdstuk 2 en 3....................................................................................................14
4. Interne markt..............................................................................................................................15
4.1 De verdragsrechtelijke basis.......................................................................................................15
4.2 Vrij verkeer in verdrag, wetgeving en bestuur............................................................................15
4.3 De vier marktvrijheden...............................................................................................................15
4.3.1 Vrij verkeer van goederen....................................................................................................16
1
, 4.3.2 Vrij verkeer van personen....................................................................................................16
4.3.3 Vrij verkeer van diensten.....................................................................................................16
4.3.4 Vrij verkeer van kapitaal en betaling...................................................................................16
4.4 Wat is ‘vrijheid’ in het Europese recht? Discriminatieverbod en belemmeringenverbod..........16
4.4.1 Verbod van discriminatie.....................................................................................................17
4.4.2 Verbod van belemmering....................................................................................................17
4.5 Het vrij verkeer van goederen....................................................................................................17
4.5.1 Tarifaire belemmeringen.....................................................................................................17
4.5.2 Non-tarifaire belemmeringen..............................................................................................17
4.6 Het vrij verkeer van personen, diensten en kapitaal..................................................................18
4.7 Reikwijdte van de verboden.......................................................................................................18
4.8 Uitzonderingen of rechtvaardigingen van nationale regels; afweging tussen marktbelangen en
publieke belangen............................................................................................................................19
4.8.1 Uitzonderingen in het Werkingsverdrag..............................................................................19
4.8.2 Uitzonderingen op basis van jurisprudentie........................................................................19
4.8.3 Gemeenschappelijke kenmerken.........................................................................................20
6. Mededingingsrecht (concurrentierecht)......................................................................................22
6.1 De verdragsnormen, hun begripsmatige context en hun uitleg.................................................22
6.1.1 De verdragsnormen en hun uitleg.......................................................................................22
6.2 Het kartelverbod (artikel 101 Wv)..............................................................................................22
6.2.1 Uitzondering op het verbod van artikel 101 lid 1 Wv...........................................................22
6.3 Controle op marktmacht: artikel 102 Wv en concentratiecontrole............................................23
6.3.1 Misbruik van machtspositie: artikel 102 Wv........................................................................23
6.3.2 Concentratiecontrole...........................................................................................................23
6.4 Mededinging, de uitvoering van publieke taken en ander overheidshandelen..........................24
6.4.1 Artikel 106 Wv: staatsbedrijven en ondernemingen met bijzondere of uitsluitende rechten
......................................................................................................................................................24
6.4.2 Uitzonderingen en beperkingen van de gelding van artikel 106 Wv....................................24
6.4.3 De nuttig effect-regel...........................................................................................................24
6.4.4 Steunmaatregelen van de lidstaten.....................................................................................24
6.4.5 Toegelaten steunmaatregelen.............................................................................................24
6.5 Toezicht en controle op de naleving...........................................................................................25
6.5.1 Toezicht en controle op de naleving van de artikelen 101 en 102 Wv.................................25
6.5.2 Toezicht en controle op de naleving van artikel 107 Wv.....................................................25
8. Externe betrekkingen en buitenlands beleid................................................................................26
8.4 De gemeenschappelijke handelspolitiek.....................................................................................26
2
,9. Doorwerking................................................................................................................................27
9.1 Voorrang van Unierecht en de Europese rechtsorde..................................................................27
9.2 Rechtstreekse of directe werking van Unierecht........................................................................27
9.2.1 Voorwaarden voor rechtstreekse werking...........................................................................27
