Summary
Samenvatting Gerechtelijke Geneeskunde en Criminalistiek alle HOC en gastcolleges
- Course
- Institution
Het is een samenvatting van alle HOC's en gastcolleges aangevuld met foto's en dia's
[Show more]
Seller
Follow
alinerojaspalma
Content preview
Forensische geneeskunde1. Inleiding
• Forensische geneeskunde
• Forensische pathologie
• Klinische forensische geneeskunde
• Medische criminalistiek (gastcolleges) ⟹ sporenonderzoek (vingerafdrukken,
tandarts, ballistiek, DNA-specialist)
1.1. FORENSISCHE GENEESKUNDE
Vorige eeuw werd dit vakgebied de gerechtelijke geneeskunde genoemd.
De term forensische geneeskunde is afgeleid van het forum romanum. Daar waren een
aantal basilica, een van die basilica heette het basilica Julica. Hier werd het recht gesproken.
Met de term forensisch wil men verwijzen naar deze plaats en het systeem van het
Romeinse recht die toegankelijk was voor iedereen. Hedendaags zijn de meerderheid van de
zittingen ook openbaar.
Forensische geneeskunde is een geneeskundige specialiteit die gebruik maakt van specifieke
geneeskundige kennis en vaardigheden om een deskundig advies te kunnen geven aan de
bevoegde gerechtelijke instanties op gerezen rechtsvragen, van medische aard, en dit
binnen de toepassing van het strafrecht.
Dit wil zeggen dat het uitgeoefend wordt door artsen
De magistraat heeft een vrije keuze in welke deskundige (arts) hij zal aanstellen voor een
welbepaalde opdracht, met de bedoeling om een advies te krijgen over een welgestelde
vraag. Er is een nationale lijst van deskundige die gebruikt kan worden.
Er is een lange tijd geen officiële opleiding geweest in ons land. Pas sinds 2002 is er een
ministerieel besluit gekomen waar de specialiteit forensische geneeskunde erkend werd.
Hierbij zijn er een aantal criteria waar men aan moet voldoen vooraleer men die erkenning
van specialist krijgt. Vanaf dan worden er ook stagemeesters en stagediensten gevormd.
, Alles is afhankelijk van de opdracht die
gegeven wordt. Een forensisch medisch
onderzoek kan een eenvoudige
handeling zijn, in die zin dat het
forensisch medisch onderzoek volstaat
om de gestelde vragen te beantwoorden,
desnoods gaat men interdisciplinair
werken.
Bijvoorbeeld wanneer men enkel naar de
letsels vraagt, moet de arts slechts een
opsomming maken van de gevonden
letsels. (Dit is eenvoudig)
Als de vraag complexer is en men vraagt naar een causaliteit tussen een bepaald letsel en de
medische voorgeschiedenis van het slachtoffer. Dan heb je nood aan klinische gegevens
i.v.m. met die medische voorgeschiedenis. Een andere situatie kan bijvoorbeeld zijn dat een
slachtoffer na zware feiten in het ziekenhuis terecht komt en verschillende behandelingen
ondergaat, dit zijn ook belangrijke zaken die meegenomen moeten worden in de expertise.
Hier opnieuw zijn die klinische gegevens dan van belang. Hierdoor wordt vaak het medisch
dossier in beslag genomen en aan de deskundige overhandigd, zodat deze bestudeerd kan
worden.
In heel veel andere gevallen zal men ook nood hebben aan politionele gegevens die men
terugvindt in het strafdossier. Waar de bevindingen van andere deskundige te vinden zijn en
de resultaten van het sporenonderzoek.
Het komt erop neer dat men in verschillende zaken informatie nodig heeft vanuit
verschillende hoeken. Het kan dan ook een tijdje duren voor dat al die informatie verzameld
en verwerkt is en men uiteindelijk het advies kan formuleren.
1.2. OPDRACHTEN
❖ Onderzoek van personen (meeste van de opdrachten) in het kader van het strafrecht.
➢ De personen kunnen levend zijn waarbij de aard, oorzaak en de gevolgen van de
verwondingen achterhaald moeten worden.