9.2.2 Rechtsverhoudingen bij rechtstreekse werking...................................................................28
9.2.3 Rechtsgevolgen van rechtstreekse werking.........................................................................28
9.3 Conforme interpretatie...............................................................................................................28
9.4 Staatsaansprakelijkheid..............................................................................................................29
9.5 Procedurele doorwerking en nationale autonomie....................................................................29
10. Rechtsgangen............................................................................................................................29
10.1 Het Hof van Justitie...................................................................................................................30
10.2 De rechtsgangen.......................................................................................................................30
10.3 Acties tegen lidstaten...............................................................................................................30
10.3.1 Directe acties tegen besluiten van lidstaten: inbreukacties...............................................30
10.3.1 Indirecte actie, van particulier tegen lidstaat: de prejudiciële procedure om uitleg.........31
10.4 Acties tegen besluiten en gedragingen van de instellingen van de Unie..................................32
10.4.1 Directe acties: beroep tot nietigverklaring........................................................................32
10.4.2 Directe acties: de aansprakelijkheidsactie tegen de EU.....................................................33
10.4.3 Directe acties: beroep wegens nalaten..............................................................................33
10.4.4 Indirecte acties: de exceptie van onwettigheid..................................................................33
10.4.5 Indirecte acties: de prejudiciële procedure tot ongeldigverklaring...................................34
10.5 Acties tegen besluiten en gedragingen van particulieren.........................................................34
11. Gedeeld gezag...........................................................................................................................35
11.1 Gedeeld gezag in een coöperatief federaal systeem................................................................35
11.2 Gedeeld recht...........................................................................................................................35
11.2.1 Grondrechten en beginselen.............................................................................................35
11.2.2 De leerstukken...................................................................................................................35
11.2.3 Legaliteit............................................................................................................................35
3
, 1. Inleidende opmerkingen
In 1951 werd de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal opgericht door Frankrijk en Duitsland,
met als doel een gemeenschappelijke markt voor kolen en staal. Hierbij sloten vier andere landen
zich aan in het Verdrag van Parijs van 18 april 1951.
In 1957 breidde de EGKS zich uit de Europese Economische Gemeenschap door het EEG-verdrag,
met daarbij ook de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom).
In 1974 ontwikkelde de EEG een eigen politieke autonomie waarbij een nieuw orgaan werd
gevestigd: de Europese Raad. In de Europese Raad verenigden de regeringsleiders zich. Daarnaast
werd het Europees Parlement een direct gekozen volksvertegenwoordiging. In deze tijd ontstond er
ook de interne markt doordat lidstaten hun onderlinge grenscontroles ophieven.
In 1993 ging de EEG op in de Europese Gemeenschap door het Verdrag van Maastricht (voorloper
van de EU). Het politieke aspect kreeg steeds meer vorm en het ging niet meer alleen om het
functionele karakter. Hierin werd ook de burgerschap van de Unie in het leven geroepen, maar
belangrijker is misschien wel de inroeping van een gezamenlijke munt in 1999: de euro (in 2002
kwam de euro in roulatie).
In 2009 werd het Verdrag van Lissabon van kracht en werd de Europese Gemeenschap de Europese
Unie. Dit verdrag bevatte de grondwet, die in 2005 nog werd verworpen door de Franse en
Nederlandse burgers in referenda.
1.1 Trias Europea
De Europese Unie is een representatieve democratie: burgers worden vertegenwoordigd in het
Europees Parlement. De lidstaten worden vertegenwoordigd door hun staatshoofd of regeringsleider
en door hun regering in de Europese Raad.
1. Wetgevende macht: geeft de algemene regels voor de toekomst.
2. Uitvoerende macht: neemt besluiten in het heden.
3. Rechterlijke macht: beoordeelt en interpreteert feiten in het verleden.
Deze trias politica is te vinden in het Verdrag betreffende de Europese Unie:
Wetgevende macht EU: het Europees Parlement en de Raad (artikel 14 VEU). De Europese
Commissie formuleert wetgevingsvoorstellen en is bij de uitvoering van de wetgeving betrokken
(artikel 17 lid 2 VEU jo. artikel 289 lid 1 WV).
Samengevat:
- Het Europees Parlement en de Raad hebben de wetgevingstaak
- De Europese Commissie kan wetsvoorstellen formuleren en indienen, maar maakt de wetten
niet
Uitvoerende macht EU: de Europese Raad (artikel 15 lid 1 VEU). De Europese Raad bestaat uit alle
regeringsleiders of staatshoofden van de lidstaten en tevens uit de voorzitter van de Europese
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lies2642. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.