(Bijvoorbeeld bij: poging doodslag, vechtpartij, intra familiaal geweld, een ongeval,
…)
In sommige gevallen kan de exacte situatie niet bepaald worden doordat het
slachtoffer al geopereerd is en de oorspronkelijke letsels dus niet meer zichtbaar zijn
(⟹ nood aan bijkomende klinische gegevens)
Andere voorbeelden zijn:
▪ In het kader van een medische fout: De patiënt heeft schade opgelopen door de
behandeling van een arts. Het slachtoffer kan dan een klacht indienen bij de
onderzoeksrechter. In zo’n gevallen wordt er vaak een college van deskundige
aangesteld. (Dit bestaat uit de deskundige van gerechtelijke geneeskunde
aangevuld door een arts die gespecialiseerd is in het vakgebied waar het letsel
zich voordoet. Bv: een gynaecoloog)
, ▪ In het kader van seksueel geweld: vroeger werd dit toegewezen aan een
wetsdokter, nu worden deze taken toevertrouwd aan een zorgcentrum na
seksueel geweld. Hier is er een arts aanwezig (meestal een gynaecoloog) een
psycholoog, een verpleegkundige voor het sporenonderzoek, en een
politiemedewerker voor als er aangifte wenst gedaan te worden. Het centrum
staat ook in voor de medische en psychologische opvolging van het slachtoffer.
▪ Geschiktheid van personen: bijvoorbeeld wanneer is een persoon in staat om
verhoord te worden, om eventueel opgesloten te worden, besturen van een
voertuig, …)
▪ Onderzoek van verdachten: letsels? Is er een causaliteit tussen deze letsels en de
feiten? (bv: messteken)
➢ Onderzoek van overleden personen. Hierbij zijn er belangrijke vragen die gesteld
worden namelijk: wie is deze persoon? (Identificatie), tijdstip van overlijden, aard en
oorzaak van de verwondingen, doodsoorzaak en doodsmechanisme en wat de aard
van overlijden (natuurlijk, accidenteel of (zelf)doding?).
▪ Onderzoek van lijkendelen/ skelet(delen)
❖ Aanwezig zijn bij de wedersamenstelling/ reconstructie
❖ Getuigenis in de rechtbank (sluitstuk)
1.3. WETTELIJKE BRONNEN
• Artsen: het uitoefenen van de geneeskunst (KB)
• Beroepsgeheim (enkel rapporteren aan de opdrachtgevers). Dit is aangepast na de
zaak Dutroux. Het is niet meer zo absoluut er bestaan uitzonderingen op.
• Specialiteit van gerechtelijke geneeskunde
• Gerechtskosten in strafzaken
• Verschillende wetboeken (strafwet, strafvordering, gerechtelijk, bijzonder,
rechtspraak)
Aanstelling van deskundige in
strafzaken:
Het grootste deel van de
opdrachten situeert zich tijdens
het vooronderzoek. Meestal
betreft het een opdracht die
gegeven wordt door de PdK of de
onderzoeksrechter. In theorie kan
de politie ook een deskundige
aanstellen maar dat komt in de
praktijk zelden tot niet voor. Als
de onderzoeksrechter een
, deskundige aanstelt, dan is dat in kader van een gerechtelijk onderzoek. De PdK is in het
kader van een opsporingsonderzoek.
1.4. PROCEDURE
Het krijgen van een opdracht gebeurt meestal telefonisch. De magistraat met dienst belt de
deskundige op met uitleg over de feiten en wat er verwacht wordt. Met andere woorden
gaat het over een duidelijk omschreven opdracht, die later dan ook schriftelijk wordt
bevestigd. Men mag deze opdrachten niet weigeren tenzij met grondige redenen (bv: de
persoon die onderzocht moet worden is een familielid ⟹ objectiviteit)
De opdrachten die uitgevoerd worden in het vooronderzoek verlopen meestal niet op
tegenspraak. Bij vonnisgerechten dan beslist de rechter op strafgebied of het op
tegenspraak zal gebeuren of niet, wanneer het om louter burgerlijke belangen gaat dan is
dat op tegenspraak dat de expertise zal gebeuren.
⟹ Wat is tegensprekelijkheid?
De partijen worden betrokken in het geding, en moeten uitgenodigd worden op de zittingen.
Men mag geen eenzijdige contacten hebben met die partijen of de rechter. Er wordt een
voorverslag (preliminaria) opgemaakt waar opmerkingen gemaakt op kunnen worden en
deze dan ook beantwoordt alvorens je je definitieve expertiseverslag zal neerleggen.
2. Tussenkomst van de arts bij een overlijden
Een arts zal het
overlijden
vastleggen en het
is ook de plicht van
die arts om een
overlijdensattest
op te stellen.
De arts is verplicht
om het attest op te
stellen maar is niet
verplicht om het
aan te geven aan
de burgerlijke
stand. In de
praktijk wordt dit
meestal door de
begrafenisondernemer gedaan.
Overlijdensattest = Model III C ( 1 jaar) of Model III D ( 1 jaar of doodgeboorte)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alinerojaspalma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now